زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

میلیون ها سال است که شب هنگام آسمان را ستارگان چشمک زن و حیرت انگیز می پوشاند و کره زمین بسان فرفرهای چرخان خورشید را دور می زند و بشر هزاران سال است که به رصد آسمان پرداخته و همچنان در تکاپوی جست و جوی عمیق تر آسمان است زیر آسمان ایران
نگاهی است به آنچه که در دنیای هیجان انگیز نجوم در حال وقوع است و پنجره ای هرچند دریچه وار به سوی شگفتی های کیهان.

۲ مطلب در بهمن ۱۳۹۳ ثبت شده است

10 تصویر فضایی برگزیده در سال 2014

جمعه, ۱۷ بهمن ۱۳۹۳، ۱۰:۱۳ ب.ظ

سال 2014  را می‌توان یکی از درخشان‌ترین سال‌ها در حوزه‌ی اکتشافات فضایی به شمار آورد. در این مجال به سراغ گزیده‌ای از بهترین تصاویر فضایی ثبت شده در این سال  خواهیم رفت.

زیبایی و چشم انداز تماشایی ستارگان، سیارات و کهکشان‌ها همواره مورد توجه بشر قرار داشته است. کشف اسرار و ناشناخته‌های این دنیای وسیع، انگیزه و محرک اصلی بشر برای جستجو و کنکاش در این جهان پهناور است. شاید دستیابی به ژرفای این جهان ناشناس، ما را واداشته هر چه بیشتر به عمق این جهان نفوذ کنیم. بی‌شک بشر هنوز در آغاز راه است، اما همچنان مجدّانه در پی دست یابی به اهداف دور و دراز خود به پیش می‌رود.

در ادامه به ده تصویر جالب توجه و برگزیده در این حوزه، خواهیم پرداخت. تصاویری که یادآور رویدادهای مهم فضایی در سال 2014 هستند.

برخورد کهکشانی

عکسهای فضایی برگزیده سال 2014

این تصویر که در 11 دسامبر سال 2014 به نمایش در آمد، دو کهکشان مارپیچی NGC 2207 و IC 2136 را در حال برخورد و تماس با یکدیگر نشان می‌دهد. این دو کهکشان که در فاصله‌ی 130 میلیون سال نوری از زمین  واقع شده‌اند، در صورت فلکی سگ بزرگ (Canis Major) قرار گرفته‌اند. این تصویر در اصل از مخلوطی از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل، تلسکوپ فضایی اسپیتزر(Spitzer) و رصدخانه‌ی پرتو ایکس چاندرا (Chandra)، شکل گرفته است.

در این تصویر، پرتو اشعه‌ی ایکس به رنگ صورتی، نور  هابل در رنگ‌های آبی، نارنجی، سفید و قهوه‌ای و نور مادون قرمز تلسکوپ اسپیتزر به رنگ سرخ دیده می‌شود.


سلفی مریخ نورد

تصاویر برگزیده‌ی فضایی در سال 2014

به نظر می‌رسد ربات‌ها نیز به گرفتن سلفی علاقمند شده‌اند. این تصویر جالب از مریخ نورد، توسط لنز دستی گرفته شده و در 28 آوریل به نمایش در آمد. این تصویر این روبات را در حالی نشان می‌دهد که با کمک ابزار مخصوص گردگیری، مشغول تمیز کردن صخره از غبارات و گرد و خاک است.


دنیاهایی در دوردست

تصاویر برگزیده فضایی سال 2014

این تصویر محصول کاووش و بررسی تلسکوپ فضایی هابل از سال 2003 تا 2012 است که سرانجام در سوم ژوئن سال 2014 به نمایش درآمد. در این عکس جهانی وسیع و بی انتها در معرض دید بیننده قرار گرفته، در حالی که هزاران کهکشان کوچک و بزرگ در گوشه و کنارش پراکنده‌اند.


مأموریت MOM

تصاویر برگزیده فضایی 2014

یکی از دستاوردهای مهم سال 2014 در شاخه‌ی نجوم، مأموریت مریخ ISRO بود که به سرانجام رسیده و ماحصل آن مجموعه تصاویری تماشایی از سیاره‌ی سرخ  است که به دست بشر رسید.


Philae و فتح دنباله دار

تصاویر برگزیده فضایی 2014

دیگر رباتی که علاقه به گرفتن سلفی دارد، فرودگر" Philae" است. Philae بخشی از برنامه‌ی فضاپیمای  روزتا است که  طی یک رویداد تاریخی روی سطح دنباله دار 67P/Churyumov-Gerasimenko فرود آمد. این تصویر تماشایی از این فرود تاریخی گرفته شده است.


طوفان‌های قطبی شدید در زحل

تصاویر برگزیده فضایی 2014

فضاپیمای کاسینی که در مدار زحل قرار دارد، این تصویر تماشایی از طوفان‌های  گردابی در قطب شمال زحل را در سال 2014 به ثبت رساند. به نظر می‌رسد این توده ابرهای خشمگین سرخ رنگ تا 330 مایل بر ساعت سرعت دارند و در قسمت مرکزی و چشم این طوفان این سرعت به 1.250 مایل می‌رسد.


خورشید

تصاویر برگزیده فضایی 2014

این تصویر تماشایی از خورشید توسط تلسکوپ هسته‌ای طیف نمای ناسا که به اختصار "NuStar" نامیده می‌شود (Nuclear Spectroscopic Telescope Array)، گرفته شده است. این تصویر در 22 دسامبر سال 2014 به نمایش در آمد.


نمای نزدیک

تصاویر برگزیده فضایی 2014

خب، این تصویر در نگاه اول شما را به یاد چه چیزی می‌اندازد؟ شاید پوست یک حیوان عجیب و ناشناخته؟ اما نه در واقع این تصویر یک نمای نزدیک و واضح از سطح مریخ است. ناسا این عکس را در پنجم فوریه و از تلماسه‌های "راسل کراتر" (Russel Crater)،گرفته است.


تولدت مبارک هابل

تصاویر برگزیده فضایی 2014

این تصویر زیبا که سحابی NG 2174 را به نمایش می‌گذارد، در هفدهم مارس و به مناسبت  تولد تلسکوپ فضایی هابل به نمایش در آمد. این  سحابی در صورت فلکی شکارچی یا جبّار (Orion)، قرار گرفته و با فاصله‌ی 6.400 سال نوری در منطقه‌ای واقع شده که به نام "شیرخوارگاه ستارگان" یا "Stellar Nursery" نامیده می‌شود. جایی که ابرهای غبار و گاز به هم نزدیک شده و ستارگان جوان را شکل می‌دهند.


هالیوود از آسمان

تصاویر برگزیده‌ی فضایی 2014

این تصویر که توسط ایستگاه بین‌المللی فضایی گرفته شده، روشنایی چراغ‌های شهر معروف هالیوود را نشان می‌دهد که در ساحل اقیانوس آرام قرار گرفته است.

  • مهدیه

مرگ یک ستاره و انفجاری از زیبایی

جمعه, ۱۷ بهمن ۱۳۹۳، ۰۹:۱۴ ب.ظ

ستاره‌ای در حال مرگ و انفجاری از زیبایی


بنابر یک باور کهن، قوی گنگ (Mute Swan: گونه‌ای از قوها)، به هنگام مرگ زیباترین نغمه‌ها را سر می‌دهد. سقراط بر این باور بود که در این نغمه‌های دل انگیز، زیبایی بهشت به تصویرکشیده می‌شود. یک ستاره درحال احتضار نیز اگر چه نمی‌تواند در قالب اصوات و موسیقی نغمه سرایی کند، اما با انفجاری از نور و زیبایی، شگفتی می‌سازد.

 تصویر زیر متعلق به "سحابی پروانه" یا "سحابی حشره"  (NG 6302) است که در صورت فلکی کژدم (عقرب) قرار دارد. این تصویر توسط تلسکوپ هابل و در سال 2009 گرفته شده است. سحابی پروانه به دلیل شکل ظاهری خود در شمار سحابی‌های سیاره نمای دوقطبی جای گرفته است. شکل این نوع سحابی به گونه‌ای است که گویی دو بال از هسته مرکزی آن بیرون زده‌ یا در واقع ستاره‌ای رو به مرگ است.

سحابی پروانه، سحابی دو قطبی، ستاره رو به مرگ

زمانی یک ستاره به آخرین مرحله‌ی زندگی خود وارد می‌شود که سوخت هسته‌ای آن به پایان رسیده باشد. در این زمان دیگر نیروی جاذبه‌ی آن برای حفظ لایه‌های بیرونی کافی نبوده و در نتیجه ستاره همانند یک حباب گازی که گاهی شکلی منظم و کروی و گاهی نیز شکلی نامنظم دارد، در فضا بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. در این حالت لایه‌های بیرونی در فضا پراکنده شده و شبیه ابری از ماده، حول ستاره جای می‌گیرند. رفته رفته این مواد داغ‌تر، متراکم‌تر و نورانی‌تر می‌شوند، این جاست که ستاره به یک کوتوله‌ی سفید (White Dwarf)، تبدیل می‌شود. ماده‌ی تشکیل دهنده‌ی کوتوله‌های سفید به اندازه‌‌ای به هم فشرده‌ و متراکم‌اند که ممکن است ذره‌ای از آن به اندازه یک قاشق غذا خوری، چندین تن وزن داشته باشد.

کوتوله‌های سفید، که تعدادشان در کهکشان ما نسبتاً زیاد است، آخرین مرحله‌ی تکامل بسیاری از ستاره‌ها هستند و البته کوتوله‌ی سفیدی که در مرکز سحابی پروانه قرار گرفته، در شمار داغ‌ترین ستارگان کهکشان راه شیری جای دارد. به طوری که دمای سطح آن حدود 222.000 درجه‌ی سلسیوس (400 هزار درجه‌ی فارنهایت) برآورد می‌شود و با توجه به این ارقام، جرم این ستاره دست‌کم 5 برابر خورشید است.

اگر به تصویر نگاه کنید در اطراف این کوتوله، شکلی هلالی یا دوناتی شکل و مبهم قابل مشاهده است که از گاز و ذرات غبار تشکیل شده،  این صفحه‌ی متراکم درست در کمر یا میانه‌ی این ساعت شنی رنگارنگ قرار گرفته است. این حلقه‌ی گرد و غبار، جلوی توسعه‌ و رشد بیشتر سحابی را گرفته و این شکل منحصربفرد را ایجاد کرده است.

 رنگ و شکل بال‌های سحابی، اطلاعات جالبی را بازگو می‌کنند. به عنوان مثال لبه‌های قرمز رنگ این سحابی، خبر از حضور گاز نیتروژن می‌دهد، در حالی که مناطق سفید نشان از انتشار گاز سولفور است، جایی که گاز و ذرات ایجاد شده در آخرین مرحله‌ی زندگی ستاره، با یکدیگر برخورد کرده و امواجی متلاطم ایجاد می‌کنند. مناطق قهوه‌ای حضور هیدروژن، مناطق آبی هلیوم و مناطق سبز-آبی و بنفش نشان از حضور اکسیژن دارند.

از دیگر سحابی‌هایی که در این گروه جای می‌گیرند می‌توان به "سحابی وست‌بروک (Westbrook)"، سحابی مورچه، سحابی M2-9، رابرتز 22، هابل 12 و IRAS 13208-6020 اشاره کرد.

سحابی وستبروک

Westbrook Nebula


سحابی مورچه

Ant Nebula


سحابی M2-9

 M2-9 Nebula


 سحابی رابرتز 22

 Roberts 22


 سحابی هابل 12

Hubble 12


 سحابی دو قطبی

IRAS 13208-6020


سحابیهای سیاره نمای دو قطبی مشاهده شده توسط هابل

زومیت

  • مهدیه