در قلب سحابی روزتا

در قلب سحابی روزتا خوشه باز ستاره ایی قرار دارد که به  سحابی نور می بخشد. ستاره هایNGC2244 از گازهای اطراف و تنها چندین میلیون سال پیش تشکیل شده اند. تصویر بالا که در ژانویه و با استفاده از نوردهی های چندگانه و در رنگ های خیلی خاص سولفور(سایه قرمز)هیدروژن(سبز) و اکسیژن (آبی) گرفته شده است، منطقه مرکزی را با جزییاتی بی نظیر به تصویر کشیده است. باد داغِ ذرات به صورت خطوطی از ستاره های خوشه دیده می شوند و باعث ایجاد رشته هایی غباری وگازی می شوند که به آرامی از مرکز کهکشان در حال تخلیه هستند. مرکزسحابی روزتا در حدود 50 سال نوری طول دارد و در فاصله حدود 4500 سال نوری از ما قرار دارد و با دوربین دوچشمی و در سمت صورت فلکی تکشاخ دیده می شود.

سحابی مرغ دریایی

 

Image Credit & Copyright: Michael Miller

گازهای گسترده درخشان و گردو غبار میان ستاره ایی، برای ساکنان سیاره زمین، تداعی گر چهره پرنده مرغ دریایی هستند و بر همین اساس نام این سحابی، مرغ دریایی گذاشته شدهاست. این نمای پرنده کیهانی حدود 6/1 درجه در طول صفحه کهکشان راه شیری را پوشش می دهد ، در نزدیکی ستاره سیروس، ستاره آلفای صورت فلکی ... قرار دراد. مسلما، این منطقه شامل اجسامی دیگری هم هست:  NGC2327، یک منطقه فشرده و گردوغباریِ انتشاری با ستاره های چگال که سر این پرنده کیهانی را شکل داده است. ابرهای گردو غباری و گازی که درخشش قرمزِ هیدروژن اتمی درآن غالب است با ستاره های روشن جوانش بیش از 100سال نوری پهنا درارد و در فاصله 3800سال نوری قرار دارد.

IC4628 :سحابی میگو

Credit: ESO; Acknowledgement: Martin Pugh

در جنوب قلب‌العقرب و  در دم صورت فلکی عقرب، سحابی نشری به نام IC 4628 قرار دارد. ستاره های داغ، پرجرم، میلیون ها سال قبل، با نور ماوراء بنفش و برهنه سازی الکترون های از اتم ها باعث تشعشع سحابی شده اند. نهایتا الکترون ها با اتم ها دوباره ترکیب شده تا درخشش مرئی سحابی را که انتشار رنگ قرمز از هیدروژن در آن غالب است، به ارمغان بیاورد.

سحابی کارینا

سحابی اتا کارینا در صورت فلکی حمال واقع در آسمان جنوبی قرار دارد.

رصد این سحابی بسیار زیبا :

با چشم غیر مسلح : آشکار است.

با دوربین دوچشمی : تمامی جزییات آن قابل مشاهده است.

با تلسکوپ:بزرگنمایی پایین بهتر است.

NGC  3372نام در فهرست عمومی جدید :

نوع : سحابی پراکنده

قدر : 3.5

درخشندگی بر حسب دقیقه قوس : 12

امیدوارم روزی موفق به رصد این سحابی که تصاویر بسیار زیبایی از آن تهیه شده در آسمان جنوبی بشم.

آسمان تان صاف

 

سحابی هلیکس

یکی از سحابی هایی که من به رصد کردن اون علاقمندم سحابی هلیکس

شاید به نظر شما هم بسیار زیبا باشه ...

این سحابی نزدیک ترین (500 سال نوری) و درخشنده ترین (قدر 7 و درخشندگی بر حسب دقیقه قوس

13)  سحابی سیاره نما است.

این سحابی در آسمانی تاریک قابل مشاهده س هم با دوربین دوچشمی هم با تلسکوپ

البته با کمک صافی سحابی در حلقه اون جزییات جالبی دیده میشه.

آسمانتان صاف و پر ستاره باد !

      

در دل سحابی سه­تکه

عکس خارق العاده از سحابی کارینا

عکس خارق العاده از سحابی کارینا که با دوربین 268 مگاپیکسلی گرفته شده است

کافی است یک تلسکوپ تمام عیار را با دوربین 268 مگاپیکسلی ترکیب کنید و به سمت آسمان نشانه روید و سپس کمی محاسبات نجومی را نیز چاشنی آن کنید تا عکس خارق‌العاده‌ای از سحابی کارینا و شبیه آنچه در تصویر مشاهده می‌کنید خلق شود. این دقیقا همان توضیحی است که رئیس رصدخانه جنوب اروپا در شیلی مطرح کرده است، جزئیات بیشتر به همراه لینک دانلود تصویر با رزولشن بسیار بالا را در ادامه مطلب مشاهده کنید.

این اولین تصویری نیست که توسط رصدخانه جنوب اروپا، منتشر می‌شود، پیش از این نیز یک عکس 9 گیگاپیکسلی از راه شیری منتشر شده بود که از ترکیب هزاران عکس گرفته شده توسط تلسکوپ‌های همین رصد خانه ایجاد شده بود.

سحابی کارینا، سحاب بزرگی است که توسط چندین ستاره احاطه شده است، دو مجموعه بزرگ از ستارگان با نام‌های Eta Carinae و HD 93129A از راه شیری نیز در این سحابی وجود دارند.

حال این رصدخانه به کمک تلسکوپ 2.6 متری VLT به همراه دوربین 268 مگاپیکسلی OmegaCAM توانسته عکس فوق‌العاده بزرگی را از سحابی کارینت ضبط کند که تماشای آن لذت بخش است.

براساس اعلام رصدخانه جنوب اروپا  تلسکوپ این رصدخانه، بزرگ‌ترین در دنیا است که برای بررسی آسمان در محدود تشعشع الکترومغناطیسی چشم انسان استفاده می‌شود.

برای مشاهده عکس در رزولوشن بسیار بالا به وب سایت رسمی رصدخانه شیلی مراجعه کنید.

زومیت

تصویر جدید هابل از سحابی آیریس

جدیدترین تصویر هابل از سحابی به نام NGC 7023 یا آیریس غبارهایی را نشان می‌دهد که برای اخترشناسان بسیار مهم و کارآمد است.

تصویر هابل نشاندهنده امواج خروشانی از ابرهای غبارهای کیهانی است، این غبارها از ذرات کوچکی از مواد جامد تشکیل شده اند که 10 تا 100 بار از ذره غباری که می توان بر روی سطوح لوازم خانه مشاهده کرد، کوچکتر هستند. دانشمندان به ویژه به بخشی از این سحابی علاقه نشان می دهند که قرمز تر از حد عادی به نظر می رسد.

اخترشناسان احتمال می دهند این ابرهای بزرگ که به عنوان یک سحابی انعکاسی شناخته می شوند نور ستاره عظیمی که 10 بار بزرگتر از خورشید بوده و در نزدیکی سحابی قرار دارد را بازتاب می دهد. سحابی های انعکاسی معمولا آبی به نظر می آیند زیرا ذرات غبار در آنها در پراکنده کردن نور آبی تاثیرگذاری بیشتری دارند و به همین دلیل دانشمندان احتمال می دهند برخی مواد هیدروکربنی باعث تغییر رنگ این ابرهای غباری شده اند.

 

 

سحابی های سیاره نما

یک سحابی نشری که اطراف بعضی ستاره ها قرار داردودر واقع ناشی از فرار مواد از  همان ستاره ها می باشد تقریبا" کروی شکل بوده واز آنجاییکه درتلسکوپها به شکل سیاره دیده می شود سحابی سیاره ای نام گرفته است.تاکنون بیش از 1500 عدد سحابی سیاره ای در کهکشان راه شیری فهرست بندی شده اند که احتمالا" یک دهم تعداد واقعی آنها در کهکشان باشد.شعاع آنها از ابعاد منظومه شمسی گرفته تاچند سال نوری می باشد.سحابی های سیاره ای کوچک در تصاویر مستقیم٬ به شکل نقطه دیده می شوندو فقط ازخطوط نشری طیف آنهاست که از ستاره قابل تفکیک هستند.

در سال 1785 چهار سال بعد از کشف اورانوس ویلیام هرشل بدلیل شباهت آنها به سیارات٬  نام سحابی سیاره ای را برای آنها انتخاب کرد.او ابتدا فکر کرد که این سحابیها توده ای متمرکز از چندین ستاره ٬مانند خوشه های کروی هستند چند سال بعد سحابی ngc 1514  را کشف نمود که به شکل ستاره ای از قدر 8 بود که دارای جوی کروی ودرخشان بود .او متوجه شد که ستاره دقیقا"در مرکز سحابی قرار دارد بعد از مدتی متقاعد شد که سحابی واقعا" وجود دارد وترکیبی از ستاره نیست.

ستاره های مرکزی سحابیهای سیاره ای ٬ ستاره هایی بسیار داغ هستند ودمای آنها بین 20000 درجه تا 100000 درجه وحتی بیشتر است.باتوجه به این دمای بالا درخشندگی آنها (بین 1/0 تا 100 برابر درخشندگی خورشید )کم است بنابراین باید ستاره هایی کوچک باشند  وبا توجه به این٬ تصور براین است که باید در حال تبدیل شدن به کوتوله سفید باشند.مواد تشکیل دهنده سحابی که از جنس گاز هیدروژن داغ است موادی هستند که مدتی پیش٬ زمانی که ستاره از نوع غول سرخ بوده از لایه های بیرونی آن با سرعت های حتی  بیش از 60 کیلومتر در ثانیه فرار کرده اند.در بعضی موارد ستاره مرکزی بعد از مدتی موادی را  به شکل باد ستاره ای قوی از خود بیرون می دهد  واین باد موجب انقباض مواد در لایه های داخلی تر سحابی شده ودرون سحابی به شکل پوسته ای کروی مشاهده می شود.

تنها ده درصد سحابیهای سیاره ای کروی هستند.حدود 70 درصد آنها دارای ساختمانی دوقطبی ودارای دو لب( lobe ) می باشند.در بقیه موارد وجود میدان های مغناطیسی٬ چرخش ٬ دوتایی بودن ستاره  ویا حضور توده های گازی می تواند به اشکال پیچیده تری منجر شوند.

بطور کلی سحابیهای سیاره ای به 6 دسته تقسیم شده اندکه با اعداد یونانی نشان داده می شوند.

I  - ستاره مانند

II- قرص مانند که به سه زیر دسته تقسیم می شوند a – بسمت مرکز روشنتر هستند b – منظم  c – دارای ساختمانی تاحدودی حلقه مانند

III- قرص نامنظم که به دو زیر دسته  تقسیم می شوند a – خیلی نامنظم b-دارای ساختمانی تا حدودی حلقه ای

IV- حلقه ای

V- نامنظم

VI – دارای ساختمانی آنومالی

درخشندگی سحابی سیاره ای ناشی از تابش نور ماوراءبنفش ستاره داغ مرکزی است.اتمهای گازهای سحابی توسط فوتونهای ماوراءبنفش با انرژی لازم یونیده می شوند.برای مثال اتمهای هیدروژن توسط فوتونهای باطول موج ۹۱/۲نانومتر یا کوتاهتر یونیده می شوند.وقتی یونها با الکترونهای جداشده ترکیب می شوند فوتونهایی با نور مطابق با چندین انرژی مجاز تولید می کنند.بنابراین هر فوتون ماوراءبنفش تولیدی از ستاره مرکزی  ورودی به سحابی  به طیفی گسترده از فوتونها منجر می شود.

هر ستاره ی مرکزی توانایی تولید نور برای یونیده کردن حجم خاصی از سحابی دارد.امکان دارد گستره سحابی آنقدر باشد که نور ماوراءبنفش ستاره نمی تواند موجب درخشنده شدن آن شود.درحقیقت درون هر سحابی می توان چندین ناحیه مجزا سحابی مشاهده نمود که هرکدام ناشی از یونیده شدن نوع خاصی اتم یا یون  است.بنابراین میتوان تفاوت ساختمان درونی سحابی را بکمک عکسهایی که با فیلترهای مجزا در طول موجهای متفاوت گرفته شده باشند احساس کرد.سحابی حلقوی M57  در صورت فلکی شلیاق نمونه خوبی است وتصاویر گرفته شده در طول موجهای آبی٬ سبز وقرمز از آن٬ گستره آنرا بزرگتر از آنچیزی که در نور مرئی قابل مشاهده است نشان می دهند چراکه هرکدام نشاندهنده نوع خاصی اتم یا یون هستند.برای دیدن سحابیهای سیاره ای بهتراست که از فیلترهای مناسب وبزرگنمایی های زیاد استفاده نمود.

تمام سحابیهای سیاره ای در حال انبساط هستندواین نکته را بدو روش می توان مشاهده کرد

روش اول :انتقال دوپلری در خطوط طیفی سحابی در امتداد خط دید که سرعتهای در حدود 20 کیلومتر در ثانیه را نشان می دهد.روش دوم: افزایش اندازه سحابی  با کمک عکسبرداری در دو زمان متفاوت چند ساله  در امتداد خط دیدبراحتی قابل لمس است.از اندازه گیری انبساط شعاعی ومماسی (اگر بتوانیم فرض کنیم که مساوی هستند) می توان در جهت اندازه گیری فاصله سحابی استفاده کرد.

با در نظر گرفتن اینکه باگذشت زمان سحابی منبسط شده وستاره مرکزی هم ضعیفتر می شود می توان عمر سحابیهای سیاره ای را در حد چند ده هزار سال نتیجه گیری کرد.از آنجاییکه حدود 10000 سحابی سیاره ای در کهکشان راه شیری وجود دارد می توان حدس زد که هر ساله چند عدد از آنها باید تولید شود.

نمونه های بارز سحابیهای سیاره ای سحابیهای زیر هستند:

سحابی پروانه ای  ٬سحابی دامبل ٬سحابی اسکیمو ٬سحابی هلیکس٬ سحابی جغد و سحابی زحل

سایتی جالب درباره سحابیهای سیاره ای در اینترنت با آدرس زیر وجود دارد

http://www.blackskies.org/

 

منبع:هفت آسمان

برای مشاهده تصاویر بیشتر از این نوع سحابی ها بر روی ادامه مطلب کلیک کنید.

سحابی امگا

 سحابی امگا، یک زادگاه ستاره‌ای است که در فاصله ی 5500 سال نوری از ما و در صورت فلکی قوس قرار دارد. در عکسی که به تازگی توسط ESO منتشر شده است از جنبه هایی بسیار جالب به نظر می آید.

در این تصویر رنگ قالبی که وجود دارد از وجود گازهایی متفاوت خبر می دهد. (بیشتر هیدروژن و همچنین اکسیژن،نیتروژن و گوگرد) که تحت تاثیر پرتوی فرابنفش ستاره های جوان به درخشش در می آیند. سحابی اومگا که گاهی سحابی قو نیز خوانده می شود یکی از فعال ترین زادگاههای ستارگان است که 15 سال نوری عرض دارد و شامل یک خوشه ی عظیم ستاره ای است.

تابش شدید این ستارگان نوزاد و بادهایی که تولید می کنند باعث بوجود آمدن ساختارهایی تسبیح مانند در این سحابی شده است.وقتی که از درون یک تلسکوپ کوچک مشاهده بشود به مانند حرف یونانی امگا دیده می شود،هرچند که بعضی ها آن را مانند یک قو نیز می بینند.نام هایی دیگر مانند نعل اسب و خرچنگ دریایی نیز به آن داده شده است.

 

 

ستاره شناس سویسی Jean-Philippe Loys de Cheseaux در سال 1745 آن را کشف کرد.در حدود 20 سال بعد نیز شارل مسیه به طور جداگانه آن را کشف کرد و اکنون M17 نیز نامیده می شود.از درون یک تلسکوپ کوچک این سحابی به شکل ستونی محو از نور دیده می شود.ستاره شناسان اولیه شک داشتند که آیا این یک سحابی است و یا یک خوشه ی بسیار دور و کم نور از ستارگان.در 1866 William Huggins با استفاده از ابزار جدیدی به نام طیف نگار که به تازگی اختراع شده بود ثابت کرد که آن یک گاز ملتهب است و نه خوشه ای از ستارگان.در سال های اخیر ستاره شناسان متوجه شده اند که این سحابی یکی از جوان ترین و فعالترین زادگاه های ستاره ای در راه شیری می باشد.

 

منبع:آسمان شب ایران