افق هایی نو از پلوتو

روز سه شنبه 23 م تیرماه فضاپیمای New Horizons ناسا پس از 9 سال و طی مسافت 6 میلیارد کیلومتر از فاصله‌ی ۸ هزار کیلومتری پلوتو با سرعتی معادل ۵۰ هزار کیلومتر در ساعت گذر کرد . این فضاپیما به هفت عدد از تجهیزات علمی مجهز است و اطلاعاتی را مخابره خواهد کرد که در سال‌های آینده دانشمندان به تحقیق در مورد آن‌ها خواهند پرداخت.

نیو هورایزن سه ابزار نوری، دو ابزار پلاسمایی، یک حسگر گرد و غبار و یک فرستنده و دریافت کننده‌ی رادیویی دارد. آن‌ها قصد دارند در مورد جغرافیای پلوتون، ترکیب و دمای سطح آن، فشار و دمای جو آن و سرعتی که پلوتون و قمرهایش با آن در فضا حرکت می‌کنند، اطلاعاتی کسب کنند.

افق‌های نو ماموریت خود را در دی ماه سال گذشته آغاز کرد و در ۲۳ تیر ماه موفق به تکمیل آن شد. تنها دقایقی قبل از گذر نیو هورایزنز از کنار پلوتون ناسا عکسی رنگی از این سیاره را در اینستاگرام منتشر کرد. این عکس در ساعت ۱۲:۳۰ ظهر دوشنبه ۲۲ تیر ماه گرفته شده است.

 

 

در این عکس می‌توانیم قلب پلوتو را با جزئیاتی بیشتر مشاهده کنیم. پوسته‌ای که مشاهده‌ی آن در عکس‌های قبلی ناممکن بود و کمربند تاریک این سیارک در عکس جدید کاملا واضح هستند.

قبل از اتمام ماموریت افق‌های نو اطلاعات بسیار کمی از این سیارک در دست بود اما حالا می دانیم که سطح آن از کوه های بلند قامت ؛ قطعه های یخ آبی و اقلیم فعال مرموزی تشکیل شده است .

یکی از عجیب‌ترین عکس‌ها در واقع مربوط به بعد از گذر کامل افق‌های نو است. این فضاپیما پس از گذر برای اثبات گذر کامل رو به عقب برگشته و عکسی از پلوتو می‌گیرد. با استفاده از این عکس محققان متوجه جو ضخیم و عجیب پلوتو شدند.

 

 

دانشمندان در حال حاضر در تلاش هستند تا منشا این جو، مواد سازنده و تاثیر آن بر سطح پلوتو را بیابند. افق‌های نو بسیاری از اطلاعات را در خود جا داده است و در طی ۱۶ ماه آینده و مرحله به مرحله آن‌ها را به زمین مخابره خواهد کرد. باید منتظر ماند و دید که تحلیل کامل داده‌ها، چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار خواهد داد.

 

پس از سپری شدن بیش از یک ماه و انتشار عکس‌های متعدد، به تازگی اولین ویدیو از گذر فضاپیمای بدون سرنشین افق‌های نو از کنار پلوتو منتشر شده‌ است، که تجربه‌ی عبور از کنار این سیارک از فاصله‌ی ۱۲ هزار کیلومتری را به بینندگان آن منتقل می‌کند ؛ یکی از عکس‌های استفاده شده در ویدیو عکسی است که تنها چند دقیقه قبل از رسیدن افق‌های نو به نزدیک‌ترین فاصله از پلوتو ، توسط این فضاپیما گرفته شده است :

 

البته باید گفت که این ویدیو از کنار هم قرار دادن عکس‌های متعددی که این فضاپیما هنگام انجام آخرین مرحله از ماموریت خود گرفته، ساخته شده است. فضاپیمای نیو هورایزنز یا افق‌های نو سریع‌ترین فضاپیمای ساخت ناسا است که سرعتی برابر با ۳۲ هزار کیلومتر در ساعت دارد. این ویدیو ماموریت ۲ ساعته‌ی افق‌های نو از ابتدا تا انتها را تنها در ۱۶ ثانیه جمع‌آوری کرده است.

در این مورد بیشتر بخوانید :

هفت کشف شگفت‌انگیز پس از گذر افق‌های نو از کنار پلوتو

افق‌های نو در راه رسیدن به پلوتو

کاوشگر «افق‌های نو» چگونه از از میان پلوتو و اقمارش عبور کرد

شادی افراد پروژه‌ی افق‌های نو هنگام گذر

نخستین تصاویر پلوتو و کارن پس از گذر منتشر شد

پلوتو به روایت تصویر از گذشته تاکنون

آخرین تصاویر پلوتو

برگرفته از : زومیت و کانوت

رنگین کمانی در زحل !

ستاره‌شناسان سازمان فضایی اروپا برای اولین بار موفق به ثبت یک تاثیر رنگین‌کمانی در سیاره‌ای دیگر شده‌اند.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، به گفته محققان، این «هاله» در زمین از بازتاب نور خورشید بر روی قطرات آب ناشی می‌شود.

اما در سیاره زحل این اثر توسط جوی ایجاد شده که تصور می‌شود دارای قطرات غنی از اسید سولفوریک است.

گردبادهای شگفت انگیز کیهان از نگاه کاسینی

فضاپیمای کاسینی که پیش از این توسط ناسا برای بررسی کیوان ارسال شده بود، اخیرا تصویری منتشر کرده که مربوط به تندباد شش گوش کیوان است. اگر پیش از این با این تندباد آشنایی نداشتید احتمالا با دیدن آن به یاد سولاریس خواهید افتاد! این چند ضلعی عجیب و غریب، در حقیقت حاصل گردبادهای وحشتناکی است که در قطب شمال کیوان در حال رخ دادن است با بادهایی با سرعت 300 کیلومتر بر ساعت که شکلی 6 گوشه را تشکیل داده اند.

ادامه مطلب را از زومیت بخوانید...

بارانی از الماس در مشتری و زحل !

محاسبات ستاره شناسان نشان می‌دهد شرایط جوی و اقلیمی در مشتری و زحل، دو سیاره منظومه شمسی، به گونه‌ای است که باران الماس در این دو سیاره می‌بارد و ممکن است در آنها اقیانوس‌هایی از الماس وجود داشته باشد.

به گزارش ایسنا دانشمندان معتقدند ، آذرخش ها و طوفان‌های شدید در جو این دو سیاره باعث تولید ذرات کربن به شکل دوده می‌شود و زمانی که این ذرات در جو پایین می‌آیند بر اثر فشار تبدیل به گرافیت می شوند. گرافیت همانطور که در جو سقوط می‌کند بر اثر فشار و حرارت بیشتر تبدیل به الماس جامد می‌شود.

زحل ارباب حلقه ها

این عکس چندان واضح نیست ولی میشه با کمی دقت حلقه های زحل رو دید.با تلسکوپ دابسونی 8 اینچ و دوربین کانن گرفته شده البته بدون آدابتور و چون تلسکوپ موتور نداره با وضوح بیشتر نتونستم عکاسی کنم.همچنین چشمی 12 میلیمتری یعنی بزرگنمایی 48 برابر.

زحل  6 امین سیاره ی منظومه ی شمسی و یکی از سیارات بزرگ  با جرمی زیاد است.جرم آن 95 برابر جرم زمین و چگالی آن کم است. حلقه های زحل برای اولین بار توسط گالیله در سال 1610 م. دیده شد.

 

زحل در آسمان بهار

 

عکس از آقای بابک امین تفرشی

سایت نماهای رویایی

ناسا بزرگترین حلقه زحل را کشف کرد

ناسا موفق شد با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر بزرگترین حلقه ای را که تاکنون در اطراف سیاره زحل دیده شده است کشف کند.

 

این حلقه در اطراف سیاره در مدار 27 درجه نسبت به حلقه اصلی و از یخ و ذرات گرد و غبار تشکیل شده است دمای جو آن نیز بسیار سرد و برابر 157- درجه سانتی گراد است.

بنابر گزارش آسوشیتدپرس، دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این حلقه در نور مرئی قابل مشاهده نیست به همین دلیل تاکنون موفق به کشف آن نشده بودیم اما اکنون تلکسوپ فضایی اسپیتزر موفق شد در طیف فروسرخ این حلقه را کشف کند."

 

این حلقه از حدود فاصله 95/5 میلیون کیلومتری از سیاره زحل آغاز می شود و تا حدود 9/11 میلیون کیلومتری از سیاره امتداد می یابد. به گفته سیاره شناسان ناسا، این حلقه جدید بسیار گسترده است به طوریکه یک میلیارد زمین می تواند در آن قرار گیرد.

پیش از این 7 حلقه اصلی زحل کشف شده بود که به ترتیب از A تا E نامگذاری شده اند.

اثر انگشت مریخی!

حسگرهای کاوشگر مریخ گرد Mars Reconnaissance از سطح این سیاره تصاویر شگفت‌انگیزی تهیه کرده است که نشان می‌دهند در سطح سیاره سرخ منطقه‌ای وجود دارد که شبیه اثر انگشت انسان است. حسگر نوری « تصویربرداری آزمایشات علمی با وضوح تصویر بالا » (HiRISE) که روی کاوشگر فضایی Mars Reconnaissance نصب شده، این تصاویر را تهیه کرده است. این کاوشگر در فاصله 300 کیلومتری از سطح مریخ قرار دارد.

 

          

 

این تصاویر بین ماه‌های آوریل و آگوست سال جاری تهیه شده اند و اکنون ناسا آنها را منتشر کرده است. شگفت انگیزترین تصویری که در میان این عکسها وجود دارد، « اثر انگشت مریخ » است! این اثر انگشت در منطقه « کوپراتس » واقع شده است. منطقه کوپراتس بخشی از سیستم عظیم دره‌های ژرف Valles Marineris است که در بیش از چهار هزار کیلومتر در خط استوای مریخ گسترده شده است.

 

          

 

به گفته دانشمندان ناسا، این خاک موجی شکل در اثر تغییرات مداوم آب و هوا که در مدت میلیونها سال رخ داده ایجاد شده است. مریخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طویل‌تر از زمین و با سرعتی کمتر از زمین حرکت می‌کند. هر یک باری که به دور خورشید می چرخد معادل ۶۸۷ روز زمینی طول می‌کشد و شب و روز کمی طولانی‌تر از کره زمین دارد.

آسمان پارس

 

ارباب بی‌حلقه

گویا بر گرد ارباب حلقه‌ها دیگر حلقه‌ای نمی‌یابیم، بعد از گذر زحل از اعتدال بهاری اکنون ما زحل را عجیب‌تر از قبل در آسمان خواهیم یافت. مانند سیارات دیگر و بی حلقه!

 

تغییر رنگ حلقه‌های زحل در اواخر خرداد ماه

 

انحراف مداری زحل با دایرة‌البروج 27 درجه است و با توجه به چرخش تقریباً 30 ساله‌ی زحل به گرد خورشید، انتظار می‌رود تا حلقه‌های زحل به شرایطی برسند که بر روی یک خط قرار گیرند. این سنگ‌ها و غبارهای متعددی که حلقه‌‌ی زحل را  تشکیل داده‌اند احتمالاً از واپاشی یا برخورد چند قمر بر گرد زحل تشکیل شده‌اند و چندین قمر این سیاره که در اصطلاح به چوپان موسوم هستند باعث می‌شوند تا این حلقه بر گرد سیاره باقی بماند.

 

چرخه‌ی 30 ساله‌ی حلقه‌های زحل از 1995 تا 2024

 

در ساعت 19:37 هنگام غروب جمعه 13 شهریور حلقه‌های زحل از دید ناظرین زمین همخط خواهند شد. در این شب شاید بتوان با عکاسی حلقه‌ی بسیار باریک و تاریکی را مانند یک خط بر روی زحل یافت. البته رصدگرانی که از مدت‌ها پیش در حال رصد زحل بوده باشند، شاهد بودند که از ماه تیر و مرداد به تدریج به خاطر رسیدن زحل به اعتدال بهاری (20 مرداد) دیگر امکان رصد حلقه‌ها فراهم نبوده است. زیرا در زمان اعتدال بر روی سیاره‌ی زحل، حلقه‌های رو به خورشید سایه‌ای جالب را در پشت خویش ایجاد کرده‌اند. و باعث شده‌اند که حلقه‌های دورتر زحل به طور عادی تیره‌تر از قبل به نظر آید. اکنون این روند مدتی است ادامه داشته تا از دید ناظرین زمین نیز این حلقه‌ها بر روی یک خط قرار بگیرد. لذا انتظار می‌رود تا مدتی دیگر حلقه‌ها بار دیگر بر روی این سیاره نمایان شوند.

 

آخرین هم‌خطی حلقه‌های زحل در اعتدال پاییزی در سال 1995

 

ولی طی یکسال گذشته به دلیل بروز این پدیده، بهترین فرصت برای رصد و اختفای قمرهای زحل فراهم شده است. قمر مشهور و اسرار‌آمیز تیتان یکی از آنهاست که می‌توانیم اختفا و یا عبور آن از زحل را به نظاره بنشینیم. البته به دلیل نزدیک‌شدن زحل به مقارنه با زمین، رصد این سیاره این شب‌ها به سختی در افق غربی امکان‌پذیر است، ولی طی 2 ماه آینده این سیاره فاصله‌ی‌مناسبی را در آسمان صبحگاهی از خورشید خواهد یافت.

 

گذر سایه قمر تتیس از روی حلقه‌های تاریک زحل

 

آسمان صبحگاهی و رصد سیاره‌ی زحل و حلقه‌های تازه‌پدیدار شده‌ی آن از یک سو و رصد زیبایی‌های دیگر این سیاره از جمله افتادن سایه قمرها بر روی حلقه‌ها که توسط فضاپیمای کاسینی تهیه می‌شود و همچنین رصد گرفتگی تعدای از قمرهای معروف از جمله تیتان و عبور سایه‌ی آن از سطح این سیاره یکی از زیباترین و نادرترین وقایع نجومی است که در زمان هم‌خطی حلقه‌های زحل رخ می‌دهد. این پدیده تا 5 بهمن تکرار می‌شود و کشور ایران بهترین زمان را برای رصد این پدیده در اختیار خواهد داشت.

 

گذر سایه تیتان از روی زحل که فقط در اعتدالین رخ می‌دهد

 

البته اختفا و گذر تیتان در یک چرخه‌ی دیگر از فروردین تا تیر سال آینده تکرار خواهد شد و سپس تا 15 سال دیگر شاهد بروز این رویداد‌های جالب نخواهیم بود. با این حال رصد گرفتگی و گذر سایه تیتان به مراتب از اختفا و گذر آن زیباتر است و امیدوارم که وضعیت مساعد جوی امکان رصد زیبای این پدیده‌ها را فراهم کند. در جدول زیر محاسبات مروبط به این رویداد‌ها محاسبه شده است. توجه داشته باشید که هر جه به بهمن‌ماه نزدیک می‌شویم زحل زودتر طلوع خواهد کرد و زمان بیشتری را بری رصد این پدیده‌ها در اختیار خواهید داشت.

 

تاریخ	ساعت	توضیح
22 مهر	03:20	آغاز گرفتگی
30 مهر	01:00	آغاز عبور سایه
08 آبان	02:43	آغاز گرفتگی
15 آبان	23:20	آغاز عبور سایه
16 آبان	05:12	پایان عبور سایه
24 آبان	04:08	آغاز گرفتگی
01 آذر	23:40	آغاز عبور سایه
02 آذر	04:09	پایان عبور سایه
10 آذر	01:37	آغاز گرفتگی
10 آذر	05:53	پایان گرفتگی
17 آذر	23:05	آغاز عبور سایه
18 آذر	03:03	پایان عبور سایه
26 آذر	01:11	آغاز گرفتگی
26 آذر	04:42	پایان گرفتگی
03 دی	22:23	آغاز عبور سایه
04 دی	01:51	پایان عبور سایه
12 دی	00:56	آغاز گرفتگی
12 دی	03:21	پایان گرفتگی
19 دی	22:12	آغاز عبور سایه
20 دی	00:30	پایان عبور سایه
28 دی	00:15	آغاز گرفتگی ناقص
28 دی	02:28	پایان گرفتگی
05 بهمن	21:26	آغاز عبور ناقص سایه
05 بهمن	23:44	پایان عبور ناقص سایه

 

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

در جستجوی سیاره آبی

 - چهارده سال پس از کشف اولین سیاره فراخورشیدی و با کشف 360 سیاره بزرگ و اغلب مشتری مانند، بشر در آستانه یافتن سیاراتی هم‌اندازه زمین قرار گرفته است.

علیرضا نورایی: در سال 1995 / 1374، هنگامی که میشل میر از دانشگاه ژنو اولین سیاره فراخورشیدی (سیاره‌ای که دور ستاره‌ای غیر از خورشید می‌گردد) را یافت، مسیری را بنیان گذاشت که آهنگ خود را همچنان حفظ کرده است. از آن روز تاکنون، حدود 360 سیاره کشف شده است که البته هیچ کدام با زمین یکسان نیستند.

آخرین این سیارات گلیسی 581‌سی بود که توسط همکار دکتر میر، استفان یودری در سال 2007 / 1386 کشف شد. این سیاره از سنگ تشکیل شده و در فاصله‌ای از ستاره مادر در حال گردش است که منطقا وجود آب به صورت مایع در آن قابل انتظار است. از آنجا که ستاره مادر در قیاس با خورشید بسیار کوچک‌تر و کم فروغ‌تر ست، مدار گردش سیاره هم بسیار کوچک‌تر از مسیری است که زمین به دور خورشید می‌پیماید. اما گلیسی 581سی طوری در مدارش تثبیت شده که نیمی از آن دائما بهره‌مند از نور ستاره است و در عوض روی دیگر همیشه به شب دچار است، که این موضوع نمی‌تواند نشانه خوبی برای حیات باشد.

طبق آنچه در هفته گذشته در اتحادیه بین‌المللی نجوم به ستاره‌شناسان اعلام شد، دو ماموریت جدید در جریان است تا به فهرست سیاره‌های دارای شرایط مورد نظر بیافزایند، یکی از دو ماموریت را فرانسویان از دسامبر 2006 / آذر 1385 آغاز کرده‌اند و دیگری را آمریکایی‌ها از اسفندماه گذشته. دکتر میر در این دیدار گفت که ماموریت فرانسوی‌ها موسوم به کوروت، تاکنون 80 سیاره فراخورشیدی یافته است. روند کار این پروژه با اندازه‌گیری کاهش اندک شدت نور یک ستاره در هنگامی است که سیاره مورد نظر از مقابل آن عبور می‌کند؛ پدیده‌ای که در اصطلاح فنی به آن گذر می‌گویند. جزئیات گذر تمامی سیاره‌ها به جز 7 مورد منتشر نشده بود تا این‌که دکتر میر در این دیدار اشاره‌ای به آنها کرد.

سیاراتی که تاکنون توسط کوروت کشف شده‌اند، نوعا از جرمی 30 برابر بیشتر از زمین تشکیل شده‌اند و در ظاهر دارای سطی جامد و سنگی هستند. همچنین آنها با سرعت بیشتری به دور ستاره‌هایشان می‌گردند و مسیر گردش اغلب آنها در طول دو یا سه ماه طی می‌شود و کمتر پیش ‌می‌آید که به یک سال بکشد. این مسئله برای آن دسته از کسانی که در آرزوی دیدن حیات در ورای کره خاکی هستند، خوشایند نیست. چنین سرعتی در گردش به این معنا است که سیاره مذبور در فاصله کمی نسبت به ستاره‌ مادرش قرار گرفته و بنابراین در مدارش به سختی تثبیت شده است.

با این حال، اخبار دیگر کوروت خیلی هم بد نیست. حدود 80 درصد از سیاراتی که دکتر میر کشف کرده، دارای خواهر هستند. وجود این تعداد زیاد از همسایه‌ها اشاره به این دارد که سیستم‌های سیاره‌ای گرایش به پایداری دارند و پایداری برای تکامل حیات مناسب است. دکتر میر سیستمی را توصیف کرد که 5 سیاره سنگی را در خود جای داده است. آنها جرم‌هایی معادل 11، 14، 26، 27 و 76 برابر زمین دارند. او صحبت‌هایش را با این ادعا به پایان برد که: «من واقعا اطمینان دارم که ما، سیاره مشابه زمین داریم که طی دو سال آینده پیدا خواهد شد.»

او و گروهش شاید در آینده مورد تقدیر قرار گیرند. در نیمه مرداد، آژانس فضایی آمریکا، ناسا، اعلام کرد که تلسکوپ فضایی سیاره‌یاب این آژانس موسوم به کپلر هم به خوبی به انجام وظایفش مشغول است. همچنین مقاله‌ای که در نشریه ساینس توسط ویلیام بروکی از مرکز تحقیقات ناسا در موفت‌فیلد کالیفرنیا نوشته شده بود، وجود سیاره‌ای مشابه مشتری را که در سال 2007 / 1386کشف شده بود، تایید و جزئیات دقیق‌تری در رابطه با جرم و تناوب مداری سیاره ارائه کرد. به علاوه، ابزارهای تعبیه شده در کپلر نسبت به کوروت حساس‌تر است، بنابراین باید آسان‌تر از پروژه فرانسوی موفق به یافتن سیاره‌ای هم‌اندازه زمین شود.

با این وجود، جستجوهای فضایی از این دست تنها راه یافتن زمین‌هایی دیگر نیست. بخش دیگری از تلاش‌های دکتر میر معطوف به استفاده از طیف‌نگار هارپس است که در رصدخانه جنوبی اروپا در لاسیای شیلی واقع است. او و همکارانش طی دو سال گذشته برای 50 شب در هر سال، هارپس را سه مرتبه در هر شب و هر مرتبه 15 دقیقه به سمت 10 ستاره‌ روشن وآرام مجاور نشانه می‌روند به این امید که نشانه‌ای از یک سیاره هم‌اندازه زمین در همین نزدیکی‌ها بیابند. این وسیله با تشخیص لغزش کوچکی که به هنگام عبور یک سیاره از آن داده می‌شود، کار می‌کند. این طیف‌نگار هم‌اینک 16 سیاره را یافته است.

در همین حال، دیوید بنت از دانشگاه نوتردام در ایندیانا به دنبال بهره‌گیری از روشی است به نام ریزهمگرایی گرانشی که از این طریق سیاره‌هایی که در روش‌های دیگر از قلم افتاده‌اند، مشخص شوند. او مدعی است که با استفاده از روش او نه تنها سیاره‌های کوچک سنگی که در فاصله‌ای زیاد از ستاره مادر در حال گردشند، تشخیص داده می‌شوند، که حتی سیاره‌هایی که از مدارشان خارج شده‌اند هم آشکار می‌شوند. ایده این ادعا مبتنی بر تمرکز روی ستاره و گزارش لحظه‌هایی است که نور آن به واسطه جاذبه سیاره‌ای که از مقابلش عبور می‌کند، منحرف می‌شود. چنین نشانه‌هایی هرچند سریع و نادر، ولی در عین حال قوی و عاری از اشتباهند. دیر یا زود، سیاره‌ای به اندازه زمین خود را به بشر نشان خواهد داد؛ ولی این‌که چقدر به زمین شبیه خواهد بود مستلزم روش‌های دیگری است که هنوز به کمال نرسیده‌اند.

انجمن فیزیکدانان جوان ایران