زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

میلیون ها سال است که شب هنگام آسمان را ستارگان چشمک زن و حیرت انگیز می پوشاند و کره زمین بسان فرفرهای چرخان خورشید را دور می زند و بشر هزاران سال است که به رصد آسمان پرداخته و همچنان در تکاپوی جست و جوی عمیق تر آسمان است زیر آسمان ایران
نگاهی است به آنچه که در دنیای هیجان انگیز نجوم در حال وقوع است و پنجره ای هرچند دریچه وار به سوی شگفتی های کیهان.

۳۷ مطلب با موضوع «منظومه شمسی» ثبت شده است

در ادامه ارسال تصاویر جالب از سطح سیاره مریخ، یک تصویر جدید از چشم‌انداز 4000 کیلومتری رونمایی شده که بسیار شبیه به دره گراند کانیون زمین است.

به گزارش سرویس فناوری خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، این تصاویر چشمگیر که اخیرا توسط سازمان فضایی اروپا رونمایی شده، نشان‌دهنده دره‌وار مارینر بوده که تصور می شود با طول 4000 کیلومتر، عرض 200 کیلومتر و عمق 10 کیلومتر بزرگترین دره منظومه شمسی باشد.

این منظره بر اساس داده‌های بدست آمده از 20 مدار مختلف فضاپیمای مارس اکسپرس سازمان فضایی اروپا ساخته شده است که تقریبا 10 برابر بزرگتر و پنج برابر عمیقتر از دره گراند کانیون زمین است.

ادامه مطلب

  • مهدیه

زحل ارباب حلقه ها

جمعه, ۲۸ مهر ۱۳۹۱، ۰۶:۲۵ ق.ظ
این عکس چندان واضح نیست ولی میشه با کمی دقت حلقه های زحل رو دید.با تلسکوپ دابسونی 8 اینچ و دوربین کانن گرفته شده البته بدون آدابتور و چون تلسکوپ موتور نداره با وضوح بیشتر نتونستم عکاسی کنم.همچنین چشمی 12 میلیمتری یعنی بزرگنمایی 48 برابر.

زحل  6 امین سیاره ی منظومه ی شمسی و یکی از سیارات بزرگ  با جرمی زیاد است.جرم آن 95 برابر جرم زمین و چگالی آن کم است. حلقه های زحل برای اولین بار توسط گالیله در سال 1610 م. دیده شد.

 

  • مهدیه

تصویری از ماه

شنبه, ۲۲ مهر ۱۳۹۱، ۰۱:۰۴ ق.ظ
این عکس رو با تلسکوپ ۸ اینچ دابسونی و دوربین کانن و بدون آداپتور گرفتم.

ماه

 

  • مهدیه

منشا آب موجود در ماه از دنباله‌دارهاست

شنبه, ۲۵ دی ۱۳۸۹، ۰۱:۵۳ ق.ظ

محققان دانشگاه «تنسی‌» آمریکا در تحقیقات دریافته‌اند که آب موجود در ماه از دنباله‌دارهایی منشا گرفته که کمی پس از شکل‌گیری ماه با آن برخورد کرده‌اند.

 لری تیلور، یکی از اساتید برتر دپارتمان علوم زمین و سیارات که سال گذشته توانسته بود میزان بسیار کمی از آب را در ماه کشف کند، امسال نیز با همکاری یک تیم تحقیقاتی، مطالعات خود را با تجزیه و تحلیل سنگ‌هایی که توسط فضاپیمای آپولو از ماه جمع‌آوری و به زمین آورده شد هدایت کرد.

آنها با استفاده از طیف‌سنجی جرمی یون فرعی نشانه‌های آب را در این سنگ‌ها اندازه‌گیری کرده و به این نتیجه عجیب رسیدند که آب موجود در زمین با ماه متفاوت است.

دانشمندان معتقدند که شکل‌گیری ماه در پی برخورد زمین نوپا با یک شی به اندازه مریخ به نام تئا بوده که منجر به انفجاری عظیم و به وجود آمدن ماه شده است.

به عقیده تیلور، در آن زمان دنباله‌دارهای بسیاری به زمین و ماه برخورد می‌کردند.

زمین که در حال حاضر از منابع آبی بسیار برخوردار است و همین میزان کم آب در ماه نیز از برخورد دنباله‌دارها به وجود آمده‌است.

بر اساس تحیقات تیلور، آب در تمام تاریخچه ماه درسطح این کره وجود داشته است؛ مقداری از آن توسط بادهای خورشیدی وستاره‌های دنباله‌دار و مقداری دیگر در زمان تشکیل ماه به وجود آمده‌است.

به طور دقیق‌تر، آبی که توسط تیلور در ماه یافت شده همان آب یا H2O روی زمین نیست. بلکه حاوی مواد تشکیل‌دهنده آب یعنی اکسیژن و هیدروژن است و در زمان داغ شدن سنگ‌ها به صورت آب آزاد می‌شود.

وجود هیدروژن و اکسیژن (آب) در ماه می‌تواند مسیر را برای اکتشافات بعدی دراین کره باز کند.

به ادعای وی با وجود این آب در ماه می‌توان ماه را یک ایستگاه سوخت‌گیری در آسمان خواند. به این معنی که فضاپیماها می‌توانند در مسیر پرواز خود به مناطق دور‌تر فضا از هیدروژن و اکسیژن مایع در آب موجود در ماه به عنوان سوخت استفاده کنند.

منبع : ISNA

  • مهدیه

تیتان قمری شگفت انگیز

يكشنبه, ۲۴ مرداد ۱۳۸۹، ۰۵:۱۵ ق.ظ

از زمانی که بشر پا به عرصه وجود نهاد محصور زیبایی های  آسمان شب گشت و در پی کشف شگفتی های بی پایان آن برآمد.
ذهن کنجکاو و پرتکاپوی انسان همواره او را به سمت کاوش در گیتی کشانده و هرچه زمان می گذرد و دانسته هایش بیشتر می شود به سوالات بی پاسخ بسیاری برخورد می کند.
اگر به جستجو در میان تاریخ نجوم سرزمین های گوناگون بپردازیم درمی یابیم که در گذشته های دور تنها جنبه ی ستاره شناسی میان اقوام و ملل رصد آسمان بوده که بعدها با محاسباتی برای بررسی و پیش بینی پدیده ها ساخت ابزارهای مختلف نجومی و مکان هایی برای رصد آسمان تدوین و تکمیل گشته است.
رصدگران آسمان با بررسی آسمان شب بطور مداوم و پی در پی متوجه شدند که ستارگانی که اکنون سیارات نام گرفته اند در طول گذر زمان در آسمان جا به جا میشوند.
اما امروزه با پیشرفت علم و فناوری و ساخت ابزارهای رصدی قدرتمند سیارات بیش از پیش شناخته شدند و سازه های دست بشر در سطح و اطراف آن ها در حال کاوش هستند.
اکنون در دور دست ها و در ورای سیاره کوچک ما جایی دورتر از مریخ و فراتر از مدار سیاره غولپیکر مشتری سیاره ای قرار دارد که در زیبایی منحصر به فرد است.
سیاره زحل که به واسطه حلقه های اطرافش همواره مورد توجه سیاره شناسان و دانشمندان بوده و از دید تلسکوپ ها  مدارگرد ها و سفینه ها نیز پنهان نمانده است.
اما در فاصله ی حدود یک میلیون کیلومتری ششمین سیاره منظومه شمسی قمری در حال چرخش استکه طبق مطالعات انجام شده و اطلاعات بدست آمده توسط کاوشگرهای فضایی شباهت بسیاری با گذشته سیاره زمین دارد.
کریستین هویگنس در سال ۱۶۶۵ میلادی تیتان بزرگترین قمر سیاره زحل و دومین قمر بزرگ منظومه شمسی که تنها قمر دارای جو غلیظ است را کشف کرد.
تا کنون از تیتان و سایر سیارات و اقمار منظومه شمسی تصاویر فراوانی تهیه شده است که این تصاویر برای ما به جز لذت بردن از آن اطلاعات عمیق و گسترده ای را در بر دارد .
اما در مورد عکس برداری در نور مرئی و خارج از جو این قمر باید گفت که به سبب وجود ذرات معلق و جامدی به نام آیروسل در جو تیتان و کاهش میزان شفافیت جو این قمر به وسیله همین ذرات که مانع برخورد نور خورشید به سطح میشود ما در نور مرئی قادر به مشاهده سطح این قمر نیستیم
اما با تحلیل داده های حاصل از بررسی جو تیتان در نور مرئی اطلاعات بیشماری بدست می آید که در زیر به چند نکته اشاره شده است.
باد های جوی از پدیده های جو تیتان هستند که میتوان با بررسی میزان تراکم بادها و جهت حرکت آنها  الگوی کلی از حرکت بادها در جو این قمر را شبیه سازی و حرکت های بعدی را پیش بینی کرد.
با بررسی جهت تابش پرتوهای خورشید به این قمر و با استفاده از شواهد و اطلاعات قبلی بدست آمده در مورد چگونگی حرکت تیتان در مدار خود میتوان دوره فصل ها را در قطب های مختلف پیش بینی کرد.
با تحلیل رنگ های موجود در تصویر میتوان به ترکیبات و عناصر موجود در جو پی برد که این مواد نیز بر سطح بی تاثیر نیستند.
با مقایسه دقیق تصاویر قبلی و جدید میتوان در صورت تغییر آنها را یافت و اسراری جدید را آشکار کرد.
تیتان شگفت انگیزترین قمر منظومه خورشیدی است قطعا خورشید به داشتن چنین عضوی در خانواده عظیم خود می بالد.

نگاشته شده توسط مهدیه شهیدی

  • مهدیه

دنباله دار

پنجشنبه, ۲۶ فروردين ۱۳۸۹، ۱۰:۲۹ ب.ظ

 

 

اجرام کوچک منظومه شمسی که از یخ ,سنگ وغبار تشکیل شده اند.تصور بر این است که دنباله دارها پیش سیاره های یخی باقیمانده از زمان شکل گیری منظومه شمسی در 4.6 میلیارد سال پیش هستند.کلمهcomet از یک کلمه یونانی به شکل kometes به معنای ستاره با موهای بلند است که البته بیشتر برای دنباله دارهای نورانی مصداق دارد.

                                               هسته                    

 

جسم اصلی ومرکزی دنباله دار هسته(nucleus) نام دارد وابعاد آن در حد چند کیلومتراست.برای مثال اندازه هسته دنباله دار هالی 15*8 کیلومتر است ولی اندازه هسته بیشتر دنباله دارها ازاین کمتر است.در فواصل دور از خورشید این اجرام غیر فعال بوده وقابل تشخیص از سیارک نمی باشند.تصور بر این است که هسته دنباله دار دارای یک پوسته تیره رنگ است که وقتی توسط حرارت خورشید گرم می شود (در فواصل کمتر از 5 واحد نجومی )پوسته می ترکد ومواد یخی وزیرین به شکل بخار از آن بیرون می زنند.

 

                                              کما

 توده ای از جنس ذرات هیدروژن و غبار وگاز که از هسته بیرون می زندوبه شکل ابر آنرا در بر می گیرد کما (coma)نام داشته واندازه گستره آن می تواند به میلیونها کیلومتر برسد. چگالی ذرات در این ابر اطراف هسته بسیار کم ودر حدود 10000 بار از چگالی ذرات در ابرهای زمینی کمتر است.ذرات خنثی درون این ابر تحت تاثیر بادهای خورشیدی به یون تبدیل شده ودر شکل گیری دنباله یونی شرکت می کنند.

                                                دم

در حالی که دنباله دار به خورشید نزدیکتر می شود یک یا چند دم در کنار آن شکل می گیرد.دنباله دارهای روشن معمولا"دارای دمی یونی ومستقیم  (از نوع یک ) ودمی غباری وانحناءدار(از نوع دو) می شوند.بدلیل درخشندگی ابرهای هسته ٬خود هسته بکمک تلسکوپهای زمینی قابل مشاهده نیست فقط در دنباله دارهای روشن به شکل نقطه ای روشن واحتمالا" جتهایی از بخارهای روشن اطراف آن مشاهده میشود.

 

آشکار -ناپدید شدن وتغییر شکل دادن چنین عوارضی نشان میدهد که بیشتر انتشار گاز از سطح هسته از بعضی نواحی فعال  که بین 15 تا 20 درصد از هسته را شامل می شوند رخ می دهد.با چرخش هسته نواحی فعال در معرض نور خورشید قرار می گیرند وروشن می شوند وسپس با ادامه چرخش در سایه قرار می گیرند وخاموش میشوند.چنین رفتاری در دنباله دار هیل باپ موجب ساختمانی مارپیچی مانند در دنباله آن شد.

دنباله دارهای جدید یا دنباله دارهای دوره ای که به حضیض مداری نزدیک می شوند معمولا" در این مرحله کشف یا مشاهده  می شوند که در آن بدلیل پدیده فلورسانس در ابرهای تولید شده اطراف هسته, دنباله دار روشن تر می شود .

امکان دارد کل دنباله دار در پوششی از ابرهیدروژنی قرار گرفته باشد که این پوشش تنها در طول موج ماوراءبنفش وبکمک ماهواره قابل مشاهده است.جتهای گازی هسته٬ ذرات غبار را از آن پرتاب می کنند واین ذرات در مداری سهموی قرار می گیرند وبه صورت دم غباری مشاهده می شوند.این دم زرد رنگ می باشد که ناشی از بازتاب نورخورشید است وطیف سنجها نیز آنرا تایید می کنند.این ذرات از جنس سیلیکات با ابعاد در حدود 10 میکرومتری هستند.ذرات بزرگتری با اندازه چند میلیمتر نیز وجود دارند که به صورت بارش شهابی خود را نشان می دهند.دم یک دنباله دار در سمت مخالف خورشید قرار دارد اما در بعضی شرایط خاص بدلیل پرسپکتیو (زاویه دید)به نظر می رسد که دم به سوی خورشید نشانه رفته است همان چیزی که ضد دم نام دارد.

                                               دم یونی

گازی که از هسته بیرون می آید با وجود تابش ماوراءبنفش خورشید بسرعت به شکل یونی در می آید.یونهای با بار مثبت تحت تاثیر میدان مغناطیسی میان سیاره ای و باد خورشیدی به صورت دم یونی (که با نام دم پلاسمایی هم شناخته می شود)خود را نشان می دهند.دم یونی برخلاف دم غباری مستقیم می باشد ورنگ آن نیز بدلیل برانگیختگی مونوکسیدکربن یا  CO در طول موج 420 نانومتر ٬آبی به نظر می رسد.دم یونی بدلیل تغییرات میدان مغناطیسی مجاور می تواند تغییر شکل دهد.

مطالعات طیف سنجی نشانه هایی از وجود مولکولهایی مانند هیدروژن, کربن, نیتروژن, اکسیژن وگوگرد درترکیباتی مانند آب, مونواکسید کربن, دی اکسید کربن ورادیکالهایی مانند  سیانوژن وهیدروکسیل(OH) ارائه نموده اند.موادی مانند متان وآمونیاک نیز وجود دارند ولی کشف آنها بسیار سخت است.زمانی که دنباله دار به خورشید بسیار نزدیک می شود آثاری از وجود خطوط نشری فلزی بویژه مربوط به عنصر سدیم در طیف آنها مشاهده می شود. دنباله دار هیل باپ در سال 1997 نشانه هایی از یک دم سوم از جنس سدیم داشت.

منطقه بزرگ وکروی شکلی از هسته دنباله دارها با نام ابر اورت وجود دارد که در فاصله 100000 واحد نجومی از خورشید قرار داشته  ومنشاء تمام دنباله دارهاست.اختلالات ناشی از عبور یک ستاره گذرا یا ابرهای بزرگ مولکولی واقع در مسیرحرکت خورشید بدور مرکز کهکشان  هر از چند گاهی یکی از هسته ها را به سمت درون منظومه شمسی هدایت می کند.نشانه هایی قوی وجود دارد که قرصی تخت از هسته های دنباله دار بانام کمربند اژورث –کوییپر در فاصله 1000 واحد نجومی قرار دارد.این منطقه منشاءدنباله دارهای بلند دوره است که بدرون منظومه شمسی هدایت می شوند.اختلالات ناشی از نزدیکی با سیاراتی مانند مشتری می تواند این دنباله دارها رابه دنباله دارهایی کوتاه دوره  تبدیل کند.

تقسیم بندی دنباله دارها به بلند وکوتاه دوره با توجه به دوره 200 ساله (زمان یک چرخش از حضیض تا حضیض)که عددی توافقی است انجام می گیرد.بیشتر دنباله دارها دارای مداری بیضوی کوتاه هستند بعضی دارای حرکت مستقیم وبعضی نیز حرکتی رجعی هستند.برای مثال دنباله دار هالی با دوره 76 ساله٬ دارای حرکت رجعی و دنباله دار انکه با دوره 3.3 ساله دارای کوتاه ترین دوره چرخشی است.

دنباله دارها با هر بار نزدیک شدن به خورشید مقدار زیادی از مواد خود را ازدست می دهند وعمر دنباله دارهای کوتاه دوره در حدود 10000 سال تخمین زده شده است.سرنوشت دنباله دارها متفاوت است  بعضی بطور کامل به توده ای از گاز وغبار تبدیل شده وناپدید می شوند وبعضی نیز بعد از اتمام گاز وغبارشان بصورت یک یا چند  قطعه سنگ مانند٬ چیزی شبیه سیارکی تیره رنگ می شوند(بویژه بعد از عبور از حضیض)

شدت روشنایی دنباله دارها مانند سحابی ها بیان می شود.روشنایی بسیاری از دنباله دارها بدلیل فعالیت جتهای سطحی وفعالیت های خورشیدی متغییر است بنابراین پیش بینی شدت روشنایی یک دنباله دار کاری سخت است.به نظر می رسد که نزدیک شدن به خورشید در روشنایی دنباله دار اثر بیشتری دارد تانزدیکی به زمین.

در مورد نامگذاری دنباله دارها گفتنی است که نام کاشف یا کاشفان آنها حداکثر تا 3 اسم برای آنها انتخاب می شود.کشف دنباله دارهای جدیدبیشتر در قالب پروژه های اتوماتیک  بزرگی مانند SOHO یا LINEAR می باشد که در نامگذاری آنها از همین نامها استفاده می شود.در نامگذاری بعضی نیز از نام کسی که برای اولین بار روی ویژگیهای مداری آنها کار کرده استفاده می شود مانند دنباله دار هالی و انکه.دنباله دارهای کوتاه دوره با نشانهP/  بعلاوه عددی که نشاندهنده ترتیب مشخص شدن ویژگیهای مداری آنهاست ودنباله دارهایی که دوره آنها بلند مدت است با نشان C/ علامت گذاری می شوند.در کنار آن سال کشف وعددی دیگر می آید.این عدد این گونه است که سال را به 26 قسمت (تعداد حروف انگلیسی)تقسیم می کنند بطوریکه A وB  برای ماه ژانویه الی آخر.برای مثال دنباله دار C/2002 B5 نشانه پنجمین دنباله داری است که در سال 2002 در نیمه دوم ماه ژانویه کشف شده است.

بطور متوسط سالیانه 25 دنباله دار در آسمان ظاهر می شود که توسط تلسکوپهای آماتوری قابل مشاهده است.دنباله دارهای درخشان  نادر وغیر قابل پیش بینی هستند وعموما"یکی از اولین نزدیکی ها با خورشید را تجربه می کنند.دنباله دارهای گروه خورشیدخراشان KREUTZ  ازروشن ترین دنباله دارهای آسمان هستند که به خورشید بسیار نزدیک می شوند.

دنباله دارهای با دوره کوتاه (کمتر از 200 سال ) ضعیفتر والبته بیشتر قابل پیش بینی هستندوبیشتر مواد خود را در عبور های قبلی از دست داده اند.ظاهرا" پدیدار شدن دنباله دارهای درخشان نسبت به قرن نوزده کمتر شده است.

  • مهدیه

زحل در آسمان بهار

يكشنبه, ۱۵ فروردين ۱۳۸۹، ۰۸:۵۰ ب.ظ
 
عکس از آقای بابک امین تفرشی
  • مهدیه
از نظر علمی وجود آب بصورت مایع در دمای 167- امکان ندارد. در نتیجه باید در مکانهایی سرد نظیر قطب‌های ماه آب به شکل یخ تجمع کرده باشد. اما ...

از نظر علمی وجود آب بصورت مایعی پایدار در دمای 167- امکان ندارد. در نتیجه باید در مکانهایی سرد نظیر قطب‌های ماه یا گودال‌هایی که نور خورشید را دریافت نمی‌کنند آب به شکل یخ تجمع کرده باشد. اما فضا‌پیمای LCROSS  ناسا در مهر ماه امسال پس از برخورد با چنین گودالی در سطح ماه، بنام کابئوس (Cabeus)، آب پیدا کرد.

 

http://www.newscientist.com/data/images/ns/cms/dn18321/dn18321-1_500.jpg

 

اما رصد های اخیر مدار‌گرد اکتشافی ماه (LRO)، نشان می­دهد که بسیاری از مناطقی که در نزدیکی قطب جنوب همیشه در سایه هستند خشک و مناطقی که نور دریافت می‌کنند مرطوب می‌باشند.

 

این رصدها به دنبال آزمایش­های "آشکارساز نوترونی ماه" (LEND)، که با سنجش میزان نوترون‌هایی که از ماه ساتع می‌شود امکان وجود آب را بررسی می‌کند، انجام شد. آب و مواد دیگری که در ساختار آنها هیدروژن وجود دارد باعث کاهش تعداد نوترونهای پایدار می‌شوند.

LEND به بررسی 37 گودال در مناطق همیشه تاریک که نزدیک به قطب جنوب هستند پرداخت و تنها در 3 گودال به نام‌های کابئوس، فاستینی وشوماخر، مقادیر قابل توجهی هیدروژن یافت شد. چند منطقه آشکار دیگر نیز وجود هیدروژن را نشان می‌دهند.

پایگاه خبری ماهنامه نجوم

  • مهدیه

ماه

سه شنبه, ۲۸ مهر ۱۳۸۸، ۱۲:۴۹ ق.ظ

 

 ماه تنها قمر طبیعی زمین چندمیلیارد سال است که به دور زمین می چرخد. هزاران سال است که انسان آن را نظاره نموده و به عنوان نشانی از خداوند به آن احترام گذاشته است. او همواره در این رویا بوده که روزی بتواند به این جهان همسایه سفر کند. ماه با پدیده های نوری منظم و از روی قاعده ای که مرتب تکرار می شود از قبیل هلال و بدر به نیاکان ما یاری نموده تا بتوانند نخستین تقویم های قابل استفاده را به وجود آورند. ماه  به خاطر نزدیک بودن به زمین بعد از خورشید درخشانترین جرم آسمانی از دیدگاه زمینیان است که در حالت بدر(ماه کامل) با قدر ۱۲- می درخشد. ماه همچنین اولین جرم آسمانی بود که انسان توانست در مورد فاصله، اندازه، ابعاد و مناظر آن به تحقیق و بررسی بپردازد.

ماه در یک مدار بیضوی( همانند مدار سیارات منظومه شمسی) به دور سیاره مادر خود یعنی زمین می چرخد که در حالت حضیض (نزدیکترین فاصله) ۳۵۶۵۰۰ کیلومتر و در حالت اوج (دورترین فاصله) ۴۰۶۷۰۰ کیلومتر از زمین فاصله می گیرد. ولی به طور متوسط ۳۸۴۰۰۰ کیلومتر از زمین فاصله دارد. قطر ماه در حدود ۳۵۰۰ کیلومتر است و تقریباً برابر با عرض قاره استرالیا است. ماه تقریباً هر ۲۹ روز یک بار به دور زمین می چرخد و در این مدت هم یک بار به دور خود می چرخد. به این جهت است که ماه همواره یک روی خود را به ما نشان می دهد.
                                          دمای سطحی ماه
دامنه تغییرات دمای سطح ماه بسیار زیاد است. هر بخش از سطح ماه به مدت تقریباً دو هفته پیاپی در معرض اشعه خورشید قرار می گیرد و سپس برای مدتی به همین درازا شب را می گذراند. به دلیل عدم وجود جو قابل ملاحظه در ماه، همچنین کم بودن ضریب بازتاب این کره (حدود ۷ درصد) اختلاف دما میان بخش روشن و تاریک ماه بسیار زیاد است.
دمای بخش روشن ماه گاهی به حدود ۱۳۰ درجه سانتیگراد می رسد و این در حالی است که دما در بخش تاریک آن تا حد ۱۸۰- درجه سانتیگراد کاهش می یابد. یعنی این جرم آسمانی اختلاف دمایی در حدود ۳۱۰ درجه را در سطح خود تحمل می کند.
                                            اهله ماه
می دانیم که ماه هیچ نوری از خود ندارد و تنها با منعکس کردن نور خورشید روشن می شود. در نتیجه در هر لحظه زمانی تنها نصف سطح ماه روشن خواهد بود(نیم سطحی که روبه روی خورشید است) در حالی که نیم سطح دیگر تاریک است. چون ماه دور زمین را در کمتر از یک ماه طی می کند بسته به این که چه مقدار از سطح روشن شده ماه به طرف ما باشد شکلهای مختلفی از آن را مشاهده می کنیم.
در
ماه نو (NEW MOON)ماه تقریباً بین خورشید و زمین قرار می گیرد به طوری که طرف تاریکش به سوی ماست و ما نمی توانیم آن را ببینیم.همچنان که ماه به سفر خودش به دور زمین ادامه می دهد کم کم از جلوی خورشید کنار می رود و ما می توانیم قسمتی از آن را که به وسیله نور خورشید روشن می شود ببینیم(هلال رو به بدر یاWaxing crescent ). در این موقع ماه به صورت یک هلال نازک دیده می شود. در زمانی که ماه یک چهارم سفرش به دور زمین را طی کرده باشد ما می توانیم نصف طرف روشن شده ماه را ببینیم و در آن موقع گفته می شود که تربیع اول (1st  Q r)است. بعد از این و به تدریج قسمت های بیشتری از ماه را می بینیم (تحدب به سوی بدریا Waxing Gibbous)تا این که در حدود دوهفته بعد از ماه نو تمام قسمت های قابل رویت ماه دیده می شود(حالت بدریا Full moon). در این حالت خورشید و ماه در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند و زمین بین آنهاست. وقتی که ماه در این موقعیت است ماه در حدود زمان غروب آفتاب طلوع می کند. همچنان که ماه به سفرش ادامه می دهد به خورشید نزدیک تر می گردد (تحدب به سوی محاق یا Waning Gibbous)و بنابراین ما به تدریج قسمت کمتری از آن را مشاهده خواهیم کرد. تربیع دوم( ۳rd Qr)یا تربیع آخر زمانی اتفاق می افتد که ما بتوانیم نصف طرف روشن ماه را در آسمان صبح ببینیم بعد از چند روز در حالت هلال به سوی محاق (Waning crescent)بسر برده و بالاخره بعد از بیست و نه روزگذشته از ماه نو ماه یک بار دیگر طرف تاریکش را به سوی زمین نشان می دهد.


                                              گره های ماه
زمین سالیانه یک بار به دور خورشید می گردد. البته ناظر زمینی این طور برداشت می کند که خورشید در طول سال روی یک مدار که آن را
دایرﺓ البروج می نامند به دور زمین می گردد. مدار ماه دقیقاً منطبق بر این سطح نیست بلکه به اندازه کمی تقریباً در حدود ۵ درجه نسبت به این سطح شیب دارد. ماه در هر دور گردش خود به دور زمین دوبار با دایرﺓ البروج برخورد می کند. هرگاه این برخورد از شمال به جنوب باشد ماه در حالت گره پایین رونده است. برای ناظر زمینی در این حالت ماه روی دایرﺓ البروج قرار دارد. چون از نظر ما خورشید همیشه روی این دایره قرار دارد پس در حالت ماه نو فقط در صورتی خورشید گرفتگی به وجود می آید که ماه به طور همزمان با خورشید در یک گره واقع شود یا به عبارت دیگر دایرﺓالبروج را قطع کند. چون معمولاً این اتفاق نمی افتد هر ماه خورشید گرفتگی رخ نمی دهد. ماه اغلب اوقات یا از بالای خورشید یا از زیر آن می گذرد به شکلی که این سطح را نمی پوشاند. سایه زمین نیز همیشه روی دایرﺓ البروج قرار دارد. بنابراین در صورت قرص کامل ماه(حالت بدر) فقط زمانی ماه گرفتگی ایجاد می شود که ماه همزمان نزدیک یک گره قرار گیرد. این حالت نیز به ندرت پیش می آید به طوری که ماه اغلب اوقات در سایه زمین قرار نمی گیرد. بنابراین آگاهی از وضعیت گره ها برای محاسبه بسیار مهم است. اگر گره ها همیشه در یک وضعیت ثابت می بودند این عمل بسیار آسان بود. متاسفانه این چنین نیست: در اثر تاثیر نیروی گرانش خورشید این گره ها هر ۶۱/۱۸ سال یک بار به دور دایرﺓ البروج ( به سوی چپ )می گردند. به نحوی که در هر مقطع زمانی در مکان متفاوتی قرار می گیرند.  همچنین سایر اندازه ها از قبیل  شکل بیضی مدار، وضعیت نزدیکترین نقطه به زمین و زاویه شیب نسبت به دایرﺓالبروج از طریق نیروهای خورشیدی به طور متناوب تغییر می کنند. به این دلیل است که محاسبه کامل مدار ماه یکی از مشکلترین مسائل نجوم است.

 

  • مهدیه

ناسا بزرگترین حلقه زحل را کشف کرد

چهارشنبه, ۱۵ مهر ۱۳۸۸، ۱۱:۴۵ ب.ظ
ناسا موفق شد با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر بزرگترین حلقه ای را که تاکنون در اطراف سیاره زحل دیده شده است کشف کند.
 

این حلقه در اطراف سیاره در مدار 27 درجه نسبت به حلقه اصلی و از یخ و ذرات گرد و غبار تشکیل شده است دمای جو آن نیز بسیار سرد و برابر 157- درجه سانتی گراد است.

بنابر گزارش آسوشیتدپرس، دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این حلقه در نور مرئی قابل مشاهده نیست به همین دلیل تاکنون موفق به کشف آن نشده بودیم اما اکنون تلکسوپ فضایی اسپیتزر موفق شد در طیف فروسرخ این حلقه را کشف کند."

Artist concept of the new Saturnian Ring. Image courtesy Anne Verbiscer

 

این حلقه از حدود فاصله 95/5 میلیون کیلومتری از سیاره زحل آغاز می شود و تا حدود 9/11 میلیون کیلومتری از سیاره امتداد می یابد. به گفته سیاره شناسان ناسا، این حلقه جدید بسیار گسترده است به طوریکه یک میلیارد زمین می تواند در آن قرار گیرد.

پیش از این 7 حلقه اصلی زحل کشف شده بود که به ترتیب از A تا E نامگذاری شده اند.

  • مهدیه