عامل شکوفایی حیات در زمین: بمباران سنگین!

بر اساس یافته های جدید سوختن شهابسنگها در جو زمین و مریخ به تغییر ترکیبات جو این دو سیاره در جهت افزایش شانس میزبانی این دو برای پیدایش حیات منجر شده است.

 

زمین و دیگر سیارات و اقمار منظومه شمسی در اوایل  تشکیل، در حدود 4 میلیارد سال پیش، مورد هجوم تعداد بسیار زیادی سنگهای سرگردان و دنباله دارها و سیارک ها قرار گرفته اند که با نام بمباران سنگین قدیمی شناخته می شود. بر اساس یافته های جدید سوختن شهابسنگها در جو زمین و مریخ در آن دوره به تغییر ترکیبات جو این دو سیاره در جهت افزایش شانس میزبانی این دو برای پیدایش حیات منجر شده است.

 

زمانی که شهابسنگی به جو سیاره وارد می شود، در اثر گرمای بسیار زیاد احتمال دارد که قبل از متلاشی شدن و یا برخورد به سطح زمین مقداری کربن دی اکسید و مولکول آب از تجزیه کانی های سطح سنگ آزاد شود، و دانشمندان حدس می زنند که آزاد شدن مولکولهای آب در جو زمین و مریخ می توانست به افزایش میزان بخار و "مرطوب تر" شدن جو منجر شود، همچنین افزایش دی اکسید کربن به عنوان یک گاز گلخانه ای می توانست باعث حفظ بیشتر انرژی خورشیدی و گرم شدن سیاره و در نهایت وجود اقیانوس های مایع شود.

 

پژوهشگران کالج سلطنتی لندن، با بررسی مقدار مواد سازنده و کانی های شاخص در 15 تکه شهابسنگ قدیمی که از مناطق مختلف زمین جمع آوری شده بود، و شبیه سازی اتفاقاتی که در زمان ورود سنگی فضایی به جو و بررسی میزان افزایش دی اکسید کربن و آب در دماهای بسیار بالا، مشابه دمای اطراف شهابسنگ در زمان ورود به جو، به نتایج جالبی رسیدند.

 

در این پژوهش از تکنیک جدید "گرماکافت اف تی آی آر" که در آن با استفاده از نیروی الکتریسیته دمای سنگ را در زمان یک ثانیه به 20 هزار درجه سلسیوس می رسانند، و سپس مقدار گاز آزاد شده از نمونه را اندازه گیری می کنند.

 

پس از آزمایش مشخص شد که به طور میانگین در هنگام اعمال این انرژی به سنگ در حدود 12 درصد جرم سنگ به صورت بخار آب و حدود 6 درصد جرم سنگ به حالت دی اکسید کربن آزاد می شود. دانشمندان سپس به بررسی اطلاعات بدست آمده از بمباران سنگین پرداختند که در حدود 4 میلیارد سال قبل در یک بازه زمانی 20 میلیون ساله، میلیونها تن سنگ سرگردان فضایی به زمین و مریخ برخورد کرده اند، سپس با در نظر گرفتن این مقادیر محاسبه کردند که هرساله 10 میلیارد تن دی اکسید کربن و 10میلیارد تن بخار آب در جو دو سیاره آزاد می شد.

 

و بر این اساس، مقدار بخار آب و دی اکسید کربن آزاد شده زمین را به حد کافی مرطوب و گرم می کرد، تا جرقه پیدایش حیات در آن زده شود.

 افزایش مقدار این دو ترکیب در هر دو سیاره وجود داشته، ولی مریخ به خاطر اینکه مانند زمین سپر مقاومی در برابر بادهای خورشیدی مخرب نداشته جو خود را از دست داده، و همچنین به خاطر ضعیف تر شدن فعالیتهای آتشفشانی سردتر شده و امروزه نیز یخ های سیاره به خاطر پایداری در حالت جامد به قطبین عقب نشینی کرده اند .

جزییات این پژوهش در مجله ژئوشیمی و ژئوشیمی کیهانی چاپ شده است.

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

ماموریت تعمیر هابل با فرود موفق آتلانتیس پایان یافت

چهارمین ماموریت تاریخی و موفق تعمیر تلسکوپ هابل دیروز با فرود بدون مشکل شاتل آتلانتیس به پایان رسید. در این ماموریت فضانوردان چهار ابزار هابل را تعویض کردند.

 

این ماموریت فشرده که 13 روز به طول انجامید به هابل حیاتی دوباره بخشید. با تحقق اهداف این ماموریت و انجام پنج پیاده‏روی فضایی، قابلیت‏های هابل بیش از هر زمان دیگر شده است. در طی این ماموریت دو ابزار جدید به نام‏های دوربین میدان گسترده 3 و طیف‏نگار منشاء‏های کیهانی روی هابل نصب شدند. دوربین میدان گسترده 3 (به اختصای WFC3) به تنهایی قابلیت عکس‏برداری در هر سه طیف مرئی، فروسرخ و فرابنفش را داراست. وظیفه طیف‏نگار منشاء‏های کیهانی(COS) کمک به منجمان برای شناسایی ترکیب شیمیایی و نحوه تکامل گیتی است. هر دو ابزار ذکر شده از فناوری بسیار پیشرفته‏ای بهره می‏برند که توانایی هابل در تشخیص نور ستارگان جوان و کهکشان‏ها را بهبود می‏بخشد.

 همچنین فضانوردان دوربین نقشه‏برداری پیشرفته (ACS) و طیف‏نگار تصویربرداری تلسکوپ فضایی را با موفقیت تعمیر کردند. هم‏اکنون دوربین نقشه‏برداری پیشرفته، توانایی‏ قبلی خود برای تصویربرداری در نور مرئی و فرابنفش را بازیافته است. اما کانال با وضوح بالا (High Resolution Channel) تعمیر نشد. در حال حاضر ACS توانایی‏های WFC3 را تکمیل می‏کند. این امر برای مطالعه انرژی و ماده تاریک حیاتی است.

هابل به زودی اقدام به انجام یک سری عملیات جهت تست و تنظیم ابزارهای خود می‏کند. قرار است اولین تصاویر از ادوات جدید و تعمیر شده در ماه شهریور به زمین مخابره شود.

 

تلسکوپ فضایی هابل حاصل همکاری ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) است که در سال 1369/1990 به فضا پرتاب شده است. ESA علاوه بر مشارکت‏های فنی، 15 درصد هزینه‏های ساخت هابل را نیز متقبل شده است. در عوض منجمان اروپایی این اجازه را دارند که حداقل 15 درصد از زمان هابل را برای رصد در اختیار داشته باشند. در شرایطی خاص، این به 25 درصد نیز رسیده است.

انتظار می‏رود تعمیر و ارتقای هابل عمر مفید آن را تا سال 1393/2014 افزایش دهد. در آن سال تلسکوپ فضایی جیمز وب(JWST) پرتاب می‏شود. تلسکوپ فضایی جیمز وب جانشین هابل محسوب می‏شود و قطر آینه آن حدودا 3 برابر هابل است. وظیفۀ جیمز وب، رصد و بررسی فواصل دور کیهان و جستجوی ستارگان و کهکشان‏های نخستین در طیف فروسرخ است.

 

سیارات را با تلسکوپ جهانی در اینترنت ببینید

ناسا و مایکروسافت می‌خواهند داده‌های ناسا درباره سیارات را به وسیله پروژه تلسکوپ جهانی در اینترنت منتشر کنند.

به گزارش ناسا در این پروژه مشترک، ناسا و مایکروسافت به صورت مشترک زیرساخت‌ها و فن‌آوری‌های مورد نیاز برای برای نشر داده‌های ناسا در تلسکوپ جهانی مایکروسافت را تامین خواهند کرد.

تلسکوپ جهانی (WorldWide Telescope) یک برنامه اینترنتی رایگان است که به گروه وسیعی از کاربران امکان خواهد داد بر جاهای مختلف کیهان نگاه کنند. در میان داده‌هایی که ناسا در اختیار مایکروسافت قرار خواهد داد تا در پروژه تلسکوپ جهانی منتشر شوند تصاویر علمی با کیفیت بالا از و داده‌هایی از مریخ و ماه وجود دارد.

تلسکوپ جهانی که بوسیله شاخه پژوهشی مایکروسافت ایجاد شده است، تصاویر تلسکوپ فضایی هابل، مرکز رصد پرتو ایکس چاندرا (Chandra X-Ray Observatory Center) بررسی دیجیتال آسمانی سلون (Sloan Digital Sky Survey) را به هم پیوند می‌دهد.

در این طرح مشترک مرکز تحقیقاتی ایمز ناسا در کالیفرنیا بیش از 100 ترابایت داده را پردازش خواهد کرد، این میزان اطلاعات را می‌توان در 20 هزار دی‌وی‌دی ذخیره کرد.

قرار است این داده‌ها در سال 2009 توسط تلسکوپ جهانی مایکروسافت به کاربران در اینترنت عرضه شود.

تلسکوپ جهانی هم‌چنین تصاویری را که مدارگرد شناسایی مریخ ناسا(MRO) به زمین مخابره کرده است به کاربران ارائه می‌کند. MRO که در سال 2005 به فضا پرتاب شد با یک دوربین بسیار قوی از مریخ تصویربرداری کرده است و بیشتر از تمامی ماموریت‌های پیشن مدارگردهای مریخ داده به زمین مخابره کرده است.

تونی هی معاون رئیس شاخه پژوهشی مایکروسافت در باره این پروژه مشترک می‌گوید: این همکاری مشترک بین مایکروسافت و ناسا مردم را در سراسر جهان قادر خواهد ساخت که تصاویر جدیدی از ماه و مریخ در یک محیط دوسویه از طریق تلسکوپ جهانی دریافت کنند. تلسکوپ جهانی به عنوان ابزاری قوی در اختیار دانشمندان و دانش‌آموزان قرار خواهد داشت تا آن‌ها فضا و هیجان دنیای کامپیوتر را تجربه کنند.

از دیگر داده‌های که ناسا در اختیار مایکروسافت قرار خواهد داد تصاویری است که مدارگرد شناسایی ماه (LRO) ناسا به زمین مخابره کرده است. LRO که در حال حاضر به دور ماه می‌گردد در مداری پایین و تقریبا 30 مایل بالاتر زا سطح ماه مدارگردی می‌کند و حداقل تا یک سال دیگر از سطح ماه مخابره خواهد کرد.

مسئولان ناسا گفته‌اند که امیدوارند با این کار دانش‌آموزان را به فضا علاقه‌مند کنند نسل بعدی ستاره شناسان را از همین جا تربیت کنند.

پیش‌تر ناسا با همکاری شرکت گوگل نرم افزاری سه بعدی را با استفاده از تصاویر به ثبت رسیده توسط فضاپیماهای سازمان ناسا از مریخ ارائه کرده بودند.

هوپا

سیاره ایکس؟!... واقعیت یا خیال؟

سال ها از پیدایش ایده ی وجود "سیاره ایکس" می گذرد و تمامی محققان همگی در تلاش هستند تا به ماهیت و فاصله ی این سیاره پی ببرند.یک محقق ایتالیایی با تحلیل مدار های سیارات درونی اقدام به تخمین فاصله این سیاره کرد.سیاره ایکس و نمیس که دو سیاره شوم به شمار می روند هم اکنون مورد بررسی های دانشمندان قرار گرفته اند. البته همانطور که همگان می دانند این سیارات تنها در تخیل انسان بوده است.

پرسیوال لاول برای نخستین بار نظریه وجود سیاره ایکس را در اواسل قرن بیستم مطرح کرد.او بر این عقیده بود که سیاره ای پرجرم در میان مدار نپتون قرار دارد که جاذبه آن باعث تاثیر در حرکت نپتون می شود. کماکان وی موفق به کشف سیاره شد سیاره ای که هم اکنون آن را با نام پلوتو می شناسیم. در واقع جرم پلوتو بسیار کمتر از حدی بود که بخواهد بر روی نپتون با اورانوس تاثیری داشته باشد و لذا همگان پی بردند که پلوتو همان سیاره ایکس نیست! البته با کشف سیاره کوتوله پلوتو, پرونده جنجالی سیاره ایکس نیز بسته شد و تنها حدس و گمان هایی از آن بجا مانده است.

هم اکنون این پژوهشگر ایتالیایی نتایج تحقیق خود را در باره مدار های سیارات درونی منتشر کرده است و همانطور که انتظار می رفت سیارات دورنی تحت تاثیر سیاره ای در دوردست های منظومه شمسی است.

به طور خلاصه اگر سیاره ای فرضی یا دوگانه ای شبیه به خورشید نزدیک به ما بود. ما می توانستیم از گرانش آنها با خبر شویم البته این موارد تنها شواهدی بی پایه نیست چراکه چنین سیاره ی باید در کمربند کویپر قرار می گرفت و ستاره همدم خورشید نیز در ابر اورت جای بگیرد. البته تحقیقات نجومی منبی بر پاسخگویی به این سوالات و نظریه ها همچنان ادامه دارد.

کماکان به نظر می آید اغلب سیاراتی که دارای جرمی به اندازه ی مریخ و سنگینتر  بوده اند در منظومه ی شمسی کشف شده اند  ،دانشمندان به تازگی محاسبه کرده اند کمترین فاصله ای که در آن اجرامی با جرم مریخ ؛ زمین ، مشتری و خورشید می توانند خورشید را دور بزنند به ترتیب  ، 62 ، 430  ،886  ، و 8995 واحد نجومی است .بطور مثال پلوتو درمداری به فاصله متوسط 39 واحد نجومی خورشید را دور می زند.

با این وجود می توانیم نسبت به وجود این سیاره فرضی ابراز امیدواری کنیم و خود را برای شنیدن خبر کشف سیاره ایکس آماده کنیم!!

 

منبع:آسمان شب

نیاز 30میلیارد دلاری برای فرستادن انسان به ماه

ناسا در حال حاضر برنامه ‏ای را با نام «صورت فلکی»(constellation) دنبال می‏ کند که هدف آن بازگشت فضانوردان به سطح ماه به کمک دو موشک جدید تا سال 1399/2020 است.  موشک آرس1 (Ares I) تا سال 1394/2015 قادر خواهد بود فضانوردان را به سطح ماه منتقل نماید. به علاوه ناسا در نظر دارد با استفاده از موشک آرس5 (Ares V) یک ماه ‏نورد را نیز تا 5 سال بعد از آن به مقصد ماه پرتاب کند.

موشک ‏های آرس قرار است جایگزین شاتل‏ هایی شوند که بنا بر برنامه قبلی در سال 1389/2010 بازنشسته خواهند شد.

ناسا هزینه‏ های این برنامه فضایی را تا سال 1404/2025 برآورد کرده است، اما ممکن است این تخمین‏ ها واقع‏ بینانه نباشند. چرا که بنا بر گزارش اخیر دفتر بودجه کنگره آمریکا (CBO)، ناسا تنها 25% احتمال خطا را در تخمین‏ های خود در نظر گرفته است. این در حالی است که بررسی 72 پروژه‏ ی ناسا از سوی CBO نشان می‏ دهد که هزینه‏‏ ی پروژه‏ های ناسا، به طور متوسط، 50% بیش‏ از مقدار پیش‏بینی شده بوده است.

اگر هزینه‏ های برنامه «صورت فلکی» نیز مانند دیگر پروژه‏ های ناسا افزایش یابد، تاخیر عمده‏ ای در تحقق اهداف این برنامه ایجاد می ‏شود. این امر به نوبه خود می‏ تواند منجر به افزایش وقفه 5 ساله بین بازنشستگی شاتل‏ ها و اولین پرواز سرنشنین‏ دار موشک ‏های جایگزین آن‏ها شود.

گزارش CBO چهار راه حل برای رفع این مشکل پیشنهاد می ‏کند:

 

 کاهش تعداد پروژه‏ های فعلی: ناسا تا سال 2025، 79 پروژه روباتیک جدید در دست دارد که شامل تلسکوپ‏ها، کاوش‏های سیاره‏ ای و ماهواره‏ های هواشناسی می‏ شوند. اگر این تعداد به 44 عدد کاهش یابد، ناسا قادر خواهد بود به موقع جایگزین شاتل‏ها را آماده نماید و بدون نیاز به بودجه‏ ی اضافی، تا سال 2020 فضانوردان را روی سطح ماه پیاده نماید.

                                               

 کاهش سرعت طراحی و ساخت موشک‏ ها: ناسا هم‏چنین می‏ تواند با به تعویق انداختن تاریخ بهره‏ برداری موشک‏ های آرس تا سال 2016، مشکل بودجه خود را حل نماید. البته این راه حل منجر به افزایش بازه زمانی 5 ساله بین بازنشستگی شاتل و پرواز جایگزین آن به 6 سال و به تاخیر افتادن بازگشت انسان به ماه تا سال 2023 خواهد شد. هم‏چنین تعداد پروژه‏ های فعال ناسا باید از 79 به 64 عدد کاهش یابد.

 تزریق 32 میلیارد دلار مازاد بودجه به ناسا همراه با کاهش پروژه ‏ها: : با دادن 2 میلیارد دلار بودجه مازاد سالیانه از سال 2010 تا 2025، ناسا قادر خواهد بود مطابق زمان‏بندی از پیش تعیین‏ شده، برنامه های خود مبنی بر پرتاب موشک آرس1 و بازگشت به ماه را عملی نماید. هر چند که برای این منظور، ناسا مجبور خواهد بود از حدود 15 پروژه فضایی خود صرف نظر نماید. در عین حال کماکان یک وقفه 5 ساله بین آخرین پرواز شاتل و اولین پرواز آرس 1 وجود خواهد داشت.

 تزریق 75 میلیارد دلار مازاد بودجه: با افزایش بودجه سالیانه از 1/19 به 8/23 میلیارد دلار بین سال‏های 2010 تا2025، ناسا قادر خواهد بود تا در سال 2020 فضانوردان را روی سطح ماه پیاده کند. به علاوه در این حالت ناسا می  ‏تواند ماموریت شاتل‏ ها را تا سال 2015 تمدید نماید و به این ترتیب، وقفه ‏ای در ماموریت‏ های فضایی سرنشین ‏دار ناسا ایجاد نمی‏ شود. (ناسا برای سه بار پرتاب شاتل‏ ها در سال به سمت ایستگاه فضایی بین سال‏های 2011 تا 2015، سالیانه به 3/3 میلیارد دلار اضافه بودجه نیاز دارد.)

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

همایش ویژه روز نجوم

خانه نجوم به مناسبت روز جهانی نجوم با حضور اعضاو سایر علاقه مندان برگزار می کند:

 

برنامه های همایش:

عکاسی از آسمان در شب

ساخت ساعتهای آفتابی

پرسش و پاسخ نجومی 

رصد آسمان بهار

این برنامه از ساعت 18 الی 21 روز جمعه 11 اردیبهشت 88 در سالن اجتماعات خانه نجوم برگزار می شود.

علاقه مندان می توانند عکسهایی را که در شبهای رصدی از آسمان گرفته اند را به خانه نجوم تحویل دهند

تا در روز جهانی نجوم نمایش داده شوند.

آدرس:قم بلوارامین جنب راهنمایی و رانندگی

تلفن:[phone]

قدیمی ‌ترین رصدخانه کشور در معرض نابودی!

همایش بزرگداشت هفتصد و پنجاهمین رصدخانه مراغه در حالی در سال 88 برگزار می شود که به دلیل بی توجهی مسئولان تنها بقایای یکی از قدیمی ترین و بزرگترین رصدخانه های جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ باقی مانده است.

به گزارش خبرنگار مهر ، رصدخانه مراغه 167 سال پیش از احداث رصدخانه سمرقند ساخته شد و در زمانی یکی از معتبرترین رصدخانه های جهان بوده است به طوری که در آن زمان به فرمان قوبیلای قآن امپراطور چین و برادر هلاکو خان کارشناسانی برای آموزش و الگو برداری از رصدخانه مراغه به این شهر آمدند. این گروه پس از مراجعت به چین رصدخانه ای به تقلید از رصدخانه مراغه ساختند. بعد از آن رصدخانه های سمرقند، استانبول و هند با الگو برداری از رصد خانه مراغه احداث شد.

رصدخانه ای به وسعت آسمانها

این رصدخانه که بزرگترین رصدخانه جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ است در زمانی که مراغه به عنوان پایتخت از سوی هلاکوخان مغول انتخاب شده بود بر روی تپه ای در غرب مراغه ساخته شد. طبق اسناد موجود این مجموعه که امروزه فقط آثار کمی از آن باقی مانده است در سال 657 هجری به دستور هلاکو نوه چنگیزخان مغول و به همت خواجه نصیر الدین طوسی در طی 15 سال بنا شد.

پس از احداث بنای رصدخانه به امر هلاکو کتب و اسباب و آلات علمی و نجومی که از فتح بغداد به دست آورده بودند در آنجا متـمرکز و برای نگهداری این مرکز پژوهشی موقوفه های ویژه ای در نظر گرفته شد. این مرکز علمی مجهز به کتابخانه ای مشتمل بر ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی از جمله "ذات الربع" دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتیمتر، کره های "ذات الحلق"، "حلقه انقلابی"، "حلقه اعتدالی" و "حلقه سموت" بود. ضمن آنکه زمینه های ساخت زیج ایلخانی به سال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) نیز فراهم شد.

رصدخانه مراغه فقط مخصوص رصد ستارگان نبود بلکه یک سازمان علمی گسترده بود که امر آموزش در بیشتر شاخه های علمی را بر عهده داشت. به علاوه چون در آن زمان ارتباط علمی چین و ایران به علت استیلای مغولان بر هر دو سرزمین برقرار شده بود، دانشمندان چینی از جمله فردی به نام "فائو مون جی" در این مرکز فعالیت داشتند. همچنین فیلسوف و فرهنگ نامه نویس مسیحی "ابن‌العبری" در رصدخانه مراغه به تدریس کتابهای اصول اقلیدوس و المجسطی بطلمیوس مشغول بود.

این مجموعه تا سال 703 هجری آباد بود ولی پس از آن بر اثر زلزله های سخت و بی توجهی حکام رو به ویرانی رفت. 

جزئیات ساخت رصدخانه مراغه

رصدخانه مراغه بر روی تپه ای در غرب مراغه واقع شده است که قسمتهای مختلف رصدخانه از جمله بخشهای برج مرکزی رصدخانه، واحدهای مدور پنجگانه و کتابخانه برای آن ساخته شد.

برج مرکزی که وسیع ترین فضای کشف شده را تشکیل می دهد قطری به اندازه 22 متر دارد. در قسمت جنوب و جنوب شرقی و شمال برج مرکزی رصدخانه پنج واحد مدور کشف شده که هر یک به طور مستقیم در کار پژوهشهای نجومی استفاده می شده است. در گوشه شمال غربی تپه واقع در زیر حصار شمالی محوطه رصدخانه، بنای جالبی به مساحت 330 متر مربع ایجاد شده که با توجه به جنبه های مختلف بقایای به دست آمده می توان آن را کتابخانه این مجموعه دانست.

به غیر از قسمتهای ذکر شده، در دامنه غربی تپه رصدخانه مراغه و مشرف به روستای طالب خان، چهار مجموعه معماری و تعدادی دخمه کشف شده است. این مجموعه گذشته از ارزش معماری از نظر روشن ساخت بسیاری از ویژگیهای مذهبی - اجتماعی و اوضاع و احوال خاص دوره ایلخانی دارای اهمیت و اعتبار فراوانی است.

تلاش برای مرمت رصدخانه تاریخی و کم توجهی مسئولان

با توجه به سابقه و نقش این رصدخانه در توسعه علوم نجومی در دهه 1350 پرویز ورجاوند باستان شناس و همکارانش به کاوش در محوطه رصدخانه پرداختند و قسمتهای مختلف آن را شناسایی کردند. همچنین در سالهای اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده است.

علاوه بر این رئیس مرکز پژوهشی اختر فیزیک مراغه در گفتگو با خبرنگار مهر از احیای این محوطه تاریخی خبر داد و اعلام کرد: رصدخانه مراغه 800 سال قدمت دارد که با اختصاص اعتبارات لازم بخشهای تاریخی و همجوار آن احیا می شود.

عجب شیری زاده با بیان این که اقدامات اولیه برای احیای محوطه تاریخی رصدخانه انجام شده است، افزود: برای این منظور نقشه بازسازی محوطه تهیه شده است که در صورت اجرای این پروژه از حمایتهای بین المللی نیز برخوردار می شویم.

رئیس مرکز اختر فیزیک مراغه همچنین یادآور شد: مرمت و بازسازی این رصدخانه با همکاری سازمان میراث فرهنگی انجام خواهد شد اما علی رغم تهیه تمام زیرساخت ها و هماهنگی های لازم برای احیای این محوطه از سوی مرکز، تاکنون مسئولان میراث فرهنگی برای تعیین محوطه اقدامی نکرده اند.

عجب شیری زاده ادامه می دهد: در صورت اجرای این پروژه علاوه بر احیای بنای رصدخانه، مرکز تحقیقات جدیدی نیز احداث می شود.

منبع:هوپا

مشتری قمرهای اولیه خود را خورده است!

تحقیقات نشان می دهد چهار قمر گالیله ‏ای مشتری آخرین بازماندگان از حداقل پنج نسل از اقماری هستند که زمانی به دور مشتری در گردش بوده و این سیاره تعداد زیادی از اقمار خود را بلعیده است.

 

«روبین کانوپ»(Robin Canup)، از موسسه پژوهشی جنوب‏غرب در کلورادو می‏ گوید:" احتمالا مشتری سایر اقمار را که ممکن است تعداد آنها بیش از بیست عدد نیز بوده باشد، در روزهای ابتدایی شکل‏ گیری منظومه شمسی بلعیده‏ است".

چهار قمر گالیله‎ای مشتری نقش پررنگی در تاریخ علم ایفا کرده ‏اند. کشف آن‏ها توسط گالیله در 400 سال قبل، مدرک انکار ناپذیری بر این واقعیت بود که همه‏ اجرام آسمانی به دور زمین نمی‏ گردند. اما تا به امروز هیچ کس تصور نمی‏ کرد مشتری روزگاری قمرهای بسیار بیشتری داشته است.تا به امروز وجود 63 قمر برای مشتری به طور قطعی به اثبات رسیده است.

اقمار گالیله ای مشتری. به ترتیب از چپ: گانیمد، کالیستو، آیو، اروپا

بنا به گفته کانوپ، منجمان دیر زمانی است از رازهایی که راجع به نحوه شکل ‏گیری مشتری و قمرهایش در شبیه‏ سازی‏های رایانه ‏ای نمایان می‏ شود آگاهند. مدل‏ های کنونی نشان‏ می‏ دهند که جرم قرص مواد اطراف مشتری، که قمرهای مشتری را ایجاد کرده‏ است، چند ده درصد جرم این سیاره غول ‏پیکر بوده است. این در حالی است که تنها دو درصد این جرم برای به وجود آوردن قمرهای کنونی کفایت می ‏کند.

 

اکنون کانوپ و همکارش «ویلیام وارد»(William Ward)، معتقدند که پرده از این راز برداشته ‏اند. اگر باقی اقمار وقتی‏ شکل گرفته باشند که قرص اطراف مشتری هنوز وجود داشته است، این تفاوت جرم قابل توضیح خواهد بود. به اعتقاد کانوپ در این بین، برهم‏ کنش قمرها و مواد درون قرص یک فرآیند کلیدی به شما می رود. این برهم ‏کنش باعث حرکت مارپیچی قمرها به سمت مشتری و در نهایت بلعیده شدن توسط این غول گازی شده است.

این نظریه ناهمخوانی‏ های موجود در شبیه‏ سازی‏ های پیشین را نشان می ‏دهد. کانوپ می‏ گوید:"وقتی یک گروه از قمرها توسط مشتری بلعیده‏ می‏ شدند، به سرعت گروه دیگری از آن‏ها شروع به شکل‏ گیری می‏ کردند". او می‏ افزاید:"ممکن است پنج نسل مختلف از قمرها به وجود آمده باشند. قمرهای گالیله‏ ای فعلی زمانی شکل گرفته اند که تزریق مواد از منظومه شمسی به دیسک اطراف مشتری متوقف شد و به این ترتیب این قمرها از سرنوشت غم ‏انگیز همتایان پیشین خود نجات یافتند".

 

طبق نظریه کانوپ و وارد، جرم کلی هر نسل از اقمار یکسان بوده است. ولی تعداد قمرها ممکن است متفاوت بوده باشد. کانوپ می ‏گوید:"ما فکر می‏ کنیم فرآیند مشابهی برای زحل نیز رخ داده است که در آن‏جا نسل آخر قمرها یک قمر بزرگ دارد- تیتان".

منبع"پایگاه خبری ماهنامه نجوم

 

تردید در صحت نظریه‌ انفجار بزرگ

طبق نظریه‌ مه بانگ جهان حدود 13 الی 14 میلیارد سال پیش بر اثر یک انفجار بزرگ به وجود آمده است . یعنی هنگامی که یک توده‌ بسیار متراکم و به شدت داغ ساخته شده از ذرات بنیادی بر اثر یک نیروی غیر قابل تصور از هم پاشیده است . در این انفجار بزرگ اتم‌های هیدروژن ، نخستین اتم‌هایی بوده‌اند که به هستی پا نهاده‌اند . بنابه این نظریه کل جرم و انرژی فعلی هستی ، قبل از انفجار بزرگ در گوی بسیار کوچک و چگالی  جای داشته است .

 

اینک ما سعی خواهیم کرد تا یک انفجار واقعی  را برسی کنیم !

 

علت دمای بالاتر جو پلوتون مشخص شد

پلوتون آن گونه که می شناسیم مسلماً به حالت منجمد است، تحقیقات اخیر اما نشان داد که چرا جو این سیاره گرم تر از سطح آن است.

پلوتون تقریباٌ یک پنجم اندازۀ زمین است، که از سنگ و یخ ساخته شده و فاصله اش تا خورشید 40 برابر زمین است.

از دهۀ 1980 مشخص شد که پلوتون نیز دارای جوی رقیق و نازک است.

پلوتون و قمر معروف آن، شارون

 

به طوریکه نیتروژن فراوان، آثاری از وجود متان و احتمالاً مونواکسید کربن، تحت فشار جوی معادل یکصد هزارم  فشار جو زمین (حدود 015/0 میلی بار) در سطح پلوتون قرار گرفته اند. هر چه پلوتون در گردش خود به دور خورشید، که  248 سال زمینی طول می کشد، از خورشید دور تر شود، جو آن به تدریج منجمد شده و به سطح آن نشست می کند. در زمان هایی مثل حال حاضر، که به خورشید نزدیک تر می شود، دمای سطح جامد آن افزایش و یخ ها به گاز تبدیل می شوند.

اکنون ستاره شناسان با استفاده از تلسکوپ غول پیکر رصدخانۀ اروپای جنوبی (ESO) موفق به کشف مقادیر غیر منتظرۀ زیادی از متان ر جو پلوتون شدند. آشکار است که وجود این مقدار از متان باعث شده که دمای جو این سیارۀ کوتوله، 40 درجه بیش از دمای سطح آن شود. در قیاس با دمای جو آن که  180 درجۀ سلسیوس است، دمای سطح پلوتون به 220- درجۀ سلسیوس می رسد.