امروز چهلمین سالروز ورود انسان به ماه است

ساعت 7:24 صبح روز 21 جولای به وقت کشورمان (22:56 شب 20 جولای به وقت شرقی آمریکا) در سال 1969 نیل آرمسترانگ اولین قدم انسان را بر روی ماه گذاشت.

در شرایطی که مایکل کالینز، همکار نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین در فضاپیمای آپولو 11 در مدار اطراف ماه مانده بود ماموریت سفر به ماه 16 جولای آغاز و 24 همان ماه به کار خود پایان داد و پس از پایان این ماموریت، فضاپیمای آپولو 11 با موفقیت در اقیانوس آرام فرود آمد.

پس از آپولو 11 شش ماموریت دیگر سفر به ماه انجام شد که آخرین آنها ماموریت آپولو 17 بود که در دسامبر 1972 آغاز شد.

نیل آرمسترانگ سمت چپ

ناسا پیش بینی می کند که با آغاز دهه آینده انسان بار دیگر به ماه بازگردد. روزنامه "لا رپوبلیکا" به 40 سئوال مربوط تاریخی ترین حادثه علوم فضایی دنیا پرداخته است.

1- چه کسانی اولین دو انسانی بودند که به روی ماه فرود آمدند؟

نیل آرمسترانگ و ادوین باز آلدرین قدم بر روی ماه گذاشتند و مایکل کالینز در مدار اطراف تنها قمر طبیعی زمین باقی ماند.

2- موشک زحل 5 فضاپیمای آپولو 11 را تا چه ارتفاعی همراهی کرد؟

تا ارتفاع 110 متری.

3- قدرت رایانه ای که در این فضاپیما وجود داشت چقدر بود؟

قدرت این رایانه کمتر از قدرت محاسباتی یک تلفن همراه امروزی بود.

4- در مجموع چند انسان و در چه ماموریتهایی قدم به خاک ماه گذاشتند؟

در مجموع 12 انسان از طریق ماموریتهای آپولو 11، 12، 14، 15، 16 و17.

5- آخرین انسانی که ماه را ترک کرد چه کسی بود؟

ائوجن سرنان فرمانده آپولو 17 در دسامبر 1972.

6- اولین کلماتی که نیل آرمسترانگ در روی ماه گفت چه بودند؟

این یک گام کوچک برای بشر و یک خیز بزرگ برای بشریت است.

7- در پرواز آپولو 13 چه اتفاق افتاد؟

یکی از دو مخزن سوخت اکسیژن حاضر در فضاپیما منفجر شد و به همین منظور سرنشینان آن مجبور به ترک ماموریت شدند.

8- وسیله نقلیه ماه نورد قادر بود حداکثر تا چه سرعتی حرکت کند؟

در حدود 13 کیلومتر بر ساعت اما می توانست سرعت آن به 20 کیلومتر بر ساعت نیز برسد.

9- اولین ماموریت انسانی سفر به دور ماه کدام بود؟

ماموریت آپولو 8 به سرنشینی فرانک بورمن، ویلیام اندرز و جیمز لاول.

10- میزان سوختی که راکت زحل 5 در اولین مرحله خود مصرف کرد چقدر بود؟

موتورهایش در دو دقیقه کار کمی بیشتر از 2 میلیون لیتر سوخت سوزاند.

11- چرا در تصاویری که از ماه گرفته شده است هیچ ستاره ای در آسمان تاریک ماه دیده نمی شود؟

در بیشتر این عکسها تنها به دلیل موقعیت ویژه عکاسی ستاره ها دیده نمی شوند.

12- اگر وسیله نقلیه ماهنورد حامل فضانوردان از سطح ماه بلند نمی شد چه اتفاقی می افتاد؟

فضانوردان به دلیل کمبود اکسیژن جان خود را از دست می دادند.

13- آیا حقیقت دارد که رئیس جمهور نیکسون در مورد وقوع یک رخداد در ماه یک سخنرانی نوشته بود؟

بله. متن این سخنرانی به مدت 30 سال از سوی دولت آمریکا محرمانه ماند. این سخنرانی با این جملات آغاز می شود: "سرنوشت می خواست که انسانها به کشف ماه بروند و روی ماه در کمال آرامش بمانند و استراحت کنند."

14- چند ماموریت آپولو با هدف مشاهده اشیایی که پیش از آن انسان روی ماه رها کرده بود انجام شد؟

یک ماموریت. در ماموریت آپولو 12 که از دستگاه "نقشه بردار 3" دیدن کرد.

15- آیا از ماه ارگانیسم زنده ای به زمین آورده شد؟

بله، حتی اگر منشاء این ارگانیسم ماه نبود. به طوری که فضانوردان آپولو 12 باکتری "استرپتوکوکوس میتیس" را از داخل قطعات "نقشه بردار 3" به روی زمین آوردند. این باکتری بیش از دو سال در محیط ماه بدون هیچ مشکلی زنده مانده بود.

16- آیا فضانوردان هرگز جهت خود را در ماه گم کردند؟

بله. فضانوردان در ماموریت آپولو 14 راه خود را گم کردند اما با کمک تکنسینهای مستقر در پایگاه هاستون ظرف چند دقیقه توانستند موقعیت دقیق خود را نسبت به وسیله نقلیه ماهنورد پیدا کنند.

17- کدام ماموریت آپولو بیشترین تعداد حوادث را داشت؟

آپولو 16. اولین مشکل در مرحله سوم این ماموریت انجام شد. سپس دوربین تصویربرداری که فضانوردان روی ماه حمل می کردند خراب شد و مشکلاتی در رایانه داخل وسیله نقلیه ماهنورد به وجود آمد.

18- وسیله نقلیه ماهنورد چگونه هدایت می شد؟

 

از طریق یک کلاش (cloche) که با آن قدمهای به جلو، عقب و به کنار رفتن کنترل و هدایت می شد.

19- آیا فضانوران همیشه محبور بودند تحت کنترل فرماندهی زمینی در مرکز فضایی هاستون قرار داشته باشند؟

بله. به استثنای پرواز آپولو 7 .

20- آیا حقیقت دارد که فضانوردان آپولو 11 یک شئ شناسایی نشده را در مدت پرواز به ماه دیدند؟

بله. اما به احتمال بسیار زیاد این شئ ناشناخته در مرحله سوم راکت زحل 5 جدا شده باشد.

21- چند کیلوگرم از سنگهای ماه در اولین ماموریت آپولوها و چند کیلوگرم در آخرین ماموریت به زمین آورده شد؟

در اولین ماموریت در مجموع 5/21 کیلوگرم و در آخرین ماموریت آپولو در مجموع 52/110 کیلوگرم سنگ ماه آورده شد.

22- فضانوردان چند گردش را روی ماه انجام دادند؟

فضانوردان آپولو 11 یک گردش را انجام دادند. فضانوردان آپولو 12 و آپولو 14 دو گردش و با آپولو 15 سه گردش انجام شد.

23 - شارژ باتری وسایل نقلیه ماهنورد چقدر عمل می کرد؟

 

حدود 78 در حداکثر سرعت.

 

24- آیا چرخهای ماهنورد می توانستند پنچر شوند؟

 

خیر. چراکه با شبکه ای سیمهای فولادی با روکش تیتانیوم ساخته شده بودند.

 

25- گردشهای روی ماه چقدر طول کشیدند؟

 

از حدود دو ساعت و نیم در آپولو 11 تا 7 ساعت و 36 دقیقه برای تجسس در ماموریت آپولو 17.

 

26- آخرین جملات تاریخی گفته شده روی ماه کدام بود؟

ائوجن سرنان در آخرین ماموریت آپولو گفت: "در اینجا انسان کشف خود را در ماه در دسامبر 1972 تکمیل کرد. می توانیم روح صلح را به نامی که در اینجا بر روی زندگی همه انسانها منعکس می شود بیفزاییم."

27- آیا تا به امروز تمام فضانوردان ماموریتهای آپولو زنده هستند؟

خیر. 8 فضانورد به دلایل طبیعی و یا حوادث رانندگی در گذشته اند.

29- چه کسی راکت زحل 5 را طراحی کرد؟

ورنهر فن براون که بعد از جنگ جهانی دوم از آلمان به آمریکا مهاجرت کرده بود.

30-  فضانوردان به چه طریقی روی ماه راه می رفتند و دمای روی ماه چقدر بود؟

به روشهای مختلف. به طور ساده با قدم زدن و یا جهیدن مثل کانگورو. دمای ماه از 120 درجه سانتیگراد در نور خورشید در جهت جنوبی تا 170- درجه در قلب شب ماه متغیر بود اما به هر حال فضانوردان آپولو 11 در دمای بین 5 تا 100- درجه سانتیگراد آزمایشات خود را انجام دادند.

31- ماموریتهای آپولو به چه دردی خوردند؟

 

از دیدگاه علمی برای شناخت بهتر تنها قمر زمین به خصوص بازسازی تاریخ آن.

 

32- بزرگی ماهنورد ماموریتهای آپولو چقدر بود؟

 

این وسیله نقلیه ماهنورد به طول 310 سانتیمتر، به عرض 183 و وزن 209 کیلوگرم بود.

 

33- در کل ماهنوردها چند کیلومتر پیمودند؟

 

فضانوردان نباید به دلایل امنیتی بیش از 5/9 کیلومتر از وسیله فرود آورنده فضانوردان دورتر می شدند و بنابراین در مجموع 65 کیلومتر را پیمودند.

 

34- ابعاد فضاپیمای آپولو که سه فضانورد را به ماه حمل می کرد چقدر بود؟

 

ارتفاع فضاپیمای آپولو 2/3 متر، قطر آن 9/3 متر و وزن آن 5 هزار و 900 کیلوگرم بود.

 

35- لباس فضانوردان ماه از چه موادی تشکل شده بود؟

 

از یک سری از لایه های مواد مختلف که مهمترین آنها عبارت بودند از: یک لایه نایلون، یک لایه نئوپرن و یک لایه دیگر از نایلون. تمام این لایه ها از پنج لایه پلی استری میلار آلومینیومی شده و پنج لایه از داکرون پوشیده بود و سپس دو لایه کاپتون و دو لایه تفلون بر روی تمام این لایه ها کشیده بود.

 

36-  آیا دانشمندان هم در گروه فضانوردان ماه شرکت داشتند؟

 

بله. در ماموریت آپولو 17 ، هریسون اشمیت زمین شناس شرکت کرد.

 

37- علاوه بر پرچم آمریکا پرچم کدام کشورها بر روی ماه نصب شدند؟

 

فرمانده آپولو 17 با خود پرچم چکسلاواکی را به افتخار اجدادش که در این کشور متولد شده بودند حمل کرد.

 

39- آیا دانه های گیاهان زمینی به روی ماه حمل شدند؟

 

بله. استورات روزا از آپولو 14 با خود صد دانه از گیاهان مختلف را از زمین به عنوان سوغات به ماه برد.

 

40- آیا در ماموریت آپولو از دارو نیز استفاده شد؟

 

بله. از داروهای ضد درد، قطره های چشمی، نرم کننده های بینی، کرم پوست، کپسول ضد تهوع، کپسول ضد اسهال و آنتی بیوتیک.

 

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

امکان ثبت تصاویر مریخی از زمین

جام جم آنلاین: محققان دانشگاه آریزونا ابزاری جدید برای گوگل ارث 5 ابداع کرده اند که به کاربران این امکان را می دهد پیشنهادات جدید خود را برای یافتن مکانهای قابل تصویربرداری ارائه کرده و از روی زمین در مریخ عکاسی کنند.

گوگل ارث 5، ابزاری محبوب و آنلاین است که کاربران اینترنتی با استفاده از آن امکان سفر بر روی زمین، آسمان و سیاره مریخ را خواهند داشت.

محققان دانشگاه آریزونا دو توانایی جدید به این ابزار اینترنتی افزوده اند که با استفاده از برنامه اول کاربران می توانند به سیستم تصویربرداری حرارتی مدارگرد اودیسه ناسا پیشنهاد دهند از چه مکانهایی در مریخ تصویربرداری کند همچنین با استفاده از برنامه دوم، کاربران می توانند تازه ترین تصاویری که توسط این مدارگرد به زمین ارسال شده است را مشاهده کنند.

به گفته محققان با استفاده از این دو برنامه جدید دانشمندان و کنترل کنندگان مدارگرد اودیسه از میان نظرات کاربران مختصات جدیدی از مریخ را برای تصویربرداری انتخاب خواهند کرد.

بر اساس گزارش زی نیوز، کاربران طی یک هفته می توانند 10 پیشنهاد برای تصویربرداری از مریخ به مدارگرد اودیسه ارائه کنند که دانشمندان از میان آنها تعدادی را انتخاب کرده و به اودیسه ارسال می کنند.

طولانی ترین کسوف قرن

 

جام جم آنلاین: مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت : طولانی ترین کسوف قرن ، 31 تیرماه مصادف با سال جهانی نجوم در کشور چین رخ خواهد داد.

"مسعود عتیقی"، امروز (جمعه) در گفت وگو با  ایرنا ، مدت زمان این خورشید گرفتگی را شش دقیقه و 39ثانیه ذکر کرد و گفت که طولانی ترین زمان در میان اقیانوس آرام یعنی 2 هزار و 500 کیلومتری دور تر از خاک چین در جزایر ژاپن خواهد بود.

وی در خصوص طولانی ترین خورشید گرفتگی قرن21 ،توضیح داد : این کسوف از هند شروع می شود ، نپال و بوتان را طی کرده و پس از گذشت از تبت به چین می رسد .

وی با بیان اینکه این خورشید گرفتگی بطور جزئی در ایران مشاهده خواهد شد ، افزود: هر چند که این کسوف موقعیت مناسبی برای رصد در ایران ندارد اما در اولین لحظات پایداری در شرق و جنوب شرق کشور ، خورشید در حالیکه آخرین بخشهای ماه از جلوی آن خارج می شود طلوع کرده و در افقهای باز امکان رصد بصورت جزئی میسر است.

وی گفت :اگر چه چین دور تر از ایران است و می توانستیم هند را به عنوان مرکزی برای رصد انتخاب کنیم اما به علت وضعیت ابرناکی هوا ،چین موقعیت بهتری دارد، هرچه به شرق چین پیش می رویم مدت زمان گرفت طولانی تر خواهد شد .

مدیرانجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به اعزام یک گروه متخصص ایرانی به منطقه گفت : گروه اعزامی در جایی میان شانگهای و هانگزو مستقر خواهد شد که می تواند زمان 5 دقیقه و 50 ثانیه کسوف کلی را از این محل رصد نمایند .

قرار است در تیم اعزامی دکتر علی عجب شیری زاده خورشید شناس شهیر ایرانی به همراه مهندس احمد دالکی پدر نجوم آماتوری کشور ، سید عبدالامیر شیرازی دبیر و مسعود عتیقی مدیر انجمن حضور داشته باشند و با استفاده از فیلترها و تجهیزات ویژه این گرفت طولانی را رصد کنند.

به گفته عتیقی همزمان با رصد این خورشید گرفتگی در صورت وجود تجهیزات برای ارتباطات گزارش این رویداد بزرگ قرن را به صورت زنده برای هموطنان ایرانی داخل کشور ارسال خواهیم کرد.

وی گفت :در هر ساروس ( یک دوره خورشید گرفتگی ) 71 بار گرفت خورشید تکرار می شود و با شروع شدن ساروس 139 در سال 2079 ،کسوفهای طولانی در مناطق مختلف جهان خواهیم داشت .

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ، گفت : در حال حاضر در دوره سارووس 136 هستیم و با گرفت امسال در چین 37 خورشید گرفتگی از این ساروس صورت گرفته است؛ این گرفته شامل گرفتهای جزیی ، حلقوی و طولانی مدت است که معمولا هر 18 سال یکبار کسوف تکرار می شود.

وی گفت : تا سال 1529 خورشیدی (2150 میلادی )هیچ کسوف 7 دقیقه ایی نخواهیم داشت ؛امادر 14 تیرماه همان سال یک خورشید گرفتگی طولانی به مدت زمان 7 دقیقه و 14 ثانیه را رخ خواهد داد که آنهم در ایران قابل رویت نیست.

وی گفت : طولانی ترین کسوف در قرن 22 در سال 2186 میلادی رخ خواهد داد که مدت گرفت آن 7 دقیقه و 29 ثانیه طول می کشد و در کشور ما نمی توان آن را مشاهده کرد.

عتیقی در خصوص تجهیزات گروه اعزامی برای رصد طولانی ترین گرفت خورشید نیز توضیح داد که قرار است یک تلسکوپ 10 اینچ رایانه ایی Meade که دارای دنبال کننده خورشیدی برای گرفتن عکسها خاص ، فیلتر تمام دهانه خورشیدی نصب شده روی تلسکوپ و یک تلسکوپ راهنما در این ماموریت بکار گرفته شود.

وی گفت : همچنین تلسکوپ کاسگرین مخصوص تصویر برداری با سی سی دی ( ابزار تصویر برداری از اجرام) که روی تلسکوپ نصب می شود نیز از سوی متخصصان اعزامی مورد استفاده قرار خواهد گرفت .

به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ، قرار است گروه برای بازبینی و کنترل منطقه رصد، 25تیرماه به منطقه اعزام و پیش از طلوع خورشید در منطقه مستقر شود.

وی گفت: خورشید ساعت 6 و 30 دقیقه صبح طلوع می کند و زمان گرفت از ساعت 8 و 21 دقیقه صبح به وقت محلی چین شروع و در ساعت 9 و 36 دقیقه کامل خواهد شد.

عتیقی خاطر نشان کرد :در طی تصویر برداری از مراحل گرفت از سیاره های ناهید ، تیر و ... همچنین لایه های تاج خورشید و وضعیت آن با توجه به بیشینه و کمینه وضعیت تاج خورشیدی نیز گزارشها و عکسهایی تهیه خواهد شد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری گفت : بعد از خورشید گرفتگی در چین یک کنفرانس در شهر سوژو در چین برگزار خواهد شد که دکتر عجب شیری زاده نیز مقاله ای در این برنامه ارائه خواهند کرد.

برنامه بازدید از رصد خانه های پکن و شانگهای ، رادیو تلسکوپ شانگهای و تبادل نظر با اندیشمندان چینی در حوزه نجوم و حضور در کنفرانسهای پکن وشانگهای از برنامه هایی است که تیم نجوم ایران در آن شرکت خواهد کرد.

وی اظهار داشت : با توجه به ابعاد علمی این پدیده منحصر بفرد و منطقه خاص این رویداد در سال جهانی نجوم ، گروه پژوهش انجمن نجوم آماتوری ایران قبل از اعزام با همراهی اساتید ،کارشناسان توانمند و با استفاده از تجهیزات تخصصی اقدام به بررسی این رویداد علمی خواهند کرد.

عتیقی افزود : علاقمندان آماتور می توانند برای آگاهی از این رخداد علمی و همچنین نحوه تصویر برداری از این رخداد طبیعی در این برنامه شرکت کنند.

وی گفت : گروه اعزامی در یک کنفرانس خبری قبل از عزیمت به سوالات خبرنگاران در خصوص رصد این خورشید گرفتگی پاسخ خواهند داد و پس از بازگشت از چین نیز همزمان با نهمین سالروز تاسیس انجمن ،دستاوردهای این سفر را در همایشی به اطلاع خبرنگاران ، دانشجویان و علاقمندان خواهد رساند.

31 تیر ماه خورشید می‌گیرد

 

جام جم آنلاین: دبیر اجرایی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران با اشاره به طولانی ترین خورشیدگرفتگی سال جهانی نجوم گفت: این خورشیدگرفتگی که 31 تیر ماه به وقوع می پیوندد به صورت گرفت جزئی در شهرهای شرقی کشور قابل رویت است.

اسدالله قمری نژاد در گفتگو با خبرگزاری مهر با تاکید بر اینکه خورشید گرفتکی روز 31 تیرماه در دو سوم کشور قابل رویت است، اظهار داشت: این پدیده در ایران به صورت گرفتگی جزئی خواهد بود و در شهرهای شرقی قابل رویت است. طولانی ترین مدت زمان گرفت جزئی در منطقه "کوهک" در مرز ایران و پاکستان است و هر چه به سمت غرب کشور حرکت کنیم به لحاظ مدت زمان و درصد گرفت جزئی کمتر می شود.

طولانی ترین خورشیدگرفتگی سال در دوم سوم کشور قابل رویت است

وی با بیان اینکه قبل و بعد از خورشید گرفتگی کامل خورشید، بخشی از خورشید گرفته می شود که به آن گرفتگی جزئی می گویند، گفت: این گرفت در ایران در صبح هنگام طلوع خورشید قابل مشاهده است.

لزوم رعایت استانداردها برای رصد خورشیدگرفتگی

قمری نژاد با تاکید بر اینکه مطالعه این پدیده باید با رعایت کامل استانداردها و ایمنی انجام شود، افزود: متاسفانه بسیاری از افراد بدون توجه به جنبه های ایمنی اقدام به رصد خورشیدگرفتگی با چشم غیرمسلح می کنند که نه تنها موفق به رویت پدیده نمی شوند بلکه در برخی موارد مضرات نگاه کردن به خورشید را هم باید متحمل شوند.

قمری نژاد به مضرات رویت خورشیدگرفتگی با چشم غیرمسلح اشاره کرد و به مهر گفت: بیشترین آسیبها در گرفتهای جزئی اتفاق می‌افتد چرا که تا دقایقی قبل از گرفت کامل بدون فیلتر نمی توان گرفت جزئی را تشخیص داد و افرادی که در این زمان اقدام به دیدن خورشید می کنند، آسیبهای جبران ناپذیری را متحمل می شوند.

وی دراین باره توضیح داد: یکی از موارد مهم در رصد گرفت جزئی، نگاه مستقیم به خورشید است. در این حالت به دلیل حساسیت بیش از حد سلولهای بینایی و وضعیت خاص اعصاب بینایی در صورت رویت خورشید با چشم غیر مسلح، آسیبهای جدی به چشم وارد می شود.

دبیر اجرایی شاخه آماتوری انجمن نجوم با تاکید بر اینکه اعصاب بینایی هیچ دردی را منتقل نمی کنند، اظهار داشت: از این رو 20 تا 30 ثانیه پس از دیدن مداوم خورشید فرد دچار کوریهای موضعی و یا گاه نابینایی های دائمی می شود.

قمری نژاد ادامه داد: هر چند برای رویت گرفتهای جزئی استفاده از شیشه های دوداندود، فیلترهای جوشکاری و یا فلاپی دیسکها توصیه می شود ولی از آنجا که طول موجهای مضر خورشید قابل دیدن نیست از این رو استفاده از این ابزار تنها برای چند ثانیه مفید خواهد بود.

عضو انجمن نجوم ایران استفاده از عینکهای مخصوص خورشیدگرفتگی و فیلترهای "بادر" و یا "مایلار" را برای رصد گرفت جزئی خورشید پیشنهاد و گفت: علاقه مندان به رصد این پدیده می توانند این فیلترها را از فروشگاههایی که ابزار رصدی را عرضه می کنند، تهیه کنند.

استفاده از دوربین‌های دو چشمی

قمری نژاد با تاکید بر اینکه برای رصد این پدیده از استفاده مستقیم تلسکوپها و دوربینهای دو چشمی پرهیز شود، افزود:  قبل از رصد این پدیده لازم است این وسایل به فیلترهای ویژه مجهز شوند و یا رصد به صورت غیر مستقیم انجام شود.

عکسبرداری از پدیده کسوف

دبیر اجرایی شاخه آماتوری انجمن نجوم با تاکید بر اینکه دوربینهای عکسبرداری نیز باید مجهز به فیلترهای خاصی باشند، اظهار داشت: علاقه مندان برای عکسبرداری از پدیده خورشیدگرفتگی لازم است قبل از عکسبرداری دوربینهای خود را مجهز کنند تا آسیبهای چشمی را به حداقل برسانند.

خورشید گرفتگی دیگر در دی ماه

عضو انجمن نجوم ایران از خورشید گرفتگی جزئی دیگر در دی ماه خبر داد و به مهر گفت: این خورشید گرفتگی در دی ماه سال جاری رخ می دهد که اطلاعات بیشتر متعاقبا اعلام خواهد شد.

فریاد هاوکینگ از سیاه‌چاله شنیده می‌شود؟

محققان موفق شده‌اند با استفاده از چگالش بوز-اینشتین، سیاه‌چاله‌ای برای امواج صوتی ایجاد کنند و با کمک آن به آزمون دقیق‌تر تئوری تابش هاوکینگ بپردازند.

به گزارش نیوساینتیست، این سیاه‌چاله مصنوعی که به جای نور، صوت را به دام می‌اندازد، با هدف اثبات نظریه تابش هاوکینگ توسط دانشمندان طراحی و ساخته شده است. تئوری تابش که حدود 30 سال پیش توسط استیفن هاوکینگ، فیزیکدان نامی انگلیسی مطرح شده، توضیح می‌دهد سیاه‌چاله‌ها نه کاملا سیاه، که خاکستری‌اند و مقداری انرژی از آنها تبخیر می‌شود. هاوکینگ پیش‌بینی کرد میلیاردها سال قبل که جهان تازه به وجود آمده بود، ریزسیاه‌چاله‌هایی نیز تشکیل شدند که از آن زمان تاکنون تبخیر شده‌اند و اکنون باید در آستانه انفجار باشند.

سیاه‌چاله‌ها وقتی به وجود می‌آیند که ماده به‌قدری متراکم شود تا هیچ‌چیز نتواند از گرانش قدرتمند آن بگریزد. در این شرایط که به نقطه تکینی موسوم است، گرانش آن‌قدر عظیم است که حتی نور نمی‌تواند از مرزهای این جسم که افق رویداد نامیده می‌شود، عبور کند. گویی این جسم به چاله‌ای تاریک تبدیل شده که هیچ چیز از آن نمی‌تواند بیرون بیاید.

اما فیزیکدانان توانسته‌اند سیاه‌چاله‌ای با این خصوصیات را برای به دام انداختن صدا ایجاد کنند. آنها با استفاده از حالت خاصی از ماده به سرعتی بالاتر از سرعت متوسط صوت دست یافته‌اند و به‌وسیله آن، تله‌ای برای امواج صوتی ایجاد کرده‌اند. برای درک بهتر محیط این دام، ماهی‌ای را در نظر بگیرید که می‌خواهد در رودخانه‌ای پرشتاب شنا کند. صدا هم مانند این ماهی، میان جریان طوفان‌وار افق رویداد به دام خواهد افتاد.

حالت کوانتومی
علم فیزیک برای تولید این سیاه‌چاله‌ها از حالت خاصی از ماده که چگالش بوز- اینشتین نامیده می‌شود، بهره می‌گیرد. این حالت کوانتومی از ماده که معمولا حالت پنجم ماده نامیده می‌شود، در دماهای بسیار پایین و نزدیک به صفر مطلق (حدود 273 درجه سانتی‌گراد زیر صفر) اتفاق می‌افتد و طی آن، مجموعه اتمها مانند یک اتم واحد رفتار می‌کنند.

اریک کرنل از دانشگاه کلرادو که همراه با دو دانشمند دیگر، جایزه نوبل فیزیک 2001 / 1380 را برای گسترش چگالش بوز -اینشتین بدست آورد؛ در این‌باره می‌گوید: «این مواد به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ذرات آنها سرعت حرکتی مافوق صوت دارند، به همین دلیل فیزیکدانان برای ایجاد سیاه‌چاله صوتی به سراغ آنها رفته‌اند».

محققان ابتدا حدود 100 هزار اتم روبیدیوم باردار را تا دمای چند میلیاردیم بالای صفر مطلق سرد کرد و آنها را درون یک میدان مغناطیسی به‌دام انداخت. سپس با استفاده از پرتوی لیزر، یک چاه پتانسیل الکتریکی ایجاد کردند تا اتم‌ها را جذب کند و باعث شود در اطراف آن، سرعتی بالاتر از سرعت صوت در ماده داشته باشد.

این مرحله جریان مافوق صوتی را ایجاد می‌کند که حدود 8 هزارم ثانیه دوام می‌آورد و به صورت موقت، سیاه‌چاله‌ای صوتی را به وجود می‌آورد که قادر است، صدا را در میان بگیرد و به آن اجازه عبور ندهد. نتیجه چنین آزمونی می‌تواند بسیار جالب توجه باشد و به شناخت بهتر تابش هاوکینگ منتهی شود.

تابش هاوکینگ
مکانیک کوانتوم می‌گوید جفت ذره‌ها به خودی خود می‌توانند حتی در فضای خالی نیز وجود داشته باشند. این جفتها که از یک ذره و پادذره تشکیل شده‌اند، برای لحظه‌ای بسیار‌کوتاه به وجود می‌آیند، سپس یکدیگر را خنثی می‌کنند و ناپدید می‌شوند.

اما در دهه 1970 / 1350، هاوکینگ نظریه جدیدی را مطرح کرد. مطابق نظر او اگر این جفت نزدیک به لبه سیاه‌چاله به‌وجود آمده باشند، امکان دارد یکی از این ذرات پیش از خنثی کردن دیگری به درون سیاه‌چاله فرو رود و جفت دیگر را بیرون از افق رویداد رها کند. از دید مشاهدهکنندگان، ذره رها‌شده می‌تواند مانند تابشی به‌نظر برسد. در سیاه‌چاله‌های صوتی، تابش هاوکینگ به صورت ذره‌گونه‌هایی از انرژی ارتعاشی به نام فونونها ظهور می‌کند.

آزمون تجربی تئوری تابش هاوکینگ می‌تواند موفقیت بزرگی برای دانش فیزیک به حساب بیاید. شان کرول، اختر‌فیزیک‌دان در‌این‌باره می‌گوید: «هاوکینگ می‌بایست جایزه نوبل را به‌دلیل یکی از کارهایش دریافت می‌کرد، اما این می‌تواند چیزی بیش از انتخاب مسیر درست برای ما باشد. این تئوری بر‌می‌گردد به اصول بنیادی در مکانیک‌کوانتوم که نشان می‌دهد در فضای خمیده حاصل از گرانش، مکانیک‌کوانتوم چگونه عمل می‌کند. علاوه بر آن‌هم از لحاظ ریاضی نیز به درک تورم (انبساط فوق‌العاده سریع جهان بلافاصله پس از انفجار بزرگ) کمک می‌کند. تشخیص تابش هاوکینگ در علم نجوم کار ساده‌ای نیست، چون تابش حاصل از تبخیر سیاه‌چاله‌ها به وسیله منابع پر‌قدرت انرژی مانند تابش زمینه کیهانی محو می‌شود».

استفاده از پالس لیزر
عده‌ای دیگر از محققان در تلاشند با استفاده از پرتوهای نور در آزمایشگاه، رؤیت تابش هاوکینگ را امکان‌پذیر کنند. سال گذشته گروهی تحقیقاتی موفق شد با استفاده از فیبر نوری و این پدیده که طول‌موج‌های متفاوت نور با سرعتهای متفاوت درون آن حرکت می‌کنند، نوعی افق رویداد مصنوعی ایجاد کند.

این گروه با فرستادن پالس نسبتا کند لیزر درون فیبر‌نوری کار را آغاز کرد. این حرکت موجی باعث تغییر خواص نوری فیبر شد. به همین دلیل پالس دوم که با سرعتی بالاتر فرستاده شده بود، پشت افق رویداد حاصل از موج اول گرفتار شد و به شکل مؤثری از حرکت ایستاد.

برخی پژوهشگران معتقدند هنوز ممکن است راهی نجومی برای کشف تابش هاوکینگ وجود داشته باشد؛ چراکه هر قدر سیاه‌چاله‌ها کوچک‌تر باشند، تابش قوی‌تری خواهند داشت. شاید تبخیر سیاه‌چاله‌های میکروسکوپی که بلافاصله پس از مهبانگ به وجودآمده‌اند، توسط تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی قابل دریافت باشد.

منبع:آسمان پارس

 

تولدت مبارک شارل مسیه!

 بسیاری از ما شارل مسیه ستاره شناس و جستجو گر دنبال دار فرانسوی را می شناسیم،کسی که در حال حاضر یکی از مشهور ترین کاتالوگ های اجرام غیر ستاره ای به نام اوست.امروز تولدش بود.

شارل مسیه در 26 ژوئن سال 1730 در لورین فرانسه به دنیا آمد.او دهمین پسر از یک خانواده ی ثروتمند با دوازده کودک بود.نیمی از برادر و خواهرهای او زمانی که خیلی کوچک بود مردند.زمانی که تنها 11 سال داشت پدرش نیز فوت کرد و برادر 24 ساله اش مسئولیت خانواده را به عهده گرفت.یک روز درحالی که شارل جوان در حال بازی کردن بود از پنجره ی خانه به بیرون افتاد و استخولن رانش شکست.آن روزها امکانات پزشکی مانند امروزه نبود و مرد کشاورز همسایه او را به خانه اش برد و از او نگهداری کرد تا خوب شود سپس به برادرش که در شهری دیگر کار می کرد نامه نوشت و موضوع را توضیح داد.پس از اینکه برادرش برگشت از اینکه پای ناقص شارل را دید بسیار متاثر شد و تصمیم گرفت تا او را از مدرسه ی دولتی در بیاورد و بیشتر به او توجه کند.برای 8 سال او را به بهترین مدارس فرستاد و بهترین امکانات را برایش فراهم کرد هرچند که شارل جوان احتمالا زیاد از این قضیه خرسند نبود.

 

 

 

علاقه مندی به نجوم در زمانی 14 سالگی در او شعله ور شد زمانی که او برای اولین بار با چشمان خود یک دنباله دار دید و نیز در 24 جولای 1748 یک خورشید گرفتگی را مشاهده کرد.در سال 1751 او در رصد خانه ی نیروی دریایی مشغول به کار شد و بیشتر کارش نقشه برداری بود و به خاطر دست خط خوبی که داشت مدیر رصد خانه از او خوشش آمد و کم کم به او طرز استفاده از ابزارهای نجومی و روش های مشاهده ی آسمان را آموزش داد.اولین رصد دقیق او به عنوان یک ستارهشناس در سال 1753 و واقعه ی گذر عطارد بود.رئیس رصد خانه روش ثبت دقیق مختصات اجرام در آسمان را نیز به او یاد داد و این دقیقا همان مقدمه ای بود که منجر به به وجود آمدن فهرست معروف اجرام غیر ستاره ای او شد.

در سال 1757 شارل مسیه شروع به رصد برای پیدا کردن دنباله دار هالی در آسمان کرد.پیش بینی این بود که دنباله دار در سال 1758 بازمیگردد.این محاسبات را مدیر رصد خانه انجام داده بود و از بخت خوب او محاسبات اشتباه بودند،هرچند که شارل مسیه دنباله دار را پیدا کرد ولی تا مدتی نفهمید که آن چیزی که او کشف کرده اصلا دنباله دار نبوده است!این موضوع را زمانی فهمید که چند روز بعد در 26 می 1758 De la Nux با محاسباتی دقیق دنباله دار هالی را کشف کرد.

اکنون که مسیه متوجه اشتباه خود شده بود این بار به سراغ دنباله دار هالی که De la Nux کشف کرده بود رفت ولی در حال گشتن به دنبال آن جرمی درگر را در محدوده ی صورت فلکی صور در 28 آگوست همان سال دید که شبیه دنباله دارها بود.او مختصات دقیق آن را ثبت کرد.چند روز بعد که دوباره به سراغ آن برگشت،حرکت نکرده بود!!!اما آن جرم اولین جرم در فهرست مسیه شد و M1 نام گرفت.مسیه به کار خود ادامه داد و اجرام بیشتری را کشف کرد که از درون تلسکوپ به شکل دنباله دار بودند ولی حرکت نمی کردند.او در حقیقت باز هم به دنبال کشف دنباله دار ها بود و فقط برای اینکه آن ها را با دنباله دار اشتباه نگیرد به ثبت آن ها می پرداخت.

بالاخره مسیه نیز پس از اینکه چندین ستاره شناس دیگر دنباله دار هالی را پیدا کردند آن را در 21 ژانویه 1759 کشف کرد.او بعدها دو دنباله دار دیگر به نام مسیه 1753 و مسیه 1754 را نیز کشف کرد.در سال 1771 و در سن 40 سالگی پس از 15 سال نامزدی ازدواج کرد و یک ماه بعد فهرست معروف خود را منتشر کرد.البته در آن فهرست اولیه تنها 45 جرم وجود داشت.یک سال بعد بچه دار شد ولی در عرض دو هفته شارل همسر و کودکش را از دست داد.

او اکتشافات فهرست مسیه خود را با یک تلسکوپ کوچک که معادل 102 میلیمتری امروزه است انجام داد.او دوران بازنشستگی چندان خوبی هم نداشت و بیشتر اوقات با خود تنها بود و تنها به افتخارات گذشته می اندیشید.او زندگی نامه ای از خود را هم به رشته ی تحریر در آورد که تا سال 1769 و کشف دنباله داری توسط او بیشتر ادامه نیافت.او در سن 71 سالگی و در سال 1801 دار فانی را وداع گفت.

منبع:آسمان شب ایران

خورشید از کوتوله های قرمز خطرناک تر است!

خورشید شرایط ایده آلی برای حیات انسان ها ایجاد می کند.اما در واقع به طور دوره ای زمین را در معرض خطرات ناشی از ماده میان ستاره ای قرار می دهد ، به نحوی که اکثر ستاره ها اینگونه عمل نمی کنند.خورشید از ما در برابر پرتوهای کیهانی و غبارهایی که از فراسوی منظومه شمسی می آید محافظت می کند  .پرتوهای کیهانی موجب تخریب لایه اوزون می شوند و غبار میان ستاره ای می تواند مانع عبور نور خورشید شده ، عصر یخبندان را پدید آورد.بر اساس محاسباتی که اخیرا صورت گرفته است ، زمین هر میلیارد سال در معرض 1 تا 10 خطر از سوی مواد میان ستاره ای قرار می گیرد.اما تحقیقات نشان داده اند که سیارات قابل سکونتی که به دور یک کوتوله قرمز می گردند هیچگاه در معرض این خطر قرار نمی گیرند.زیرا باید به این ستاره های خاموش نزدیک باشند تا به اندازه کافی گرم شوند و به طور کلی بیشتر از زمین در برابر حملات آب و هوایی محافظت می شوند.

 

منبع:آسمان پارس

برنامه رصد آسمان تابستان

با سلام

به اطلاع اعضای محترم خانه نجوم می رسانم که برنامه اولین رصد تابستانی خانه نجوم پنجشنبه مورخ ۸۸/۴/۴ در محل رصدخانه خانه نجوم واقع در امام زاده عیسی در ونارچ قم برگزار می شود.

این برنامه از ساعت ۶ الی ۱۲ شب برگزار می شود که هزینه برای این افراد : اعضاء ۵۵۰۰ تومان و آزاد ۸۵۰۰ تومان است.

البته افرادی که قصد آماده شدن برای رقابت صوفی را دارند می توانند همراه با گروهی تا صبح به رصد ادامه دهند که هزینه برای این افراد ۷۵۰۰ تومان براورد شده است.

تذکر۱-افراد بیمه خواهند شد.

تذکر۲-برای ثبت نام حداقل تا فردا ۲/۴/۸۸ تا ساعت ۱۹:۳۰ به خانه نجوم مراجعه و فرم مربوط را پرکنید.

تذکر۳-این برنامه در صورت مناسب بودن شرایط جوی حتما برگزار خواهد شد.

تذکر۴-از تمامی دوستان خواهش می کنم که از آوردن دوستانی همراه خود که به قصد رصد آسمان

نمی آیند و موجب اختلال در برنامه رصد می شوند جدا خودداری کنند در غیر این صورت به مسئولین گزارش خواهد شد.

به امید آسمانی صاف و پر ستاره

پایدار باشید

 

 

کاسینی دریافت که ابرهای تیتان در تابستان پدیدار می شوند

پژوهشگران ابرها که به بررسی تیتان پرداختند، و اذعان داشتند که این ابرها به گونه ای شکل گرفنتد و حرکت کردند که تا حدودی آهسته تر و به حالت معلق پیشگویی های آنها حاکی از این است که تیتان در اوایل پاییز، گرم و مرطوب است. دانشمندان سازمان ناسا جهت بررسی کاسینی مأموریت داشتند به مدت سه سال و نیم هوا و اتمسفر تیتان را کنترل کردند، به عبارتی در خلال جولای 2004 و دسامبر 2007 چیزی بیش از 200 ابر مشاهده کردند. آنها دریافتند شیوه ای که این ابرها در اطراف تیتان توزیع شده اند، مشابه الگوی گردش جهانی است که دانشمندان آن را کشف کردند. تنها استثناء مسئله زمان بندی می باشد.
ابرها در نیم کره جنوبی بسیار قابل توجه هستند، در حالیکه پاییز از راه می رسد ( یا فرا رسیدین پاییز ابرها در نیم کره جنوبی بسیار قابل توجه هستند)
رود ریگو، یکی از اساتید دانشگاه پاریس خاطر نشان کرد:
" ابرهای تیتان با تغییر فصول دچار تحولی نمی شود آن گونه که ما انتظار داریم "
رود ریگو با مشارکت اعضای محقق در خصوص طیف سنجی مادون قرمز و تصویر کاسینی در فرانسه اذعان داشت که:
" ما در طی فصل تابستان در نیم کره جنوبی ابرهای متعددی را نظاره کردیم و این وضعیت در تابستان تا آغاز پاییز ادامه می یابد. این حالت، مشابه تابستان در کشور هند می باشد، حتی اگر مکانیسم ها در تیتان اختلاف بنیادین و ریشه ای با عناصر زمینی داشته باشد. در این برهه، برخلاف آنچه انتظار می رفت تیتان یک پاییز گرم تر و مرطوب تری را تجربه کرد.
برروی زمین شرایط جوی و آب و هوایی فوق العاده
گرم و خشکی در اواخر پاییز مشاهده می شود، در حالیکه سیستم های کم فشاری در نیم کره زمستان مسدود می شوند. در مقابل، دانشمندان چنین تصوری کردند که کندی تغیرات جوی  در سطح و اتمسفر اندک در تیتان، مسئول گرما و رطوبت غیر منتظرانه آن هستند و بنابراین در اواخر تابستان سبب ابری شدن هوا می شوند با به پایان رسیدن تابستان و آغاز پاییز در اگوست 2009 شرایط اعتدالی بین شب و روز حاصل می شود، در پایان انتظار می رود که ابرهای تیتان ناپدید شوند. اما، الگوی چرخشی در تیتان و شرایط جوی بیانگر این است که ابرهای در ارتفاعات جنوبی در انتظار وضعیت اعتدال بین شب و روز نمی ماند و بایستی تا سال 2005 ناپدید شده باشند.

 اگر چه، کاسینی در اواخر 2007 توانست ابرهایی را در این نواحی مشاهده کند و برخی از آنها در نواحی ارتفاعات میانی و خط استوا فعالیت دارند. تیتان، تنها ماه موجود در منظومه خورشیدی است که یک جو خاصی دارد و شرایط جوی آن مشخصات مشترکی با زمین دارد. در چگالی تیتان، جو نیتروژن - متان در مقایسه با جو زمین کندتر می باشد، چون انرژی خورشید حدود 100 برابر کمتر از زمین دریافت می کند، به این علت که حدود 10 برابر دور از خورشید واقع شده است. فصول در تیتان پس از 7 سال زمینی به پایان می رسند. دانشمندان به مشاهدات خود در زمینه تغیرات بلند مدت در طی مأموریت گسترده و جامع کاسینی ادامه دادند، که تا پاییز سال 2010 به طول انجامید. کاسینی مأموریت یافت تا در 5 می در اطراف تیتان به پرواز درآید. مأموریت کاسینی - هایژن، پروژه ای جمعی در سازمان ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی ایتالیا می باشد. آزمایشگاه جت در ناسا، پاسادنا، کالیف، ماموریت کاسینی - هایژن را در هیئت مدیره ماموریت علمی ناسا مدیرت و اداره کرد.
مدار کاسینی طراحی شد و درJ.P.L تکامل یافت و مونتاژ شد.
گروه طیف سنج اشعه مادون قرمز و ابزار کمکی آن در دانشگاه آریزونا پایه ریزی تشکیل شد.

منبع:آسمان پارس

مریخ نورد روح در گل گیر کرد

مریخ نورد گیر کرده درخاک  این بار تصویری استثنایی ارسال می کند

 

مریخ نورد ناسا موسوم به «روح» که چندی پیش اعلام شد در خاک مریخ گرفتار شده، در همین وضعیت هم موفق شد تا برای اولین بار و البته استثنایی ترین تصاویر را از قسمت تحتانی و محفظه زیرین خود تهیه و برای محققان ناسا ارسال کند.

 

این تصاویر جدید به محققان نشان می‌دهد که چه عامل یا تخته سنگی توانسته حرکت «روح» را متوقف کند.

دانشمند‌ان ناسا اعلام کردند: در عین حال عکسها و آزمایشهای بیشتری مورد نیاز است تا اعضای این تیم عملیاتی بتوانند راه کار مناسبی را برای رهایی مریخ نورد از این دام شنی  پیدا کنند.

کاوشگر مریخی روح از اوایل ماه سال جاری میلادی در میان ریگ ها به دام گرفتار شد و چرخهای آن تا نیمه در درون خاک و شن مریخ فرو رفت.  دانشمند‌ان سازمان فضایی آمریکا (ناسا) می‌گویند: این قسمت از خاک مریخ مانند آرد نرم است. متخصصان این ماموریت نگران هستند که این مریخ نورد به حدی در عمق این خاک فرو رود که دیگر در میان سنگها احاطه شده و نتواند تصویر برداری کند. عاملی که وضعیت را بیشتر پیچیده کرده این است که روح فقط با 5 یا 6 چرخ خود می‌تواند حرکت کند، چرا که یکی از چرخهای آن در سال 2006 از کار افتاد. یکی دیگر از چرخها نیز مورد اصابت تکه سنگی قرار گرفت که باعث شد کل روبات حدود 14 درجه به سمت چپ تغییر جهت دهد.

جان کالاس، مدیر پروژه مریخ نوردان در آزمایشگاه پیشرانه جت (JPL) ناسا در این باره خاطر نشان کرد: اولین بار است که چنین گرفتاری جدی برای یکی از مریخ نوردان ناسا رخ می‌دهد. سیستم پژوهشی و مشاوره‌یی ناسا قبل از هر اقدام بیشتر و مخاطره آمیز در این زمینه تصمیم گرفتند از تصویربردار میکروسکوپی روح در انتهای بازوی روباتیک آن استفاده کنند تا عکسهایی از منطقه زیر مریخ نورد به دست بیاورند هر چند دوربینی که برای گرفتن عکسهای نزدیک از خاک و سنگهای مریخی استفاده می‌شود، برای این هدف طراحی نشده بود. گفتنی است، که مریخ نورد همزاد روح یعنی فرصت در شرایط طبیعی به کار خود مشغول است.

منبع:آسمان پارس