نماهایی از شگفتی های آسمان شب

از سال ۱۹۹۵ تاکنون وب‌سایت تصویر نجومی روز (Astronomy Picture of the Day) هر روز تصویر زیبایی از آسمان و شگفتی‌های آن را منتشر می‌کند. در ادامه ۱۵ عکس زیبایی از این سایت که رمزآلود و شگفتی آور بودن آسمان را به تصویر می‌کشند با هم مشاهده می کنیم.

راه شیری بر فراز تالاب نمکی آتاکاما

دیوارCygnus

ستون‌های آفرینش

شفقی به شکل پرچم بر فراز سوئد

قوسی از شمال به جنوب

درخت کهکشان

سحابی مدوسا

آسمان Mauna Kea

 راه شیری و شفق بر فراز قطب جنوب

کهکشان مارپیچNGC 2841

کهکشان راه شیری  و شهاب بر فراز تایلند

کهکشان راه شیری از نمای داخلی غاری در مالیبو

شفق عجیب بر فراز نروژ

کهکشان راه شیری بر فراز صخره‌های معروف به هفت مرد قوی

لینک مطلب

نمایی خیره کننده از آسمان

اگر بالای قله یک کوه آتشفشانی بایستید و کیهان را به نظاره بنشینید ، چه می بینید؟ الان زمان آن فرارسیده ، شما ممکن است تصویری حیرت آور و پاناروما یی همچون تصویر زیر را ببینید. در این مورد، آن کوه آتشفشان، همان مونا کیا در هاوایی است و زمان آن یک شب صاف و بدون ابرِ همین تابستان اخیر است. در پس زمینه  این تصویر رو به جنوبِ پانارما ، منظره ایی فرش شده با صخره ها و کیاهان سخت و مقاوم کوهستانی را می بینید. کمی بالا و دورتر، پتویی سفید از ابرها به صورت افقی در افق پراکنده شده به طوری که گویا، مرز بین زمین و آسمان شده است. نور چراغ های شهر ابرها را در سمت چپ درخشان کرده و این در حالی است که تقریبا  در مرکز ابرهایی را می بینید که با نور نارنجی روشن شده اند، این درخشندگی مربوط به گدازه های آتشفشانی کاسه آتشفشانیِ Kilauea است. در نزدیکی مرکز تصویر می توانید سایه ی تاریکی از قله آتشفشانی مونالوآ ( Mauna Loa)  را ببینید. درخشش سبز رنگ در بالای ابرها مربوط به برانگیختگی مولکولی است که  توسط خورشید در طول روز  بوجود آمده است. ماه هم گوی درخشانی است ک در سمت راست تصویر قابل مشاهده است. نوار ایجاد شده از نور پخش شده دایره البروجی از سمت راست به سمت بالا گسترده شده است. نوار مرکزی کهکشان راه شیری را هم می توانید در مرکز تصویر که به صورت عمودی قرار دارد ببینید. و در نهایت فردی که شاهد تمام این زیبایی هاست و این تصویر پانارومای حیرت انگیز را به ثبت رسانده ، ایستاده در مرکز تصویر و پشت به شما دیده می شود.

باشگاه فضایی ایران

تصاویری بی نظیر از فضا

 به گمانم هر بشری از توصیف این همه شگفتی و زیبایی ناتوان خواهد بود ...

۱. آنچه از یک سحابی در نور مرئی و مادون قرمز می‌بینیم

۲. فاصله‌ی زمین و ماه در مقیاس واقعی

یکی از مرموزترین حقایق جهان گرانش است

 ۳. جو نازک زمین، چیزی که از زندگی در سیاره‌ی آبی حمایت می‌کند

همان چیزی که دانشمندان به آن خط آبی نازک می‌گویند

۴. بر خلاف آن چه مشهور است، ما بیش از نیمی از ماه را می‌بینیم.

به لطف پدیده‌ای به نام نوسان قمری (اساساً یک مدار لرزان) می‌توانیم کمی بیشتر از نیمه ماه را ببینیم.

۵. در مریخ غروب خورشید را اینگونه خواهید دید

غروب خورشید هرجا که باشد غم‌ انگیز است

۶. برای اولین فضانوردان در مریخ، زمین فقط یک ذره‌ی کوچک در آسمان خواهد بود

هر کسی که دوست می‌داریم، هر کسی را که می‌شناسیم، هر صدایی که می‌شنویم، هر انسانی که تا کنون زندگی کرده، هر درد و هر شادی‌،‌ هر قهرمان و ترسو، هر شاه و رعیت، هر پدر و مادر، هر عشق و هر امید، هر نفرت و هر رود خون، هر سیاستمدار و هر ستاره و هر سُنَت و هر گناه و هر آنچه که در تاریخ آمده، همه در این ذره‌ی غبار معلق در پرتوی آفتاب زیسته است.

۷. در اطراف ستارگان، سیارات به این ترتیب متولد می‌شوند

دیسک نارنجی رنگ، گرد و غبار و گازی است که ستاره را تشکیل خواهند داد، اما نوارهای تیره گرد و غبار سرد شده‌ای هستند که سیارات را خواهند ساخت

۸. انعکاس خورشید در دریای قمر زحل، تایتان

بله، برخی قمرها دریا دارند

۹. زحل پشت به خورشید اینگونه به نظر خواهد رسید

فضا، نهایت زیبایی

۱۰. آیا آن نقطه‌ی کوچک در حلقه‌ی دوم زحل را می‌شناسید؟

خانه

گفته می‌شود که نجوم تجربه ای است که باعث فروتنی و خودسازی می‌شود. شاید هیچ برهانی بهتر از این تصویر حماقت انسان مغرور را نشان ندهد.

۱۱. با کیفیت‌ترین تصویری که تلسکوپ فضایی هابل تاکنون به زمین ارسال کرده است

بخشی از کهکشان همسایه آندرومدا، نسخه‌ی اصلی تصویر حاوی بیش از ۱۰۰ میلیون ستاره است.

۱۲. نمایی از گذر یک کهکشان کوچک از پشت کهکشان مارپیچی غول پیکر

گذری که صدها میلیون سال طول خواهد کشید

۱۳. تصویری از برخورد دو کهکشان مارپیچی

فکر می‌کنید چند سال زنده خواهید ماند؟ میلیاردها سال پس از ما، کهکشان راه شیری و آندرومدا به این شکل با هم برخورد خواهند کرد و کهکشانی جدید متولد خواهد شد، بدون هیچ خاطره‌ای از گذشته

۱۴. نمایی از قطب جنوب مشتری

این تصویر در سال ۲۰۰۰ توسط فضاپیمای کاسینی به زمین ارسال شده است

۱۵. فوران آتشفشانی در قمر آیو مشتری

این پنج فریم در زمانی بیش‌تر از هشت دقیقه گرفته شده‌اند

۱۶. قسمتی کوچک از آسمان، و هر ذره‌ی درخشان یک کهکشان است

و در هر کهکشان میلیاردها منظومه و بیشتر از آن سیاراتی شاید شبیه به زمین وجود دارند

زمین تنها خانه‌ای است که می‌توانیم در آن زندگی کنیم و تنها جهانی ایست که به زندگی پناه داده است، حداقل در آینده‌ی نزدیک نسل انسان نخواهد توانست به جای دیگری مهاجرت کند. یک ذره از دریا تنها چیزی است که داریم. جهانی که می‌توانیم ببینیم اما نمی‌توانیم در آن سفر کنیم. در این عصر زمین تنها پناهگاه ما خواهد بود.

۱۷. تصویری از نیمرخ یک کهکشان مارپیچی

کهکشان کلاه مکزیکی، در نور مرئی

و در نور مادون قرمز

کهکشان‌های مارپیچی از زیباترین معجزات فیزیک هستند. شبیه این واقعه را در مقیاس کوچک می‌توانید در گردابه‌ها و گردبادها مشاهده کنید.

برگرفته از وب سایت زومیت

برفراز رصدخانه لا سیلا

این عکس بسیار زیبا از آقای بابک امین تفرشی با عنوان (Southern Celestial Gems over La Silla Observatory) 

سایت نماهای رویایی

آسمان پرستاره؛ هدیه‌ای که از خودمان دریغ می‌کنیم

همواره برای انسان، روز زمان کار و فعالیت و شب زمان استراحت بوده است. گذشتگان ما با فرارسیدن تاریکی دست از کار می‌کشیدند و به خواب می‌رفتند و با آغاز روشنایی به تکاپو درمی‌آمدند. این چرخه طبیعی بدن انسان است. اما اکنون چطور؟ در شهرهای بزرگ دیگر نه تاریکی شب وجود دارد و نه آسمان پر ستاره؛ همواره روز است و زمان بیداری!

می دانید آسمان پرستاره‌ای که آلودگی نوری شهرها آن را از بین نبرده، چگونه است؟

ستاره‌های چشمک‌زن آن‌قدر زیادند که نمی‌توان آنها را شمرد. هر چند دقیقه رد سریع شهابی نورانی نفست را در سینه حبس می‌کند. نوار راه شیری آسمانت را از افق تا افق پوشانده است. در جای جای آسمان می‌توانی خوشه‌های ستاره‌ای مانند پروین را ببینی. ابرها سیاهند و نه قرمز. راه شیری و اجرام پرنوری مثل زهره چراغ تو خواهند بود، می‌توانی سایه‌ات را که از روشنایی سیاره زهره روی زمین تشکیل شده است، ببینی! در آن بالا می‌توانی به عالم نامتناهی اطرافت، که تو تنها گوشه‌ای از آن هستی، بنگری. اما ما، ساکنان شهرها، از این منظره محرومیم.

برای دیدن نوار زیبای راه شیری باید کیلومترها سفر کنیم و از شهرها دور شویم؛ در حالی که آسمان پرستاره شب، منظره هر شب کودکی مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌های ما بود. اگر همین گونه پیش رویم، فرزندان ما هرگز ستاره‌های آسمان شب را نخواهند دید؛ در حالی که آسمان بخشی از طبیعت اطراف ماست. بسیاری از دانش‌ها مانند ستاره‌شناسی، هنر، ادبیات، فلسفه و حتی کنجکاوی بشر از دیدن ستاره‌های آسمان سرچشمه گرفته‌اند. 
افزایش جمعیت زمین و استفاده نادرست از نورهای مصنوعی منجر به محرومیت ما از آسمان شب شده است.

آلودگی نوری استفاده نادرست و بیش از اندازه از نورهای مصنوعی است. زمانی مشکل آلودگی نوری پیش می‌آید که چراغ‌های ما به جای روشن کردن زمین، آسمان را روشن می‌کنند. بیشتر چراغ‌های خیابان‌ها، پارک‌ها، مجتمع‌های بزرگ و حتی چراغ‌های جلوی در خانه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بخش زیادی از نور آنها مستقیم به آسمان می‌رود یا از زمین بازتاب می‌شود. به همین سبب سال‌هاست در شهرها آسمان تیره شب جای خود را به آسمانی قرمز رنگ داده است.

منجمان برای فرار از آلودگی‌های نوری مجبورند به نقاط دور سفر کنند و برخی از رصدخانه‌های بزرگ دنیا مانند رصدخانه مونت ویلسون، مونت پالومار و کیت پیک تحت‌تاثیر آلودگی نوری شهرهای بزرگ مجاور خود هستند. اما آلودگی نوری تنها مانع کار منجمان نیست. انسان برای حفظ سلامت خود، نیاز به روزهای روشن و شب‌های تاریک دارد. نور چراغ‌های شهر که شب‌ها از پنجره وارد اتاق خواب می‌شود، اتاق را روشن می‌کند و مانع استراحت کامل بدن هنگام خواب می‌شود. همچنین نور زیاد در شب، به منظور روشن کردن خیابان‌ها و مجتمع‌ها، همیشه برای دید مناسب نیست؛ کیفیت نورپردازی در شب باید با مطالعه ساختار چشم و بینایی همراه باشد تا با طراحی مناسب به بینایی انسان آسیب نزند.

حیوانات نیز از اثرات مخرب آلودگی نوری در امان نیستند. آلودگی نوری هر سال موجب مرگ 100 میلیون پرنده در قاره آمریکای شمالی می‌شود. برخی از این پرنده‌ها با ساختمان‌های نورانی برخورد می‌کنند و برخی دیگر برای آن که در روشنایی بمانند، راهشان را گم می‌کنند و آنقدر در نور شهرها پرواز می‌کنند تا خسته می‌شوند و سقوط می‌کنند. آلودگی نوری به خزندگان نیز بسیار آسیب می‌زند. تا قرن‌ها تنها نور کنار سواحل، نور ماه و ستاره‌هایی بوده که روی آب می‌افتاده است و لاک‌پشت‌های دریایی با کمک همین نور مکان مناسبی را کنار ساحل برای تخمگذاری پیدا می‌کرده‌اند. اما اکنون نور مصنوعی شهرها و جاده‌ها آنها را از ساحل دور می‌کند و به سمت جاده‌ها می‌کشاند و موجب مرگشان می‌شود. پشه‌ها و حشراتی که دور لامپ‌های روشن در شب جمع می‌شوند، منظره بسیار رایجی در شهرهاست. این تجمع زندگی گونه‌هایی را که برای تغذیه و گرده‌افشانی به حشرات وابسته‌اند مختل می‌کند.

راه‌حل‌های مقابله با آلودگی نوری، برخلاف مشکلات پیچیده محیط زیستی، بسیار ساده است. کافی است همان‌قدر از نور و روشنایی استفاده کنیم که نیاز داریم. یعنی هم از نظر زمانی و هم از نظر مقدار و شدت نور آنقدر مصرف کنیم که لازم است. می‌توانیم بالای چراغ جلوی در خانه‌مان سرپوش بگذاریم که نورش به سمت آسمان نرود. در سطح شهر هم باید نورپردازی‌ها طوری طراحی شوند که کمترین میزان نور به سمت آسمان برود؛ به این ترتیب، هم در انرژی و هزینه‌ها صرفه‌جویی کرده‌ایم و هم ستاره‌های آسمان را دوباره به خودمان هدیه داده‌ایم.

وضعیت آلودگی نوری در منطقه خاورمیانه نقاط روشن در بخش بالا‌ی تصویر وضعیت آلودگی نوری کشورمان ایران را نشان می‌دهد.
برای اطلا‌عات بیشتر می‌توانید به سایت darksky.org مراجعه کنید.

رویدادهای آسمان درسال جهانی نجوم

اگر در روستا یا حومه شهر باشید، یعنی در جایی که نورهای زمینی آسمان را روشن نکرده‌اند و هنوز می‌توان ستاره‌ها را دید، آسمان پرستاره شب به خودی خود پر از جاذبه و زیبایی است. دیدن آن همه ستاره که مانند سنگ‌های ریز رنگی روی مخمل سیاه شب ریخته شده‌اند، هر کسی را به هیجان می‌آورد. اما زمان‌هایی که رخدادهای خاصی در آسمان اتفاق می‌افتد، مانند مقارنه دو سیاره، زیبایی آسمان خاص می‌شود. ما هم می‌خواهیم در سال جهانی نجوم با رصد آسمان و دیدن چنین پدیده‌های زیبایی این سال را جشن بگیریم.