کشف ستاره جدید با کوتاه‌ترین مدار در اطراف سیاه‌چاله

می‌چرخد، می‌تواند در روشن‌سازی بافت فضا و زمان اطراف سیاه‌چاله‌ها نقش مهمی ایفا کرده و همچنین به دانشمندان در به آزمایش گذاشتن نظریه نسبیت اینشتین کمک کند.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ستاره‌شناسان دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس موفق به شناسایی ستاره «کمان 102» شده‌اند که مدار آن 11.5 سال بطول می‌انجامد.

به گفته محققان این کوتاهترین مدار شناخته شده در میان ستاره‌های اطراف این سیاه‌چاله بوده و جایگاه قبلی به ستاره S0-2 تعلق داشت که طول مدار آن 16 سال است.

این ستاره جدید می‌تواند یک فرصت منحصر بفرد را برای آزمایش نظریه نسبیت اینشتین در اختیار دانشمندان قرار دهد.

نظریه اینشتین پیش‌بینی کرده که جرم باعث تحریف فضا و زمان شده و در نتیجه نه تنها منجر به کاهش جریان زمان می‌شود بلکه مسافت‌ها را کشیده و یا کاهش می‌دهد.

این ستاره در پی بررسی ستارگان ناحیه مرکزی کمان ای* شناسایی شده که پیش از این محققان دانشگاه کالیفرنیا ابرسیاه‌چاله مرکز کهکشان راه‌شیری را کشف کرده بودند.

یک کوتوله سفید در آستانه انفجار

وقتی یک کوتوله سفید بزرگتر از 1.4 برابر جرم خورشید برسد، یا بصورت ابرنواختر منفجر میشود و یا بر سر هسته خود سقوط میکند و جرم دیگری را بنام ستاره نیوترونی می سازد.

 یک ستاره کوتوله سفید در آستانه انفجار ابرنواختری

تلسکوپ فضایی اشعه ایکس نیوتن اولین تصویر واضح و نزدیک یک کوتوله سفید را که طی چند میلیون سال بعد می تواند بصورت ابرنواختر Ia منفجر شود کشف نموده است. البته با مقیاس زمانی در فضا این مدت خیلی زود و عنقریب شمرده میشود و هر چند این کوتوله سفید بدور ستاره همدم خود (ستاره HD 49798) در حال گردش است، اما به قدر کافی از ما دور است و خطری را برای زمین ایجاد نمی کند ولی آنقدر نزدیک است که بتواند به یکی از زیباترین اجرام آسمانی برای رصدگران مبدل شود. محاسبات نشان میدهد که این ستاره اول به درخشندگی ماه کامل درخشان میشود و به قدری روشن خواهد بود که حتی در روز با چشمان غیر مسلح قابل مشاهده می باشد، اما این واقعه زیاد طولانی نخواهد بود.

اخترشناسان از سال 1997 به این سو به دنبال این جرم آسمانی بودند و در آن زمان متوجه شدند که اتفاقات عجیبی در طول موج های اشعه ایکس در نزدیکی ستاره HD 49798 جریان دارد. حالا به پاس چشم تیز بین و حساسیت قوی تلسکوپ فضایی نیوتن این جرم اسرار آمیز کشف گردید. رصد ها نشان داد که یک ستاره کوتوله (کوچک) سفید یا به گونه دیگر قلب یک ستاره مرده با اشعه ایکس در فضا می تابد.

ساندرو میرگاتی از مرکز تحقیقاتی INAF–IASF در شهر میلان ایتالیا می گوید " این یک کوتوله معمولی نیست. بعد از اندازه گیری جرم آن، ما دریافتیم که دوبرابر تصور قبلی مان بزرگ است. اکثر کوتوله های سفید در واقع حدود 0.6 درصد جرم خورشید اند که در یک فضایی به اندازه زمین متراکم و جمع شده اند. اما این کوتوله سفید خاص و بی مانند دو برابر جرم دارد و در فضایی برابر با نیم قطر زمین جمع شده است و در هر 13 ثانیه یک بار بدور محور خود می چرخد که تا کنون تیز پا و سریعترین کوتوله شناخته شده می باشد". 

 

مشخص نمودن جرم یک ستاره برای اخترشناسان بسیار مهم است، زیرا تلسکوپ فضایی نیوتن می تواند به اخترشناسان در "وزن" نمودن یک ستاره کمک کند که در نتیجه میتوان خصوصیات گرانشی یک جسم را بر اساس نظریه نیوتن کشف نمود.  

 

اکثر کوتوله ها با دزدیدن گاز ستاره همدم رشد می کنند و این پروسه به رشد یپوسته یا برافزایشی مشهور است. حالا این کوتوله با جرم 1.3 برابر جرم خورشید به خطرناک ترین حد موجودیت خود رسیده است.

وقتی یک کوتوله سفید بزرگتر از 1.4 برابر جرم خورشید برسد، یا بصورت ابرنواختر منفجر میشود و یا بر سر هسته خود سقوط میکند و جرم دیگری را بنام ستاره نوترونی می سازد. انفجار یک کوتوله سفید مشهور ترین توضیح برای وجود ابرنواختر های نوع Ia در عالم می باشد. این انفجار های درخشان به مثابه یک فانوس برای یافتن کوتوله های سفیدی که در حال ربودن گاز ستاره همدم خود می باشند بکار میروند تا بتوان جرم آن را با دقت مشخص نمود.  

 

این تصویر سنگ سرخ یا (Rosset Stone) یک کوتوله سفید در یک منظومه دوتایی است. تشخیص دقیق جرم هر دو ستاره در منظومه های دو ستاره ی بسیار مهم است. حالا دانشمندان میتوانند مطالعات بیشتر در این بخش را ادامه دهند و سعی کنند تا گذشته آن را طوری بسازند که بتوان آینده آن را محاسبه کرد.

حالا میرگاتی می گوید به خوانندگان تان بگویید تا در جستجوی یک نمایش زیبای آسمانی باشند، البته نه به این زودی ها. امیدورایم دیگر ایمیل های  فریبنده در مورد اینکه عنقریب یک ابرنواختر به اندازه ماه در روز دیده خواهد شد دریافت نکنیم، درست شبیه فریب قبلی که همه انتظار داشتند مریخ را در آسمان شب به اندازه ماه ببینند.

منبع:آسمان پارس

 

تصویر خوشه های کروی M80 و M4 و ستاره قلب العقرب

افسانه‌ی تولد ستاره از بین رفت!

یک گروه بین‌المللی از ستاره‌شناسان باور قدیمی در مورد چگونگی شکل‌گیری ستارگان را رد کرده‌اند.

 

از دهه‌ی 1950 ستاره‌شناسان معتقد بودند که گروه‌های ستارگان تازه متولد شده‌ از قوانین یکسانی برای تشکیل استفاده می‌کنند به این صورت که نسبت ستارگان پرجرم به کم‌جرم تقریبا در تمام کهکشان‌ها یکسان است. برای مثال٬ به ازای هر ستاره‌ای که 20 مرتبه یا بیشتر بزرگ‌تر از خورشید است٬ 500 ستارۀ برابر یا کوچک‌تر از جرم خورشید وجود خواهد داشت.

 

«دکتر گرهارد مورر»(Dr.Gerhardt Meurer)٬ سرپرست تیم تحقیق از دانشگاه جان هاپکینز٬ می گوید: "این  ایده‌ا‌ی بسیار مفید بود ولی متاسفانه درست به نظر نمی‌رسد".

توزیع جرمی ستارگان تازه متولد شده "تابع جرم اولیه"(initial mass function) یا IMF نام دارد. در‌حالی‌که بخش اعظم نوری که از کهکشان‌ها می‌بینیم از پرجرم‌ترین ستاره‌ها ناشی می‌شود٬ جرم کلی در ستاره‌ها از ستارگان سبک‌تر که دیده نمی‌شوند نشأت می‌گیرد و در نتیجه  IMFدر تعیین جرم دقیق کهکشان‌ها نقش دارد. با اندازه‌گیری نور تعداد انبوهی از ستارگان و انجام اصلاحاتی در سن ستارگان٬ ستاره‌شناسان اکنون می‌توانند از IMF برای محاسبه‌ی جرم کلی آن توده‌ی ستاره‌ای استفاده کنند.

 

نتایج کهکشان‌های مختلف تنها در صورتی می‌تواند با هم مقایسه شوند که در همه جا  IMFیکی باشد. ولی گروه دکتر مورر نشان داده است که نسبت جرم زیاد به جرم کم در ستارگان تازه متولد شده، در کهکشان‌های مختلف٬ متفاوت است. برای نمونه کهکشان‌های کوتوله‌ی کوچک بیشتر از آنچه انتظار می‌رود ستارگان کم جرم را تشکیل می‌دهند.

 

گروه دکتر مورر برای رسیدن به یافته‌هایشان کاوش و بررسی رادیویی انجام دادند٬ زیرا کهکشان‌ها حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای گاز هیدروژن خنثی هستند که ماده‌ی اولیه برای تشکیل ستاره است و این هیدروژن خنثی امواج رادیویی ساطع می‌کند.

 

این گروه با استفاده از ماهواره‌ی NASA's GALEX و تلسکوپ اپتیکی 1.5 متری CTIO در شیلی، دو دسته تابش فرابنفش و H-alpha را ،که به شکل گیری ستارگان مربوط می شوند، اندازه‌گیری نمود.

انتخاب کهکشان‌ها بر اساس هیدروژن خنثی موجود در آن‌ها نمونه‌ای از کهکشان‌ها با شکل‌ها و  اندازه‌ها‌ی متفاوت را٬ بدون توجه به تاریخچه‌ی تشکیل ستاره‌هایشان٬ در اختیار گذاشت.

 

گسیل‌های H-alpha وجود ستاره‌های عظیم از ردۀ طیفی O را نشان داد که با جرمی در حدود 20 برابر جرم خورشید متولد شده‌اند.

 

گسیل‌های فرابنفشUV ، ستاره‌های O و ستاره‌های کمی کوچکتر از ردۀ طیفی B را مشخص کردند که در مجموع جرمشان سه برابر جرم خورشید بود.   

 

گروه مورر دریافت که نسبت گسیل H-alpha به گسیل  UVاز کهکشانی به کهکشان دیگر متفاوت است که به اختلاف در مقدار IMF آن‌ها نیز دلالت می‌کند.

 

دکتر مورر گفت: "این کار پیچیده‌ای است و لزوما باید عوامل دیگری را که بر نسبت گسیل  H-alpha به UV تاثیر می‌گذارند نیز در نظر بگیریم٬ مانند این نکته که ستاره‌ها‌ی نوع B مدت زمان طولانی‌تری در مقایسه با ستاره‌ها‌ی نوع O زندگی می‌کنند".

گروه دکتر مورر مسئله‌ی حساسیت  IMF به شرایط فیزیکی منطقه‌ی شکل‌گیری ستاره به ویژه فشار گازی را مطرح می‌کند. برای مثال ستاره‌های عظیم بیشتر در محیط‌های پرفشار مانند خوشه‌های ستاره‌ای تشکیل می‌شوند.

 

نتایج گروه امکان درک بهتری از دیگر پدیده‌‌هایی را که به تازگی مشاهده شده و به صورت معمایی برای ستاره‌شناسان هستند فراهم می‌کند، مانند تغییرات نسبت H-alpha به نور فرابنفش به صورت تابعی از شعاع کهکشان‌ که در بعضی از کهکشان‌ها مشاهده شده است. این مطلب هم‌اکنون قابل درک است٬ زیرا با پایین آمدن فشار به همراه شعاع٬ ترکیب ستاره ای نیز تغییر می‌کند همانند این‌که فشار با ارتفاع از روی زمین تغییر می‌کند.

لینک مطلب

ماده شگفت در دل ستاره های کوارکی

طی بررسی های اخیر دانشمندان دریافته اند که در مرکز یک ستاره نوترونی بی اندازه چگال ممکن است نوترون ها آنچنان فشرده شوند که ساختارشان در هم بشکند و ماده به دریایی از کوارک های آزاد، گلئون ها و الکترون ها تبدیل شود.

بیشتر ماده ای که ما در عالم می شناسیم مانند ستاره ها، سحابی ها، سیارات، غبارهای میان ستاره ای و... از سه ذره پرتون، نوترون و الکترون ساخته شده اند. تا مدتها گمان بر این بود که این ذره ها، ذرات بنیادی عالم هستند و نمی توان آنها را به اجزای کوچکتری تقسیم کرد. این باور هنوز در مورد الکترون وجود دارد، اما تبدیل پروتون و نوترون به یکدیگر در برخی واکنش های هسته ای و آزمایش های پیشرفته تری که در شتاب دهنده های ذرات بنیادی انجام شده، نشان داده است که آنها از ذرات سازنده کوچکتری به نام « کوارک » ساخته شده اند. تاکنون شش نوع کوارک شناخته شده است. پروتون ها از دو کوارک Down و یک کوارک Up ساخته می شوند و دو کوارک Up و یک کوارک Down نوترون را می سازند. برای نگه داشتن کوارک ها کنار یکدیگر چسب مخصوصی لازم است! این وظیفه به عهده ذرات دیگری است که « گلئون » نام دارند.

 

در حالت طبیعی نمی توان کوارک ها را به صورت آزاد و منفرد یا در مجموعه هایی غیر از این دو حالت یافت، اما اگر چگالی و فشار آن قدر زیاد باشد که ساختار پروتون ها و نوترون ها در هم بشکند شاید ماده جدیدی خلق شود که دیگر ساختار شناخته شده قبلی را ندارد. دیگر نمی توان از ذره یا ذرات به صورت مشخص نام برد؛ چراکه ماده به دریای یکپارچه ای از کوارک ها، گلئون ها و الکترون ها تبدیل شده است. چگالی این ماده از چگالی هسته اتم ها که شامل پروتون ها و نوترون های مجزاست، بسیار بیشتر است و خاصیت های آن نیز با خواص ماده معمولی بسیار متفاوت خواهد بود. دانشمندان این ماده جدید را « ماده کوارکی » یا « ماده شگفت » نامیده اند.

 

برای تفکیک ستاره نوترونی از ستاره کوارکی اخترشناسان نیاز دارند که نسبت جرم به شعاع ستاره مورد نظر را بدانند. به دست آوردن جرم ساده تر است؛ به ویژه برای ستاره های نوترونی ای که در مجموعه ای دوتایی قرار دارند، زیرا دوره تناوب آنها به جرم و فاصله دو همدم از یکدیگر بستگی دارد. طبق مشاهدات صورت گرفته، قطر ستارهای کوارکی حدود 10 تا 11 کیلومتر تخمین زده می شود. این مقدار را مقایسه کنید با اندازه یک ستاره نوترونی متوسط به قطر 20 تا 30 کیلومتر! 

 

               

 

ماده شگفت ممکن است پایدارترین شکل ممکن ماده باشد. تاکنون این عنوان به هسته اتم آهن اطلاق می شد که نقطه پایانی واکنش های هسته ای در مرکز ستاره های سنگین و پرجرم است. اگر چنین باشد، پس از ساخته شدن ماده شگفت، برای نگهداری آن به همین اندازه شکل فشرده نیازی به گرانش نخواهد بود. برخی نظریه پردازان معتقدند این ماده بسیار چگال می تواند هر شکل دیگری از ماده را که با آن برخورد کند درهم بشکند و تبدیل به ماده شگفت کند. اما جای نگرانی نیست، چراکه حتی اگر این اتفاق بیفتد، سرعت انجام آن بسیار کم است. با این اوصاف، تصور کنید که کمی ماده شگفت روی زمین یا خورشید بریزد. چه اتفاقی خواهد افتاد؟ ماده شگفت به سرعت به سمت مرکز می رود و در همان جا باقی می ماند، بدون اینکه آسیبی به محیط اطراف وارد کند.

نگاهی دقیق بر M20

تصاویر جدید به دست آمده از سحابی سه تکه نشان میدهد که این کارخانه ستاره سازی با فاصله ای در حدود 5500 سال نوری از زمین ترکیبی کم نظیر از سه گونه متفاوت از سحابی ها را در دل خود جای داده است.

تصاویر جدید به دست آمده از سحابی سه تکه  نشان میدهد که این کارخانه ستاره سازی با فاصله ای در حدود 5500 سال نوری از زمین ترکیبی کم نظیر از سه گونه متفاوت از سحابی ها را در دل خود جای داده است.

این تصویر که توسط اختر شناسان رصدخانه جنوبی اروپا(ESO)  در شیلی به دست آمده است در واقع اولین مراحل زندگی ستاره ها  از شکل گیری تا نخستین انوار آنها را پیش روی ما قرار میدهد.از طرفی گرما وبادهای ساطع شده از این ستاره های تازه متولد شده این دیگ مملوء از گازوگردوغباررا متلاطم میکند و از سوی دیگر رمبش مواد تیره رنگ درون سحابی  تولد ستاره هایی  جدید را رقم می زند . دلیل نامگذاری این سحابی نوارهای تیره ایست که قلب درخشان سحابی را به سه قسمت تقسیم میکند. اختر شناس فرانسوی شارل مسیه نخستین کسی بود که این سحابی را به صورت جرمی درخشان ومه آلود رصد کرد  و آن را در رده بیستم کاتالوگ خود به نام M20  نامگذاری کرد اما 60 سال بعد هنگامی که دانشمند انگلیسی  جان هرشل در رصدهای خود نوار تیره رنگ تفکیک کننده آنرا مشاهده کرد  نام سحابی را به "سه تکه " تغییر داد.

       

 این تصویرکه نمایی جدیداز سحابی را نشان میدهد  توسط دوربین عکاسی میدان باز متصل شده به تلسکوپ 2.2 متری ESO در رصد خانه شمال شیلی گرفته شده است وهمانطورکه در تصویرمشخص است نواحی مختلف سحابی در نور مرئی  دیده میشوند. ناحیه آبی رنگی که در قسمت سمت چپ و بالای تصویر قرار دارد  یک سحابی بازتابی  است که نور رسیده از ستاره های  جوان نزدیکی  سحابی را بازتاب میکند . بزرگترین و درخشانترین این ستاره ها که دمای فوق العاده زیادی دارند در طیف مرئی به رنگ آبی می درخشند و با توجه به اینکه ذرات گرد و غبار طیف نور آبی را بیش از نو قرمز پراکنده می کنند(پدیده ای که سبب رنگ آبی آسمان در روز و رنگ قرمز آن در هنگام غروب میشود) این  بخش از سحابی به رنگ نیلی دیده می شود.رنگ صورتی مایل به قرمزی که در نواحی پیرامونی سحابی دیده میشود بخش نشری  سحابی و ناشی از گاز  هیدروژن درون آن است . در اینجا  این گاز که  بخش عمده حجم سحابی را تشکیل میدهد براثر گرمای فوق العاده ای که از ستارگان سوزان مرکز سحابی ساطع می شود داغ شده و از خود نور قرمز منتشرمی کند .و در نهایت سومین بخش تشکیل دهنده سحابی سه تکه، نوارهای تیره رنگ و تقسیم کننده ایست که از میان آن میگذرد . این نوارهای تیره همان سحابی های تاریک هستند که به سبب تیره بودن به این نام خوانده میشوند. درون این نواحی تیره مراحل پایانی عمر ستاره ها یعنی رمبش مواد، تحت نیروی عظیم گرانشی صورت میگیرد.در قسمت زیرین بخش نشری، باریکه ای از گاز از دل این ابر کیهانی بیرون زده که جهت آن به سمت مرکز سحابی است. این  بخش نمونه بارزی از  توده گازی تبخیر شونده یا "EGG " (ستون های از گاز متراکم که محل شکل گیری ستاره ها هستند)است خصوصیتی که در نواحی دیگر ستاره سازی چون  سحابی عقاب هم دیده میشود .درنوک این ستون گازی توده متراکم تری از گاز دیده میشود که مانع رسیدن نور ستاره های پرجرم به این ناحیه میشود.

 

منبع:آسمان پارس

شکار ستاره ای جدید در آسمان

جدیدترین تصاویر تهیه شده توسط اخترشناسان ژاپنی، ستاره ای جدید را نشان می دهد که توجه منجمان را به خود معطوف کرده است.

 در تصاویر گرفته شده، توسط چندین اخترشناس ژاپنی از محدوده صورت فلکی قوس  نواختری از قدر 7.7 آشکار شده است، که رصدهای صورت گرفته از مراکز نجومی روسیه، آمریکا و اروپا ظهور این جرم جدید را تأیید می کنند.

 

 

 

نام رسمی برای این نواختر انتخاب نشده است، و در اخبار مربوط به این ستاره از Nova Sgr 2009 No. 3

و  VSX J180707.6-334633 استفاده شده است. پس از غروب آفتاب شما هم به سراغ این جرم بروید، و با تعیین قدر آن در بازه های زمانی مشخص، گزارش های رصدی خود را به سایت نجوم و انجمن آمریکایی رصدگران ستاره های متغیر بفرستید.

منتظر اخبار تکمیلی از این پدیده باشید.

مختصات نواختر:

RA = 18h 07m 07.67s, (بعد)

 Dec = -33d 46m 33.9s (2000.0)(میل)

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

کشف میدان مغناطیسی در ستاره نسرواقع

اخترشناسان برای اولین بار وجود میدان مغناطیسی در یکی از درخشانترین ستاره های آسمان را با کمک تجهیزات طیف نگار تلسکوپ برنارد- لیوت به ثبت رساندند.

 

به گزارش پارس‌اسکای به نقل از گروه دانش خبرگزاری مهر، گروهی از دانشمندان با استفاده از طیف سنج قطبی تلسکوپ برنارد- لیوت واقع در فرانسه موفق به مشاهده تاثیر میدان مغناطیسی، مشهور به تاثیر "زیمان" بر روی نور تابیده شده از ستاره نسرواقع(وگا) شدند.

به دلیل اینکه ستاره وگا بسیار درخشان و نزدیک به زمین است، معمولاً مورد مطالعه قرار می گیرد اما زمانی که با کمک تجهیزات قدرتمند مورد مطالعه قرار می گیرد، معمولا حقایق جدیدی را آشکار می کند. زمان چرخش مداری این ستاره کمتر از یک روز است در حالی که خورشید طی 27 روز چرخش خود را کامل می کند. نیروی گریز از مرکز شدید وگا که توسط چرخشهای بسیار سریع این ستاره به وجود آمده باعث مسطح شدن قسمتهای قطبی ستاره و ایجاد تفاوت حرارتی متغییر و بیش از 1000 درجه سلسیوس میان دو قطب و قسمتهای استوایی خواهد شد.

اختر شناسان طی مطالعات جدید خود نور قطبی شده این ستاره را بررسی کرده و موفق به ردیابی میدان مغناطیسی بسیار ضعیفی در آن شدند. البته این پدیده امری شگفت انگیز به شمار نمی رود زیرا حرکت ذرات باردار در ستاره ها عامل ایجاد میدانهای مغناطیسی هستند.

 

 

با این حال برای ستاره های بزرگتر از خورشید، مانند وگا مدلهای زمین ساختی توانایی پیش بینی شدت و ساختار میدان مغناطیسی را نخواهند داشت. به همین دلیل پس از مطالعات نا موفق متعدد طی دهه گذشته، اخترشناسان در نهایت موفق به ردیابی این پدیده با کمک تلسکوپی قدرتمند در ستاره وگا شدند.

بر اساس گزارش ساینس دیلی، شدت میدان مغناطیسی ستاره وگا 50 میکرو تسلا تعیین شده است که در برابر شدت میدان مغناطیسی زمین و خورشید کاملا ناچیز به شمار می رود. اخترشناسان معتقدند این کشف قدمی کلیدی در درک میدان مغناطیسی بین ستاره ای و تاثیر آنها بر روی تکامل ستارگان به شمار می رود.

ستاره نسرواقع(وگا) یکی از مشهورترین ستاره ها در میان اخترشناسان حرفه ای و آماتور است و در فاصله 25 سال نوری از زمین در صورت فلکی چنگ(لیرا) واقع شده است. این ستاره پنجمین ستاره درخشان آسمان زمین به شمار می رود. وگا همچنین به عنوان مقیاس برای سنجش میزان نور دیگر ستارگان آسمان مورد استفاده قرار می گیرد. این ستاره ابعادی دو برابر خورشید داشته و تنها یک دهم خورشید عمر دارد.

منبع:آسمان پارس

کشف ستارگان نوزاد در مرکز راه شیری

ستاره شناسان با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر موفق شدند ستارگان تازه متولد شده ای را در مرکز کهکشان راه شیری شناسایی کنند.

 

دانشمندان موسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در برنامه تحقیقاتی خود توانستند در قلب کهکشان مارپیچ راه شیری مجموعه ای آشفته از ستارگان، گرد و غبار، گاز و یک سیاه چاله بسیار بزرگ را شکار کنند.

این محققان با استفاده از رصدهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر نشان دادند که شرایط مرکز این کهکشان بسیار آشفته است و بادهای ستاره ای بسیار پر قدرت و شوکهای موجی قوی این منطقه را احاطه کرده اند.

 

ستاره شناسان دریافتند که ستاره ها می توانند در این مکان آشفته و پر هرج و مرج شکل گیرند و متولد شوند

این دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این ستاره ها شبیه به سوزنهایی در یک کومه کاه هستند. هیچ راهی برای رصد آنها با استفاده از نور مرئی وجود ندارد چرا که گرد و غبار زیاد این منطقه از راه شیری مانع عبور نور می شود. به همین منظور ما از دستگاههای فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر استفاده کردیم."

هسته کهکشان راه شیری یک منطقه اسرارآمیز در فاصله حدود 600 سال نوری از زمین است. در این هسته در حدود 10 درصد از تمام گازهای موجود در کهکشان راه شیری جمع شده اند.

در تحقیقات اخیر، این دانشمندان موفق شدند بیش از 100 جسم ستاره ای بسیار جوان را شناسایی کنند که جوانترین آنها در حدود کمتر از یک میلیون سال سن دارد.  

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

شکل گیری ستارگان پرجرم در کهکشانهای کوتوله

اخترشناسان دریافتند که فعالیت ستاره زایی کهکشانها در ابتدا بسیار ناچیز بوده، تا اینکه عاملی نظیر یک برخورد کهکشانی، فعالیت ستاره زایی آنها را تشدید کرده است".

 

درخش‌های ناشی از تولد ستارگان پر جرم در یک کهکشان، با جشن آتش بازی چهارم جولای مقایسه می‌شود که به سرعت و با شدت اتفاق می افتد، در یک لحظه منطقه ای را روشن کرده و سپس خیلی سریع کم سو می شود. 

اما اخترشناسان معتقدند که درخش‌های زودگذر ستاره‌ای تنها قسمتی از ماجرا است. تحلیل آرشیو تصاویر کهکشان‌های کم جرم یا کوتوله که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است، پیشنهاد می‌کند که “starburst" ها (نواحی پرتنشی که ستاره‌های پر جرم در آن شکل می‌گیرند) در تمام پهنه‌ی کهکشان جا‌به‌جا شده و حرکت می‌کنند و این فرایند ١٠٠ برابر بیشتر از چیزی که اخترشناسان گمان می‌کردند، به طول می‌انجامد. طی شدن مدت زمان بیشتر شاید بر نحوۀ تغییر کهکشان‌های کوتوله با گذشت زمان اثر بگذارد و منجر به درک صحیح‌تر ما از تحول کهکشانی شود.

کریستین مک کویین » (McQu¡nn Kr¡sten)مدیر طرح از دانشگاه مینه سوتا، می گوید»: "تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که فعالیت ستاره‌زایی در کهکشان‌های کوتوله در مقیاس کیهانی در حال وقوع است". همچون جرقه‌هایی که از فشفشه‌ی در حال سوختن بیرون می‌جهد، توده‌های انبوه و پر انرژی ستاره‌زا نیز در سراسر کهکشان پراکنده می‌شوند.

 به گفته‌ی مک کویین: "مدت زمان شکل گیری یک ستاره پرجرم در یک کهکشان کوتوله، می‌تواند بین ۲۰۰ تا ٤۰۰ میلیون سال به طول انجامد. "این بازه‌های زمانی طولانی مدت، خیلی بیشتر از ٥ تا ١۰ میلیون سالی است که از سوی اخترشناسان پیشینی که بر روی شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان‌های کوتوله مطالعه داشته‌اند، بر آورد شده است. مک کویین می‌گوید: "آنها فقط به خوشه‌های منفرد نگاه می‌کردند و نه به کل کهکشان، بنابراین گمان کردند که شکل‌گیری ستاره‌های پرجرم در کهکشان‌ها در مدت زمان کوتاهی اتفاق افتاده است".

از دید بسیاری از اخترشناسان، کهکشان‌های کوتوله به عنوان اجزا تشکیل دهنده کهکشان‌های بزرگی که امروزه دیده می‌شوند، به حساب می‌آیند. بنابراین برای شناخت تکامل کهکشان‌ها، دانستن مدت زمان لازم برای شکل‌گیری ستارگان بسیار مهم است.

 مک کویین می‌گوید: "اخترشناسان تمایل بسیاری دارند تا بتوانند به مراحل تحول کهکشانی دست پیدا کنند". "جستجو در کهکشان‌های کوچک از این لحاظ مهم است که بنابر یک ﺗﺌوری رایج، کهکشان‌های بزرگ بر اثر ادغام با کهکشان‌های کوچکتر و کوتوله ایجاد شده‌اند. بنابراین فهم و درک کافی از این اجزا کوچک قسمت مهمی از این سناریو را کامل می کند".

تیم مک کویین داده‌های آرشیوی دوربین پیشرفته هابل را در مورد سه کهکشانNGC 4163, NGC 4068, IC 4662  بررسی کردند.

 

 

فاصله‌ی آنها از خورشید بین ٨ تا ١٤ میلیون سال نوری است. این سه جرم قسمتی از تحقیقات بر روی ١٨ کهکشان کوتوله در رابطه با شکل‌گیری ستارگان پرجرم است. قدرت تفکیک عالی تلسکوپ فضایی هابل این امکان را به تیم مک کویین داد تا آنها بتوانند ستاره‌های منفرد را در کهکشان‌ها انتخاب و شدت نور و رنگ (دو مولفه‌ی مهم که اخترشناسان از آنها برای تخمین سن ستارگان استفاده می‌کنند) ستارگان را اندازه‌گیری کنند. با تخمین زدن سن ستاره‌ها، اخترشناسان می‌توانند پیشینه‌ی شکل‌گیری ستاره‌های پر‌جرم را در هر کهکشان بازسازی کنند.

 

منبع : پایگاه خبری ماهنامه نجوم