شکل گیری ستارگان پرجرم در کهکشانهای کوتوله

اخترشناسان دریافتند که فعالیت ستاره زایی کهکشانها در ابتدا بسیار ناچیز بوده، تا اینکه عاملی نظیر یک برخورد کهکشانی، فعالیت ستاره زایی آنها را تشدید کرده است".

 

درخش‌های ناشی از تولد ستارگان پر جرم در یک کهکشان، با جشن آتش بازی چهارم جولای مقایسه می‌شود که به سرعت و با شدت اتفاق می افتد، در یک لحظه منطقه ای را روشن کرده و سپس خیلی سریع کم سو می شود. 

اما اخترشناسان معتقدند که درخش‌های زودگذر ستاره‌ای تنها قسمتی از ماجرا است. تحلیل آرشیو تصاویر کهکشان‌های کم جرم یا کوتوله که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است، پیشنهاد می‌کند که “starburst" ها (نواحی پرتنشی که ستاره‌های پر جرم در آن شکل می‌گیرند) در تمام پهنه‌ی کهکشان جا‌به‌جا شده و حرکت می‌کنند و این فرایند ١٠٠ برابر بیشتر از چیزی که اخترشناسان گمان می‌کردند، به طول می‌انجامد. طی شدن مدت زمان بیشتر شاید بر نحوۀ تغییر کهکشان‌های کوتوله با گذشت زمان اثر بگذارد و منجر به درک صحیح‌تر ما از تحول کهکشانی شود.

کریستین مک کویین » (McQu¡nn Kr¡sten)مدیر طرح از دانشگاه مینه سوتا، می گوید»: "تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که فعالیت ستاره‌زایی در کهکشان‌های کوتوله در مقیاس کیهانی در حال وقوع است". همچون جرقه‌هایی که از فشفشه‌ی در حال سوختن بیرون می‌جهد، توده‌های انبوه و پر انرژی ستاره‌زا نیز در سراسر کهکشان پراکنده می‌شوند.

 به گفته‌ی مک کویین: "مدت زمان شکل گیری یک ستاره پرجرم در یک کهکشان کوتوله، می‌تواند بین ۲۰۰ تا ٤۰۰ میلیون سال به طول انجامد. "این بازه‌های زمانی طولانی مدت، خیلی بیشتر از ٥ تا ١۰ میلیون سالی است که از سوی اخترشناسان پیشینی که بر روی شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان‌های کوتوله مطالعه داشته‌اند، بر آورد شده است. مک کویین می‌گوید: "آنها فقط به خوشه‌های منفرد نگاه می‌کردند و نه به کل کهکشان، بنابراین گمان کردند که شکل‌گیری ستاره‌های پرجرم در کهکشان‌ها در مدت زمان کوتاهی اتفاق افتاده است".

از دید بسیاری از اخترشناسان، کهکشان‌های کوتوله به عنوان اجزا تشکیل دهنده کهکشان‌های بزرگی که امروزه دیده می‌شوند، به حساب می‌آیند. بنابراین برای شناخت تکامل کهکشان‌ها، دانستن مدت زمان لازم برای شکل‌گیری ستارگان بسیار مهم است.

 مک کویین می‌گوید: "اخترشناسان تمایل بسیاری دارند تا بتوانند به مراحل تحول کهکشانی دست پیدا کنند". "جستجو در کهکشان‌های کوچک از این لحاظ مهم است که بنابر یک ﺗﺌوری رایج، کهکشان‌های بزرگ بر اثر ادغام با کهکشان‌های کوچکتر و کوتوله ایجاد شده‌اند. بنابراین فهم و درک کافی از این اجزا کوچک قسمت مهمی از این سناریو را کامل می کند".

تیم مک کویین داده‌های آرشیوی دوربین پیشرفته هابل را در مورد سه کهکشانNGC 4163, NGC 4068, IC 4662  بررسی کردند.

 

 

فاصله‌ی آنها از خورشید بین ٨ تا ١٤ میلیون سال نوری است. این سه جرم قسمتی از تحقیقات بر روی ١٨ کهکشان کوتوله در رابطه با شکل‌گیری ستارگان پرجرم است. قدرت تفکیک عالی تلسکوپ فضایی هابل این امکان را به تیم مک کویین داد تا آنها بتوانند ستاره‌های منفرد را در کهکشان‌ها انتخاب و شدت نور و رنگ (دو مولفه‌ی مهم که اخترشناسان از آنها برای تخمین سن ستارگان استفاده می‌کنند) ستارگان را اندازه‌گیری کنند. با تخمین زدن سن ستاره‌ها، اخترشناسان می‌توانند پیشینه‌ی شکل‌گیری ستاره‌های پر‌جرم را در هر کهکشان بازسازی کنند.

 

منبع : پایگاه خبری ماهنامه نجوم