تصویری جدید از راه شیری به کمک هرشل

در تصاویر جدیدی که توسط رصدخانه فضایی هرشل گرفته شده است، بخش کوچکی از کهکشان راه شیری به چشم می‌خورد که تا کنون به این شکل مشاهده نشده.

به تازگی رصدخانه هرشل با کمک تصاویر همزمان دو دوربینSPIRE  (تصویرگر نورسنجی و طیفی) و  PACS(طیف سنج و دوربین آشکارساز نور) تصاویرخارق‌العاده‌ای از ماده بین ستاره‌ای در کهکشان ما تهیه کرده است. این عکسهای جدید،در نخستین آزمایش بکارگیری همزمان این دو ابزار گرفته شده است.

دوربین SPIRE به طول موج‌های بین 250 تا 500 میکرون (یعنی 500 الی 1000 برابر بلندتر از طول موج‌های مرئی) واکنش نشان می‌دهد.PACS  هم طول موج‌های بین 70 تا 170 میکرون را پوشش می دهد. این دو با هم تصاویری پر از جزئیات، با 5 رنگ فروسرخ مختلف را تهیه می‌کنند، که نه تنها باعث آشکار سازی مواد جدید در کهکشان می‌شود بلکه اطلاعات کاملی را در اختیار ستاره‌شناسان قرار می‌دهد. اطلاعاتی نظیر حجم مواد، تجمع مواد، دما، ساختار و اینکه آیا برخی از آنها باعث شکل‌گیری ستاره‌های جدید می‌شوند یا خیر. ستاره‌ها در محیط های سرد و متراکم شکل می‌گیرند و این تصاویر مرکب محل‌های تشکیل ستاره‌ها را نیز آشکار می‌کند. این مکان‌ها در تصاویری با یک رنگ فروسرخ یا تصاویری که در طول موج‌های کوچکتر از فروسرخ گرفته شده به‌سختی  قابل تشخیص است.

 

این دوربین‌ها از فضایی به ابعاد 2×2 درجه (حدود 16 برابر اندازه قرص ماه از دید زمین) عکس می‌گیرند و مخزنی از مواد سرد را در پهنۀ کهکشان آشکار می‌کنند که قبلا در آن مکان آشفته به نظر می‌رسید. مادۀ بین ستاره‌ای در رشته‌ها و ریسمان‌های پر پیچ وخم ستاره‌های تازه متولد شده به هم پیوسته و متراکم می‌شود. شبکه‌ای پیچیده از ساختارهای رشته‌ای با ویژگی‌های شگفت انگیز می‌ببینیم، که نشان دهندۀ حلقه‌ای از رویدادهای مربوط به شکل‌گیری ستاره‌ها در همان زمان است که شبیه قطرات باران روی یک رشته است که در نور خورشید می‌درخشد.

از این پس هرشل جا‌یجای راه شیری را پیمایش خواهد کرد و پرده از رازهای شکل‌گیری ستاره‌ها بر خواهد  داشت.

«دیوید کلمن»(David Clements)، عضو تیمSPIRE  در بخش فیزیک دانشکدۀ امپریال لندن، گفت:" این تصاویر بیانگر این است کهSPIRE  وPACS  هماهنگی خوبی با هم دارند و این نه تنها در مطالعۀ کهکشان ما بلکه در مطالعات گسترده هرشل روی فرضیه‌های کهکشان کاربرد دارد".

 

منبع پایگاه خبری ماهنامه نجوم  

درخش برخورد قنطورس LCROSS

راکت قنطورس با سرعت 3/8 کیلومتر بر ثانیه دیروز در ساعت 4:31 دقیقه به وقت جهانی با سطح ماه برخورد کرد و تنها چند دقیقه بعد فضاپیما راهنمای LCROSS درخش آن را هدف برخورد خود قرار داد.

 این تصویر مادون قرمز میانی ، چند دقیقه پیش توسط ماموریت پرواز LCROSS به ماه گرفته شده است. نقطه کوچک سفید رنگ (در تصاویر بزرگ شده است) که در داخل سایه دیواره های یک گودال برخوردی ماه دیده می شود، در واقع درخش اولیه ای است که توسط برخورد قسمت بالایی راکت (قنطورس) ایجاد شده. رصد خانه های زمینی گزارش ثبت هر دوی این برخورد ها را داده اند. اما تجهیزات فضاپیما LCROSS قبل از برخورد خودشان با سطح ماه موفق شدند جزئیات زیادی از برخورد راکت، گودال ایجاد شده و ابر غبار حاصل برخورد را ثبت کنند. در هفته ای که می آید، داده های چالش بر انگیز این ماموریت برای تحقیقات در مورد نشانه هایی از آب بر روی سطح ماه استفاده خواهند شد.

 

منبع : apod.nojum.ir

ساعاتی پیش مدارگرد ناسا ماه را بمباران کرد

منبع پایگاه خبری ماهنامه نجوم   

در راستای تلاش دانشمندان برای اثبات وجود آب بر روی ماه، ساعاتی پیش مدارگرد LCREOSS ناسا با سرعت زیاد خود را به سطح ماه کوبید ...

 

مدارگرد LCROSS ناسا پس از گذشت چند دقیقه از رها کردن قطعه ای از سکوی راکت به سمت ماه خود را با سرعتی بالا به سطح ماه کوبید تا دانشمندان بر روی زمین بتوانند از میان توده خاک برخاسته از این کره وجود آب را بر روی ماه به اثبات برسانند.

قطعه راکت دو هزار و 200 کیلوگرمی در ابتدا با حفره ای در قطب جنوب ماه برخورد کرد و نتایج آن توسط مدارگرد LCROSS مورد بررسی قرار گرفت. به گفته دانشمندان کشف آب در این بررسی ها می تواند به عنوان یکی از بزرگترین کشف های جهان شناخته شود.

                                                 نصویری نزدیک از برخرود LCROSS با ماه (بر روی عکس کلیک کنید)

قطعه سکوی راکت که به همراه مدارگرد LCROSS در مدار زمین در حرکت بود در ساعت 4:30 صبح به وقت آمریکا با سرعتی دو برابر سرعت یک گلوله با ماه برخورد کرد. برخوردی که بر اساس محاسبات توده ای از خاک و غبار با حجم 350 تن را تا ارتفاع 10 کیلومتر به فضا پرتاب کرده است.

مدارگرد 79 میلیون دلاری LCROSS نیز چند دقیقه بعد و در پی قطعه راکت خود را به سطح حفره ای در قطب جنوب ماه کوبید و به عمر تحقیقاتی کوتاه مدت خود پایان داد. این مدارگرد به یک طیف سنج فروسرخ نزدیک، یک طیف سنج نور مرئی، دو دوربین فروسرخ، دو دوربین فروسرخ نزدیک، یک دوربین مرئی و یک تابش سنج مرئی مجهز بود.

بر اساس گزارش بی بی سی، این پایان زودهنگام باید آغازگر فصلی جدید از دانش بشر دربراه کره ماه باشد و دانشمندان در انتظارند با نابودی این مدارگرد، نشانه هایی قوی برای اثبات وجود آب در ماه به دست آورند.

 

منبع پایگاه خبری ماهنامه نجوم   

ناسا بزرگترین حلقه زحل را کشف کرد

ناسا موفق شد با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر بزرگترین حلقه ای را که تاکنون در اطراف سیاره زحل دیده شده است کشف کند.

 

این حلقه در اطراف سیاره در مدار 27 درجه نسبت به حلقه اصلی و از یخ و ذرات گرد و غبار تشکیل شده است دمای جو آن نیز بسیار سرد و برابر 157- درجه سانتی گراد است.

بنابر گزارش آسوشیتدپرس، دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این حلقه در نور مرئی قابل مشاهده نیست به همین دلیل تاکنون موفق به کشف آن نشده بودیم اما اکنون تلکسوپ فضایی اسپیتزر موفق شد در طیف فروسرخ این حلقه را کشف کند."

 

این حلقه از حدود فاصله 95/5 میلیون کیلومتری از سیاره زحل آغاز می شود و تا حدود 9/11 میلیون کیلومتری از سیاره امتداد می یابد. به گفته سیاره شناسان ناسا، این حلقه جدید بسیار گسترده است به طوریکه یک میلیارد زمین می تواند در آن قرار گیرد.

پیش از این 7 حلقه اصلی زحل کشف شده بود که به ترتیب از A تا E نامگذاری شده اند.

پارلمان ایران میزبان جلوه های شکوه کیهان

روز یک شنبه نمایشگاهی از تصاویر نجومی در پارلمان ایران و با حضور دکتر علی لاریجانی ، اعضا هیات رییسه محلس و جمعی از اساتید نجوم ایران افتتاح شد.

این برنامه که به مناسبت سال جهانی نجوم و  به همت دکتر سعدالله نصیری قیداری ، رییس سابق انجمن نجوم ایران و نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی و از سوی انجمن نجوم ایران و با همکاری پروژه صلح ستارگان برگزار شد. در آیین افتتاح این نمایشگاه علاوه بر نمایندگان مجلس شورای اسلامی جمعی از اساتید برجسته ستاره شناسی ایران همچون دکتر یوسف ثبوتی، دکتر جمشید قنبری و دکتر نصیری حضور داشتند.

این نمایشگاه شامل مجموعه ای از تصاویر از زمین تا آسمان (FETU) و گلچینی از آثار بابک امین تفرشی، اوشین دانیل زاکاریان و سیاوش صفاریان پور ، از زیبایهای آسمان شب ایران بود.

دکتر قنبری رییس انجمن نجوم ایران در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه اعلام کرد این نمایشگاه در استان های دیگر و همچنین در المپیاد نجوم که امسال در ایران برگزار می شود به نمایش در خواهد آمد.

گزارش تصویری زیر را سیاوش صفاریان پور و آیرین شیوایی تهیه کرده اند.

لینک مطلب

اندازه گیری سرعت پرتوهای گامای یک کهکشان

150 ستاره شناس بین المللی با رصد کهکشانی به نام NGC 253 موفق شدند پرتوهای گامایی را که از قلب این کهکشان ساطع می شوند اندازه گیری کنند.

 

ستاره شناسان بین المللی به سرپرستی تیم موسسه ماکس پلانک آلمان با استفاده از تلسکوپ HESS (سیستم طیف نگار انرژی بالا) توانستند به اندازه گیریهای دقیقی از پرتوهای گامایی که از مرکز کهکشان NGC 253 ساطع می شوند دست یابند.

منشاء این پرتوهای پر انرژی منطقه ای بسیار نزدیک به مرکز کهکشان است. این منطقه محل تولد بیشترین تعداد ابرنواختر است.

 

فاصله این کهکشان 12 میلیون سال نوری است و یکی از نزدیکترین کهکشانهای مارپیچ به کهکشان راه شیری به شمار می رود. رصد این کهکشان در نور مرئی همانند رصد آن در طیف فراسرخ و طیف بسامدهای رادیویی است. منطقه مرکزی NGC 253 محل تولید تعداد زیادی ستاره است. این منطقه محتوی حجم بالایی از گرد و غبار و گازهای بین سیاره ای است.

ستاره های با جرم زیاد که در این منطقه متولد می شوند از سوخت هسته ای نسبتا سریع و متناوبی استفاده می کنند. فروپاشی هسته زمانی رخ می دهد که ستاره در انفجار نهایی خود را نابود کند. در این زمان یک ابرنواختر متولد می شود که نور آن میلیونها برابر بیشتر از نور خود ستاره است.

براساس گزارش ساینس اکسپرس، بین سالهای 2005 تا 2008 ستاره شناسان با استفاده از سیستم تلسکوپ HESS واقع در نامیبیا به مدت 119 ساعت پرتوهای گامایی با انرژی 220 میلیارد الکتروولت را رصد کردند و دریافتند که منبع این پرتوها مرکز کهکشان NGC 253 است.

اکنون این ستاره شناسان موفق شدند سرعت جریان پرتوهای گامایی را که از این منطقه NGC 253 ساطع می شوند اندازه گیری کنند و نشان دهند که سرعت این پرتوها هزار برابر بیشتر از سرعت پرتوهای گامای موجود در مرکز کهکشان راه شیری است.

همچنین منطقه مرکزی NGC 253 پنج برابر درخشانتر از نور پرتوهای گامای حاضر در بقیه قسمتهای هر دوی این کهکشانها است.

سیستم HESS که از چهار تلسکوپ تشکیل شده است از سال 2004 وارد عملیات شد. مساحت آینه هر یک از چهار تلسکوپ HESS برابر با 108 مترمربع است.

منبع پایگاه خبری ماهنامه نجوم