زیباترین عکس های هابل










- ۵ دیدگاه
- ۳۰ ارديبهشت ۸۸ ، ۰۱:۰۸
درخشهای ناشی از تولد ستارگان پر جرم در یک کهکشان، با جشن آتش بازی چهارم جولای مقایسه میشود که به سرعت و با شدت اتفاق می افتد، در یک لحظه منطقه ای را روشن کرده و سپس خیلی سریع کم سو می شود.
اما اخترشناسان معتقدند که درخشهای زودگذر ستارهای تنها قسمتی از ماجرا است. تحلیل آرشیو تصاویر کهکشانهای کم جرم یا کوتوله که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است، پیشنهاد میکند که “starburst" ها (نواحی پرتنشی که ستارههای پر جرم در آن شکل میگیرند) در تمام پهنهی کهکشان جابهجا شده و حرکت میکنند و این فرایند ١٠٠ برابر بیشتر از چیزی که اخترشناسان گمان میکردند، به طول میانجامد. طی شدن مدت زمان بیشتر شاید بر نحوۀ تغییر کهکشانهای کوتوله با گذشت زمان اثر بگذارد و منجر به درک صحیحتر ما از تحول کهکشانی شود.
کریستین مک کویین » (McQu¡nn Kr¡sten)مدیر طرح از دانشگاه مینه سوتا، می گوید»: "تحلیلهای ما نشان میدهد که فعالیت ستارهزایی در کهکشانهای کوتوله در مقیاس کیهانی در حال وقوع است". همچون جرقههایی که از فشفشهی در حال سوختن بیرون میجهد، تودههای انبوه و پر انرژی ستارهزا نیز در سراسر کهکشان پراکنده میشوند.
به گفتهی مک کویین: "مدت زمان شکل گیری یک ستاره پرجرم در یک کهکشان کوتوله، میتواند بین ۲۰۰ تا ٤۰۰ میلیون سال به طول انجامد. "این بازههای زمانی طولانی مدت، خیلی بیشتر از ٥ تا ١۰ میلیون سالی است که از سوی اخترشناسان پیشینی که بر روی شکلگیری ستارهها در کهکشانهای کوتوله مطالعه داشتهاند، بر آورد شده است. مک کویین میگوید: "آنها فقط به خوشههای منفرد نگاه میکردند و نه به کل کهکشان، بنابراین گمان کردند که شکلگیری ستارههای پرجرم در کهکشانها در مدت زمان کوتاهی اتفاق افتاده است".
از دید بسیاری از اخترشناسان، کهکشانهای کوتوله به عنوان اجزا تشکیل دهنده کهکشانهای بزرگی که امروزه دیده میشوند، به حساب میآیند. بنابراین برای شناخت تکامل کهکشانها، دانستن مدت زمان لازم برای شکلگیری ستارگان بسیار مهم است.
مک کویین میگوید: "اخترشناسان تمایل بسیاری دارند تا بتوانند به مراحل تحول کهکشانی دست پیدا کنند". "جستجو در کهکشانهای کوچک از این لحاظ مهم است که بنابر یک ﺗﺌوری رایج، کهکشانهای بزرگ بر اثر ادغام با کهکشانهای کوچکتر و کوتوله ایجاد شدهاند. بنابراین فهم و درک کافی از این اجزا کوچک قسمت مهمی از این سناریو را کامل می کند".
تیم مک کویین دادههای آرشیوی دوربین پیشرفته هابل را در مورد سه کهکشانNGC 4163, NGC 4068, IC 4662 بررسی کردند.
فاصلهی آنها از خورشید بین ٨ تا ١٤ میلیون سال نوری است. این سه جرم قسمتی از تحقیقات بر روی ١٨ کهکشان کوتوله در رابطه با شکلگیری ستارگان پرجرم است. قدرت تفکیک عالی تلسکوپ فضایی هابل این امکان را به تیم مک کویین داد تا آنها بتوانند ستارههای منفرد را در کهکشانها انتخاب و شدت نور و رنگ (دو مولفهی مهم که اخترشناسان از آنها برای تخمین سن ستارگان استفاده میکنند) ستارگان را اندازهگیری کنند. با تخمین زدن سن ستارهها، اخترشناسان میتوانند پیشینهی شکلگیری ستارههای پرجرم را در هر کهکشان بازسازی کنند.
منبع : پایگاه خبری ماهنامه نجوم
اخترشناسان با استفاده از روشهای جدید، فاصله کهکشان مثلث را تا زمین 3.14 میلیون سال تعیین نوری کردهاند. جدیدترین اندازهگیریها از فاصله یکی از نزدیکترین کهکشانها به راهشیری، این احتمال را مطرح کرده است که جهان 15 درصد وسیعتر و پیرتر از آنی باشد که تاکنون تصور شده است.
گروهی از اخترشناسان به سرپرستی آلسستو بونانوس، اخترشناس مرکز اخترفیزیک کارنگی در واشنگتن، موفق شدند با استفاده از دادههای مجموعهای از بزرگترین تلسکوپهای جهان، از جمله تلسکوپ ده متری کک در هاوایی، فاصله یک جفت ستاره گرفتی را در کهکشان مثلث اندازهگیری کنند. ستارگان این دوتایی گرفتی هر پنج روز یکبار از مقابل یکدیگر عبور میکنند و تغییراتی را در درخشندگی این اجرام پدید میآورند. این گروه توانست با اندازهگیری دقیق نور، سرعت و دمای اعضای این منظومه، درخشندگی واقعی این دو ستاره را اندازهگیری کند. با مقایسه درخشندگی واقعی این ستارگان و مقدار نوری که از آنها به زمین میرسد، اخترشناسان توانستند فاصله این کهکشان را 3.14 میلیون سال نوری از زمین اندازهگیری کنند. این مقدار به شکل اسرارآمیزی نزدیک به نیم میلیون سال نوری بیشتر از تخمینهای پیشین است.
پلوتو در سال 1930 توسط کلاید تومبا1 در رصدخانه ی لاول2 واقع در آریزونا کشف شد. تا قبل از کشف پلوتو ستاره شناسان به احتمال وجود جرمی قابل توجه در ورای مدار نپتون گمان برده و آن را سیاره ایکس نام گذاردند.
تومبا در رصدخانه لاول، مسئولیت سخت و پر زحمت مقایسه عکس های تهیه شده از آسمان را بر عهده داشت. یکی از روش های شناسایی و کشف اجرامی مانند سیارات این گونه است که در فواصل زمانی معین و به فاصله ی چند، روز تصاویری از آسمان تهیه می شود. با کنار هم قرار دادن این تصاویر و مقایسه آن ها در صورت وجود جرمی مانند یک سیاره متوجه وجود آن خواهیم شد. به عبارت ساده تر، این گونه اجرام دارای حرکت هستند و جابجایی آن ها در زمینه ی ستارگان در طول چند شب به وسیله ی تهیه ی تصاویر از آسمان و مقایسه آن ها با هم قابل تشخیص است.
تومبا پس از یک سال رصد و تحلیل تصاویر گرفته شده از پهنه ی آسمان، سرانجام جرم مرموزی را که مدت ها به دنبال آن بود، یافت: سیاره ی ایکس.
پس از این کشف اجازه ی نامگذاری سیاره ی ایکس به تیم تحقیقاتی لاول داده شد. بالاخره اعضای گروه بر سر نام پلوتو به توافق رسیدند. نام پلوتو توسط دختری یازده ساله از آکسفورد انگلستان پیشنهاد شده بود. معنا و مفهوم نام سیاره ی پلوتو با نام سگ معروف کمپانی والت دیزنی که آن هم پلوتو است تفاوت دارد.
پلوتو در افسانه ها و اساطیر یونان، خدای دنیای مردگان و ارواح است.
تا قبل از کشف بزرگترین قمر پلوتو یعنی کارن در سال 1978، اطلاع دقیقی از جرم و اندازه ی پلوتو در دست نبود. در دقیق ترین اندازه گیری قطر پلوتو 2400 کیلومتر تخمین زده شده است. گرچه این اندازه برای جرمی با عنوان سیاره بسیار کوچک است اما با این حال تا آن زمان بزرگترین جرم شناخته شده ی فرا نپتونی بود.
در طول دهه های پیشین، کاوش های انجام شده توسط تلسکوپ های قدرتمند زمینی و فضایی درک و تصور ما از منظومه ی خورشیدی را به کلی دگرگون کرده است.
اکنون پلوتو بیش از اینکه سیاره ای در مداری معین باشد، به همراه قمر بزرگش کارن، نمونه های بزرگی از مجموعه ی اجرام کمربند کویی پر3 هستند. کمربند کویی پر منطقه ای در ورای مدار نپتون است و در حدود 55 واحد نجومی در فضا گسترده شده است.
بنابر تخمین ستاره شناسان در حدود 70000 جرم سرگردان در این منطقه وجود دارد که ساختار و ترکیباتی مشابه پلوتو دارند و اندازه ی اغلب آن ها بیش از 100 کیلومتر است.
و اما اکنون، بر اساس قوانین جدید، پلوتو یک سیاره نبوده و تنها یکی از هزاران جرم فرا نپتونی کمربند کویی پر است.
مسئله همین جاست! ستاره شناسان اجرام بزرگ زیادی را در کمر بند کویی پر کشف کرده اند. بطور نمونه یکی از این جرم ها، 2005 FY9 نام دارد که توسط گروه تحقیقاتی مایک براون از موسسه ی CALTECH شناسایی و کشف شده است. در کمربند کویی پر این گونه اجرام که ساختاری مشابه هم دارند فراوانند.
در سال 2005 تیم براون در ورای نپتون جرمی را کشف کردند که اندازه ای برابر یا احتمالاً بیشتر از پلوتو داشت و رسماً با نام 2003 UB313 ثبت شد و بعد ها اریس4 نام گرفت. بر اساس بررسی های ستاره شناسان، اریس حدود 25% پرجرم تر از پلوتو است.
با وجود اجرامی مانند اریس که بزرگتر و پرجرم تر از پلوتو بودند ادعای 9 سیاره ای بودن منظومه خورشیدی متزلزل گشته و در مورد سیاره بودن پلوتو شک و شبهه به وجود آمد.
به راستی اریس چیست؟...یک سیاره یا جرمی سرگردان در کمربند کویی پر؟...پلوتو چطور؟
در بیست و ششمین نشست اتحادیه بین المللی نجوم5 در آگوست 2006 در پایتخت چک، در مورد سیاره بودن یا نبودن پلوتو تصمیم نهایی گرفته شد و نتیجه ی آن هم خروج پلوتو از لیست سیاره های منظومه ی خورشیدی بود.
در این نشست سه تعریف به رای گذاشته شد:
بر اساس یکی از تعاریف، شمار سیاره ها به عدد 12 ارتقا می یافت. در این حالت پلوتو همچنان یک سیاره باقی می ماند و اجرام دیگر مانند اریس و سرس(بزرگ ترین سیارک) هم در رده ی سیاره ها جای می گرفتند.
تعریف دوم، منظومه ی خورشیدی را 9 سیاره ای معرفی می کرد اما توجیه علمی محکم و مستدلی در مورد آن وجود نداشت.
تعریف سوم، 8 سیاره را معرفی می کرد و پلوتو را خارج از طبقه ی سیاره ها جای می داد.
در پایان رای گیری، حاضرین به تصمیمی جنجالی رای دادند: تنزل درجه پلوتو و جای دادن آن در رده ی جدیدی به نام سیارات کوتوله6.
بر اساس قوانین جدید اتحادیه بین المللی نجوم برای این که بتوان جرمی را یک سیاره دانست، می بایست سه شرط زیر در مورد آن برقرار باشد:
منظور از پاکسازی اطراف مدار چیست؟
سیاره ها پس ازشکل گیری، به حاکم گرانشی مدار خود تبدیل می شوند. در تقابل گرانشی میان سیاره ی تازه شکل گرفته و اجرام کوچک و بزرگ پراکنده در اطراف مدار، سیاره یا آن ها را جذب خود می سازد و یا همانند قلاب سنگ به فضای دور دست خارج مدار، می راند.
جرم پلوتو تنها 07/0 برابر جرم اجرام پراکنده در اطراف مدارش است در حالی که این رقم برای زمین 7/1 میلیون برابر است.
با این حساب اجرام زیادی در اطراف مدار پلوتو وجود دارند که به آن نیرو وارد می کنند و تا زمانی که پلوتو آن ها را جذب خود نسازد و به پرجرمی لازم نرسد همچنان یک کوتوله سیاره باقی خواهد ماند. این موضوع در مورد اریس هم صادق است.
گرچه پلوتو اکنون یک سیاره نیست اما در عوض یک کوتوله سیاره است و می تواند همچنان به عنوان یک موضوع تحقیقاتی جالب مطرح باشد. از سوی دیگر، ناسا اخیراً فضا پیمای افق های نو را برای ملاقات و کاوش پلوتو به فضا پرتاب کرده است.
افق های نو در سال 2015 به پلوتو خواهد رسید و اولین تصاویر را از سطح این سیاره ی کوتوله به زمین مخابره خواهد نمود و مشتاقان نجوم و فضا را از زیبایی های پلوتو شگفت زده خواهد کرد و خاطرات تلخ پلوتو فراموش خواهد شد.
منبع:آسمان پارس
ناسا و مایکروسافت میخواهند دادههای ناسا درباره سیارات را به وسیله پروژه تلسکوپ جهانی در اینترنت منتشر کنند.
به گزارش ناسا در این پروژه مشترک، ناسا و مایکروسافت به صورت مشترک زیرساختها و فنآوریهای مورد نیاز برای برای نشر دادههای ناسا در تلسکوپ جهانی مایکروسافت را تامین خواهند کرد.
تلسکوپ جهانی (WorldWide Telescope) یک برنامه اینترنتی رایگان است که به گروه وسیعی از کاربران امکان خواهد داد بر جاهای مختلف کیهان نگاه کنند. در میان دادههایی که ناسا در اختیار مایکروسافت قرار خواهد داد تا در پروژه تلسکوپ جهانی منتشر شوند تصاویر علمی با کیفیت بالا از و دادههایی از مریخ و ماه وجود دارد.
تلسکوپ جهانی که بوسیله شاخه پژوهشی مایکروسافت ایجاد شده است، تصاویر تلسکوپ فضایی هابل، مرکز رصد پرتو ایکس چاندرا (Chandra X-Ray Observatory Center) بررسی دیجیتال آسمانی سلون (Sloan Digital Sky Survey) را به هم پیوند میدهد.
در این طرح مشترک مرکز تحقیقاتی ایمز ناسا در کالیفرنیا بیش از 100 ترابایت داده را پردازش خواهد کرد، این میزان اطلاعات را میتوان در 20 هزار دیویدی ذخیره کرد.
قرار است این دادهها در سال 2009 توسط تلسکوپ جهانی مایکروسافت به کاربران در اینترنت عرضه شود.
تلسکوپ جهانی همچنین تصاویری را که مدارگرد شناسایی مریخ ناسا(MRO) به زمین مخابره کرده است به کاربران ارائه میکند. MRO که در سال 2005 به فضا پرتاب شد با یک دوربین بسیار قوی از مریخ تصویربرداری کرده است و بیشتر از تمامی ماموریتهای پیشن مدارگردهای مریخ داده به زمین مخابره کرده است.
تونی هی معاون رئیس شاخه پژوهشی مایکروسافت در باره این پروژه مشترک میگوید: این همکاری مشترک بین مایکروسافت و ناسا مردم را در سراسر جهان قادر خواهد ساخت که تصاویر جدیدی از ماه و مریخ در یک محیط دوسویه از طریق تلسکوپ جهانی دریافت کنند. تلسکوپ جهانی به عنوان ابزاری قوی در اختیار دانشمندان و دانشآموزان قرار خواهد داشت تا آنها فضا و هیجان دنیای کامپیوتر را تجربه کنند.
از دیگر دادههای که ناسا در اختیار مایکروسافت قرار خواهد داد تصاویری است که مدارگرد شناسایی ماه (LRO) ناسا به زمین مخابره کرده است. LRO که در حال حاضر به دور ماه میگردد در مداری پایین و تقریبا 30 مایل بالاتر زا سطح ماه مدارگردی میکند و حداقل تا یک سال دیگر از سطح ماه مخابره خواهد کرد.
مسئولان ناسا گفتهاند که امیدوارند با این کار دانشآموزان را به فضا علاقهمند کنند نسل بعدی ستاره شناسان را از همین جا تربیت کنند.
پیشتر ناسا با همکاری شرکت گوگل نرم افزاری سه بعدی را با استفاده از تصاویر به ثبت رسیده توسط فضاپیماهای سازمان ناسا از مریخ ارائه کرده بودند.
هوپا
ناسا در حال حاضر برنامه ای را با نام «صورت فلکی»(constellation) دنبال می کند که هدف آن بازگشت فضانوردان به سطح ماه به کمک دو موشک جدید تا سال 1399/2020 است. موشک آرس1 (Ares I) تا سال 1394/2015 قادر خواهد بود فضانوردان را به سطح ماه منتقل نماید. به علاوه ناسا در نظر دارد با استفاده از موشک آرس5 (Ares V) یک ماه نورد را نیز تا 5 سال بعد از آن به مقصد ماه پرتاب کند.
موشک های آرس قرار است جایگزین شاتل هایی شوند که بنا بر برنامه قبلی در سال 1389/2010 بازنشسته خواهند شد.
ناسا هزینه های این برنامه فضایی را تا سال 1404/2025 برآورد کرده است، اما ممکن است این تخمین ها واقع بینانه نباشند. چرا که بنا بر گزارش اخیر دفتر بودجه کنگره آمریکا (CBO)، ناسا تنها 25% احتمال خطا را در تخمین های خود در نظر گرفته است. این در حالی است که بررسی 72 پروژه ی ناسا از سوی CBO نشان می دهد که هزینه ی پروژه های ناسا، به طور متوسط، 50% بیش از مقدار پیشبینی شده بوده است.
اگر هزینه های برنامه «صورت فلکی» نیز مانند دیگر پروژه های ناسا افزایش یابد، تاخیر عمده ای در تحقق اهداف این برنامه ایجاد می شود. این امر به نوبه خود می تواند منجر به افزایش وقفه 5 ساله بین بازنشستگی شاتل ها و اولین پرواز سرنشنین دار موشک های جایگزین آنها شود.
گزارش CBO چهار راه حل برای رفع این مشکل پیشنهاد می کند:
کاهش تعداد پروژه های فعلی: ناسا تا سال 2025، 79 پروژه روباتیک جدید در دست دارد که شامل تلسکوپها، کاوشهای سیاره ای و ماهواره های هواشناسی می شوند. اگر این تعداد به 44 عدد کاهش یابد، ناسا قادر خواهد بود به موقع جایگزین شاتلها را آماده نماید و بدون نیاز به بودجه ی اضافی، تا سال 2020 فضانوردان را روی سطح ماه پیاده نماید.
کاهش سرعت طراحی و ساخت موشک ها: ناسا همچنین می تواند با به تعویق انداختن تاریخ بهره برداری موشک های آرس تا سال 2016، مشکل بودجه خود را حل نماید. البته این راه حل منجر به افزایش بازه زمانی 5 ساله بین بازنشستگی شاتل و پرواز جایگزین آن به 6 سال و به تاخیر افتادن بازگشت انسان به ماه تا سال 2023 خواهد شد. همچنین تعداد پروژه های فعال ناسا باید از 79 به 64 عدد کاهش یابد.
تزریق 32 میلیارد دلار مازاد بودجه به ناسا همراه با کاهش پروژه ها: : با دادن 2 میلیارد دلار بودجه مازاد سالیانه از سال 2010 تا 2025، ناسا قادر خواهد بود مطابق زمانبندی از پیش تعیین شده، برنامه های خود مبنی بر پرتاب موشک آرس1 و بازگشت به ماه را عملی نماید. هر چند که برای این منظور، ناسا مجبور خواهد بود از حدود 15 پروژه فضایی خود صرف نظر نماید. در عین حال کماکان یک وقفه 5 ساله بین آخرین پرواز شاتل و اولین پرواز آرس 1 وجود خواهد داشت.
تزریق 75 میلیارد دلار مازاد بودجه: با افزایش بودجه سالیانه از 1/19 به 8/23 میلیارد دلار بین سالهای 2010 تا2025، ناسا قادر خواهد بود تا در سال 2020 فضانوردان را روی سطح ماه پیاده کند. به علاوه در این حالت ناسا می تواند ماموریت شاتل ها را تا سال 2015 تمدید نماید و به این ترتیب، وقفه ای در ماموریت های فضایی سرنشین دار ناسا ایجاد نمی شود. (ناسا برای سه بار پرتاب شاتل ها در سال به سمت ایستگاه فضایی بین سالهای 2011 تا 2015، سالیانه به 3/3 میلیارد دلار اضافه بودجه نیاز دارد.)
منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم
برنامه های همایش:
عکاسی از آسمان در شب
ساخت ساعتهای آفتابی
پرسش و پاسخ نجومی
رصد آسمان بهار
این برنامه از ساعت 18 الی 21 روز جمعه 11 اردیبهشت 88 در سالن اجتماعات خانه نجوم برگزار می شود.
علاقه مندان می توانند عکسهایی را که در شبهای رصدی از آسمان گرفته اند را به خانه نجوم تحویل دهند
تا در روز جهانی نجوم نمایش داده شوند.
آدرس:قم بلوارامین جنب راهنمایی و رانندگی
تلفن:۲۹۳۶۳۱۳