سحابی امگا

 سحابی امگا، یک زادگاه ستاره‌ای است که در فاصله ی 5500 سال نوری از ما و در صورت فلکی قوس قرار دارد. در عکسی که به تازگی توسط ESO منتشر شده است از جنبه هایی بسیار جالب به نظر می آید.

در این تصویر رنگ قالبی که وجود دارد از وجود گازهایی متفاوت خبر می دهد. (بیشتر هیدروژن و همچنین اکسیژن،نیتروژن و گوگرد) که تحت تاثیر پرتوی فرابنفش ستاره های جوان به درخشش در می آیند. سحابی اومگا که گاهی سحابی قو نیز خوانده می شود یکی از فعال ترین زادگاههای ستارگان است که 15 سال نوری عرض دارد و شامل یک خوشه ی عظیم ستاره ای است.

تابش شدید این ستارگان نوزاد و بادهایی که تولید می کنند باعث بوجود آمدن ساختارهایی تسبیح مانند در این سحابی شده است.وقتی که از درون یک تلسکوپ کوچک مشاهده بشود به مانند حرف یونانی امگا دیده می شود،هرچند که بعضی ها آن را مانند یک قو نیز می بینند.نام هایی دیگر مانند نعل اسب و خرچنگ دریایی نیز به آن داده شده است.

 

 

ستاره شناس سویسی Jean-Philippe Loys de Cheseaux در سال 1745 آن را کشف کرد.در حدود 20 سال بعد نیز شارل مسیه به طور جداگانه آن را کشف کرد و اکنون M17 نیز نامیده می شود.از درون یک تلسکوپ کوچک این سحابی به شکل ستونی محو از نور دیده می شود.ستاره شناسان اولیه شک داشتند که آیا این یک سحابی است و یا یک خوشه ی بسیار دور و کم نور از ستارگان.در 1866 William Huggins با استفاده از ابزار جدیدی به نام طیف نگار که به تازگی اختراع شده بود ثابت کرد که آن یک گاز ملتهب است و نه خوشه ای از ستارگان.در سال های اخیر ستاره شناسان متوجه شده اند که این سحابی یکی از جوان ترین و فعالترین زادگاه های ستاره ای در راه شیری می باشد.

 

منبع:آسمان شب ایران

 

تصویر سیاره زیبای مشتری

آسمان پر ستاره و دنباله دار

عکس از بابک امین تفرشی

تولدت مبارک شارل مسیه!

 بسیاری از ما شارل مسیه ستاره شناس و جستجو گر دنبال دار فرانسوی را می شناسیم،کسی که در حال حاضر یکی از مشهور ترین کاتالوگ های اجرام غیر ستاره ای به نام اوست.امروز تولدش بود.

شارل مسیه در 26 ژوئن سال 1730 در لورین فرانسه به دنیا آمد.او دهمین پسر از یک خانواده ی ثروتمند با دوازده کودک بود.نیمی از برادر و خواهرهای او زمانی که خیلی کوچک بود مردند.زمانی که تنها 11 سال داشت پدرش نیز فوت کرد و برادر 24 ساله اش مسئولیت خانواده را به عهده گرفت.یک روز درحالی که شارل جوان در حال بازی کردن بود از پنجره ی خانه به بیرون افتاد و استخولن رانش شکست.آن روزها امکانات پزشکی مانند امروزه نبود و مرد کشاورز همسایه او را به خانه اش برد و از او نگهداری کرد تا خوب شود سپس به برادرش که در شهری دیگر کار می کرد نامه نوشت و موضوع را توضیح داد.پس از اینکه برادرش برگشت از اینکه پای ناقص شارل را دید بسیار متاثر شد و تصمیم گرفت تا او را از مدرسه ی دولتی در بیاورد و بیشتر به او توجه کند.برای 8 سال او را به بهترین مدارس فرستاد و بهترین امکانات را برایش فراهم کرد هرچند که شارل جوان احتمالا زیاد از این قضیه خرسند نبود.

 

 

 

علاقه مندی به نجوم در زمانی 14 سالگی در او شعله ور شد زمانی که او برای اولین بار با چشمان خود یک دنباله دار دید و نیز در 24 جولای 1748 یک خورشید گرفتگی را مشاهده کرد.در سال 1751 او در رصد خانه ی نیروی دریایی مشغول به کار شد و بیشتر کارش نقشه برداری بود و به خاطر دست خط خوبی که داشت مدیر رصد خانه از او خوشش آمد و کم کم به او طرز استفاده از ابزارهای نجومی و روش های مشاهده ی آسمان را آموزش داد.اولین رصد دقیق او به عنوان یک ستارهشناس در سال 1753 و واقعه ی گذر عطارد بود.رئیس رصد خانه روش ثبت دقیق مختصات اجرام در آسمان را نیز به او یاد داد و این دقیقا همان مقدمه ای بود که منجر به به وجود آمدن فهرست معروف اجرام غیر ستاره ای او شد.

در سال 1757 شارل مسیه شروع به رصد برای پیدا کردن دنباله دار هالی در آسمان کرد.پیش بینی این بود که دنباله دار در سال 1758 بازمیگردد.این محاسبات را مدیر رصد خانه انجام داده بود و از بخت خوب او محاسبات اشتباه بودند،هرچند که شارل مسیه دنباله دار را پیدا کرد ولی تا مدتی نفهمید که آن چیزی که او کشف کرده اصلا دنباله دار نبوده است!این موضوع را زمانی فهمید که چند روز بعد در 26 می 1758 De la Nux با محاسباتی دقیق دنباله دار هالی را کشف کرد.

اکنون که مسیه متوجه اشتباه خود شده بود این بار به سراغ دنباله دار هالی که De la Nux کشف کرده بود رفت ولی در حال گشتن به دنبال آن جرمی درگر را در محدوده ی صورت فلکی صور در 28 آگوست همان سال دید که شبیه دنباله دارها بود.او مختصات دقیق آن را ثبت کرد.چند روز بعد که دوباره به سراغ آن برگشت،حرکت نکرده بود!!!اما آن جرم اولین جرم در فهرست مسیه شد و M1 نام گرفت.مسیه به کار خود ادامه داد و اجرام بیشتری را کشف کرد که از درون تلسکوپ به شکل دنباله دار بودند ولی حرکت نمی کردند.او در حقیقت باز هم به دنبال کشف دنباله دار ها بود و فقط برای اینکه آن ها را با دنباله دار اشتباه نگیرد به ثبت آن ها می پرداخت.

بالاخره مسیه نیز پس از اینکه چندین ستاره شناس دیگر دنباله دار هالی را پیدا کردند آن را در 21 ژانویه 1759 کشف کرد.او بعدها دو دنباله دار دیگر به نام مسیه 1753 و مسیه 1754 را نیز کشف کرد.در سال 1771 و در سن 40 سالگی پس از 15 سال نامزدی ازدواج کرد و یک ماه بعد فهرست معروف خود را منتشر کرد.البته در آن فهرست اولیه تنها 45 جرم وجود داشت.یک سال بعد بچه دار شد ولی در عرض دو هفته شارل همسر و کودکش را از دست داد.

او اکتشافات فهرست مسیه خود را با یک تلسکوپ کوچک که معادل 102 میلیمتری امروزه است انجام داد.او دوران بازنشستگی چندان خوبی هم نداشت و بیشتر اوقات با خود تنها بود و تنها به افتخارات گذشته می اندیشید.او زندگی نامه ای از خود را هم به رشته ی تحریر در آورد که تا سال 1769 و کشف دنباله داری توسط او بیشتر ادامه نیافت.او در سن 71 سالگی و در سال 1801 دار فانی را وداع گفت.

منبع:آسمان شب ایران

خورشید از کوتوله های قرمز خطرناک تر است!

خورشید شرایط ایده آلی برای حیات انسان ها ایجاد می کند.اما در واقع به طور دوره ای زمین را در معرض خطرات ناشی از ماده میان ستاره ای قرار می دهد ، به نحوی که اکثر ستاره ها اینگونه عمل نمی کنند.خورشید از ما در برابر پرتوهای کیهانی و غبارهایی که از فراسوی منظومه شمسی می آید محافظت می کند  .پرتوهای کیهانی موجب تخریب لایه اوزون می شوند و غبار میان ستاره ای می تواند مانع عبور نور خورشید شده ، عصر یخبندان را پدید آورد.بر اساس محاسباتی که اخیرا صورت گرفته است ، زمین هر میلیارد سال در معرض 1 تا 10 خطر از سوی مواد میان ستاره ای قرار می گیرد.اما تحقیقات نشان داده اند که سیارات قابل سکونتی که به دور یک کوتوله قرمز می گردند هیچگاه در معرض این خطر قرار نمی گیرند.زیرا باید به این ستاره های خاموش نزدیک باشند تا به اندازه کافی گرم شوند و به طور کلی بیشتر از زمین در برابر حملات آب و هوایی محافظت می شوند.

 

منبع:آسمان پارس

سیاره زحل

تصویر زیر از جدید ترین عکس های تلسکوپ فضایی هابل است . بدلیل حرکت زمین و حرکت زحل از دید ناظر زمینی برای مدتی حلقه ها ناپیدا خواهد بود (شهریور ماه) هم اکنون زحل را در صورت فلکی اسد می توان مشاهده کرد.

برنامه رصد آسمان تابستان

با سلام

به اطلاع اعضای محترم خانه نجوم می رسانم که برنامه اولین رصد تابستانی خانه نجوم پنجشنبه مورخ ۸۸/۴/۴ در محل رصدخانه خانه نجوم واقع در امام زاده عیسی در ونارچ قم برگزار می شود.

این برنامه از ساعت ۶ الی ۱۲ شب برگزار می شود که هزینه برای این افراد : اعضاء ۵۵۰۰ تومان و آزاد ۸۵۰۰ تومان است.

البته افرادی که قصد آماده شدن برای رقابت صوفی را دارند می توانند همراه با گروهی تا صبح به رصد ادامه دهند که هزینه برای این افراد ۷۵۰۰ تومان براورد شده است.

تذکر۱-افراد بیمه خواهند شد.

تذکر۲-برای ثبت نام حداقل تا فردا ۲/۴/۸۸ تا ساعت ۱۹:۳۰ به خانه نجوم مراجعه و فرم مربوط را پرکنید.

تذکر۳-این برنامه در صورت مناسب بودن شرایط جوی حتما برگزار خواهد شد.

تذکر۴-از تمامی دوستان خواهش می کنم که از آوردن دوستانی همراه خود که به قصد رصد آسمان

نمی آیند و موجب اختلال در برنامه رصد می شوند جدا خودداری کنند در غیر این صورت به مسئولین گزارش خواهد شد.

به امید آسمانی صاف و پر ستاره

پایدار باشید

 

 

کهکشان کلاه مکزیکی

کهکشان Sombrero در فاصله ۲۸ میلیون سال نوری از زمین قرار دارد که با داشتن هسته نورانی توسط  تلسکوپهای کوچک نیز قابل رویت است . این کهکشان فعال شبیه یک کلاه لبه پهن مکزیکی است که  در فضا شناور است .

  

به همین دلیل کهکشان کلاه لبه پهن نامیده می شود ، نام فهرستی آن Messier104 (M104 )است .مسیرهای غلیظ و انبوه گرد و غبار، لبه کهکشان را درست کرده اند . این لبه در اطراف مرکز برآمده سفید درخشان حلقه زده است . این قله از برآمدگی مرکزی ستاره های پیرتر به وجود آمده است. این ستاره ها بسیار شبیه به ستاره هایی هستند که در وسط کهکشان راه شیری ما نیز وجود دارد .

منبع:آسمان تفتان

کشف ستارگان نوزاد در مرکز راه شیری

ستاره شناسان با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر موفق شدند ستارگان تازه متولد شده ای را در مرکز کهکشان راه شیری شناسایی کنند.

 

دانشمندان موسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در برنامه تحقیقاتی خود توانستند در قلب کهکشان مارپیچ راه شیری مجموعه ای آشفته از ستارگان، گرد و غبار، گاز و یک سیاه چاله بسیار بزرگ را شکار کنند.

این محققان با استفاده از رصدهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر نشان دادند که شرایط مرکز این کهکشان بسیار آشفته است و بادهای ستاره ای بسیار پر قدرت و شوکهای موجی قوی این منطقه را احاطه کرده اند.

 

ستاره شناسان دریافتند که ستاره ها می توانند در این مکان آشفته و پر هرج و مرج شکل گیرند و متولد شوند

این دانشمندان در این خصوص اظهار داشتند: "این ستاره ها شبیه به سوزنهایی در یک کومه کاه هستند. هیچ راهی برای رصد آنها با استفاده از نور مرئی وجود ندارد چرا که گرد و غبار زیاد این منطقه از راه شیری مانع عبور نور می شود. به همین منظور ما از دستگاههای فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر استفاده کردیم."

هسته کهکشان راه شیری یک منطقه اسرارآمیز در فاصله حدود 600 سال نوری از زمین است. در این هسته در حدود 10 درصد از تمام گازهای موجود در کهکشان راه شیری جمع شده اند.

در تحقیقات اخیر، این دانشمندان موفق شدند بیش از 100 جسم ستاره ای بسیار جوان را شناسایی کنند که جوانترین آنها در حدود کمتر از یک میلیون سال سن دارد.  

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

تصاویر زیبای آسمان شب

عکس از بابک امین تفرشی