زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

پنجره ای به سوی شگفتی های کیهان

زیر آسمان ایران

میلیون ها سال است که شب هنگام آسمان را ستارگان چشمک زن و حیرت انگیز می پوشاند و کره زمین بسان فرفرهای چرخان خورشید را دور می زند و بشر هزاران سال است که به رصد آسمان پرداخته و همچنان در تکاپوی جست و جوی عمیق تر آسمان است زیر آسمان ایران
نگاهی است به آنچه که در دنیای هیجان انگیز نجوم در حال وقوع است و پنجره ای هرچند دریچه وار به سوی شگفتی های کیهان.

تصویری زیبا از ماه

پنجشنبه, ۱۵ مرداد ۱۳۸۸، ۱۰:۳۸ ب.ظ

  • مهدیه

کویر راه شیری

پنجشنبه, ۱۵ مرداد ۱۳۸۸، ۰۱:۴۶ ق.ظ
  • مهدیه

گزارش تصویری از وقوع طولانی‌ترین کسوف قرن

پنجشنبه, ۱۵ مرداد ۱۳۸۸، ۰۱:۳۸ ق.ظ

 

این خورشید‌گرفتگی که طولانی‌ترین کسوف قرن بیست و یکم میلادی محسوب می‌شد، با طلوع خورشید از جنوب غربی هند آغاز شد و پس از گذر از کشورهای نپال، بنگلادش، بوتان و میانمار وارد کشور پهناور چین شد و پس از طی 2200 کیلومتر از این کشور در شرق چین بیشترین جمعیت در شهر معروف و بندری شانگهای منتظر رصد کسوفی 5 دقیقه‌ای بودند. سایه در ادامه‌ی مسیر خود با گذر از جزایر ژاپن و جزایری در اقیانوس آرام از سطح زمین جدا ‌شد.

طبق آخرین اخبار اکثر مسیر کسوف آسمانی ابری یا نیمه ابری را سپری کرده‌اند. شرایط جوی تنها در بخشهایی از هند و غرب چین و تعدادی از جزایر اقیانوس آرام مساعد بوده است. ولی با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی هوای شهر شانگهای در زمان کسوف بارانی بوده و مسافران بسیاری از دیدن تاج بسیار زیبای خورشید محروم مانده‌اند. البته گروهی از ایرانیان در هند، هانگ‌چو چین، و اقیانوس آرام موفق به رصد این کسوف طولانی شدند که به محض دریافت، عکس‌های مرتبط در این قسمت قرار داده خواهد شد.

همزمان با وقوع این پدیده در دنیا، در دو سوم از شرق ایران شاهد کسوف جزئی بودیم که مقارن با طلوع خورشید قابل مشاهده بود. و شرایط مطلوب جوی در ایران باعث شد تا بسیاری از رصدگران با سفر به شرق ایران شاهد طلوع خورشید گرفته باشند. در انتهای این خبر به تصاویر این پدیده‌ی زیبا را در ایران و مسیر کسوف کلی مشاهده نمایید.

گالری تصاویر در ایران

 


  مجتبی مقدسی، روستای کوهک، سیستان و بلوچستان

 

سجاد صابری، روستای سه قلعه، خراسان جنوبی

 


محمد مهدی مطیعی، رصدخانه‌ی دانشگاه فردوسی مشهد

 

مهدی زمانی، روستای ماهان، کرمان

 

احسان رستمی‌زاده، شهداد، کرمان

 

  
علی ابراهیمی سراجی، روستای کوهک، سیستان وبلوچستان
 
خسرو جعفری زاده، روستای ده‌نمک، سمنان
 
پیمان نوروزی، بم، ایران
 

گالری تصاویر در دنیا

 

تصویر ناسا از وقوع کسوف کلی در سواحل چین

 


محمد سلطان‌الکتابی، شانگهای، چین

   


کاوه کشاورزیان، پانتا، بیهار، هند

 


بابک امین تفرشی، مرکز کسوف، اقیانوس آرام

 

مهدی لطفی، 60 کیلومتری جاده‌ی الله آباد به وارانسی، هند

 


مهدی لطفی، 60 کیلومتری جاده‌ی الله آباد به وارانسی، هند
 

حمید جدیری خداشناس، نزدیک به جزیره کرباتی، کشور فیجی

 


حمید جدیری خداشناس، نزدیک به جزیره کرباتی، کشور فیجی

 

  

حیرت کودکان چینی

 

هندوها در حال اجرای مراسم غسل و نیایش به هنگام کسوف

 

Alan Dyer, Northem cook Islands, South Pacific
 

Dennis Mammana, Yichang, China

 

Sylvain Weiller, Tianhuangping ski resort, China

 

Donald Gardner, Huangshan, Anhui, China

 

 

Donald Gardner, Huangshan, Anhui, China

 


Iakovos Marios Strikis, Westlake - Hangzhou - China

 

Team Baader Planetarium, 50km Southwest of Wuhan, China

 

Team Baader Planetarium, 50km Southwest of Wuhan, China

منبع:پایگاه خبری ماهنامه نجوم

  • مهدیه

گزارش تصویری سفر خورشید‌گرفتگی به پانتا هند

پنجشنبه, ۱۵ مرداد ۱۳۸۸، ۰۱:۲۹ ق.ظ
   

کسوف 31 تیر 1388 و تلاش مسافران بسیاری که از ایران سفری را برای جستجوی سایه به کشورهای مختلف رهسپار شدند. در ادامه به گزارش تصویری سفر به شهر پانتا هند توجه فرمایید.

سفرنامه تصویری رصد کسوف در پانتا هند به روایت کاوه کشاورزیان

برنامه‌ریزی سفر  (لینک آپلود)

هلال شب‌های آخر و مقارنه‌ای زیبا با خوشه‌ی پروین، عکس با دوربین پاناسونیک اف-زد با لنز 35-420 میلیمتر
 
تاج محل، که می‌توان بوی ایرانیان را در آن استشمام کرد
 
محل اسکان در حاشیه شهر پانتا و مجاور با رود مقدس گنگ
 
محل رصد کسوف در پانتا هند که به مدت 3 دقیقه و 44 ثانیه در زیر سایه قرار می‌گرفت
 
افق شرقی لحظاتی پس از طلوع خورشید و ابرهایی که دائماً بر غلظت آن افزوده شد
 
تصویر متحرکی از زمان کسوف کلی در پانتا هند و باران رحمت الهی
 
 
مراسم معروف هندوها و غسل در رود گنگ در زمان کسوف
 
 
دقایقی پس از اتمام گرفت کلی و نمایان شدن خورشید گرفته
 
عکسی به یادگار با دوستان هندی
 
پایگاه خبری ماهنامه نجوم

  • مهدیه
از میان حدود 200 نفر داوطلب، جمع زیر با بررسی دقیق پرسشنامه ها، سوابق رصدی و در مواردی پس از مصاحبه تلفنی با رصدگران پذیرفته شدند. به دلیل اینکه حدود %70 داوطلبان برای شرکت در رقابت، ثبت نام خود را به دو روز پایانی مهلت تعیین شده موکول کردند، متاسفانه کار بررسی فرم های ثبت نام در دبیرخانه رقابت صوفی به فرایندی زمان بر تبدیل شد و از این رو اسامی پذیرفته شدگان در رقابت با سه روز تأخیر منتشر می گردد.

اسامی منتشر شده در فهرست زیر به معنی ثبت نام نهایی نیست.

برای انجام ثبت نام نهایی مراحل زیر سپری می شود:  

برای انجام ثبت نام نهایی کافیست مبلغ ثبت نام شرکت در رقابت صوفی

1- پرداخت مبلغ ثبت نام به حساب بانکی انجمن نجوم و ارسال اسکن رسید بانکی به نشانی الکترونیک sufi.competition@gmail.com عدم ارسال اسکن رسید بانکی یا اطلاعات آن تا 18مرداد به معنی انصراف شرکت کننده از حضور در رقابت صوفی است. مبلغ ثبت نام برای اعضای شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران 35000 تومان و برای غیر اعضا 42000 تومان است. این مبلغ به حساب جاری شماره ۲۳۶۵۵ بانک تجارت، شعبه انقلاب/فلسطین (کد 00۱۸۵) به‌نام انجمن نجوم ایران بایستی واریز گردد. ارائه وجه واریزی به صورت حضوری در دفتر انجمن نجوم و یا در روز رقابت ممکن نیست. افرادی که عضو شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران هستند، حتما شماره عضویت خود را در ایمیلی که اسکن رسید بانکی را ارسال می کنند، ذکر نمایند.

*** تذکر: اطلاعات ارائه شده در فرم ثبت نام که رصدگر پر کرده است باید درست و مطابق واقعیت باشد و رصدگر قوانین شرکت در ماراتن مسیه ایران و رعایت اخلاق و نظم کار گروهی را برای هر چه بهتر برگزار شدن این برنامه بپذیرد.

 2- تکمیل اطلاعات ناقص برخی شرکت کنندگان در فرم ثبت نام که این موضوع از طریق ایمیل به اطلاع آنها رسیده است. برخی از این شرکت کنندگان عکس پرسنلی مناسبی ارسال نکرده اند، یا به درستی مشخص نکرده اند که با چه ابزاری به طور قطعی قصد شرکت در رقابت دارند، یا این که اگر به صورت گروهی قصد شرکت دارند، وضعیت گروه و همگروهی های خود را به درستی مشخص نکرده اند. این پذیرفته شدگان اگر قصد انصراف از حضور در رقابت را ندارند، بایستی این اطلاعات ناقص را تا پایان روز 18مرداد تکمیل کرده و همراه با اسکن رسید بانکی، از طریق ایمیل sufi.competition@gmail.com به اطلاع دبیرخانه سومین رقابت صوفی برسانند تا ثبت نامشان در رقابت کامل شود.

3- شرکت کنندگان در سعادت شهر بایستی اصل رسید بانکی خود، که پشت آن را نام نویسی و امضا کرده اند به همکاران پذیرش رقابت صوفی ارائه کنند.

 

حامیان برگزاری سومین رقابت صوفی

 
شورای اسلامی شهرستان پاسارگاد
 
فرمانداری شهرستان پاسارگاد
 
شهرداری پاسارگاد
 
دانشگاه جامع علمی - کاربردی شهرستان پاسارگاد
 
مرکز آموزش کشاورزی علی آباد کمین
 
مطالعات و همکاری های علمی بین المللی (CISSC) 
 
 

 ماهنامه صنایع هوافضا

ماهنامه نجوم

اتوبوس اختصاصی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران برای سفر گروهی زمینی به سعادت شهر

اولویت سفر به شیراز و سعادت شهر، سفر هوایی است. اما با توجه به اینکه بسیاری از شرکت کنندگان ممکن است موفق به رزرو و تهیه بلیت نشوند، لذا برای اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان، روشی برای سفر، بجز سفر زمینی متصور نیست.

اتوبوسی که دبیرخانه سومین رقابت صوفی برای سفر به سعادت شهر تدارک خواهد دید تنها در اختیار کاروان اعزامی منجمان آماتور به این شهر است و سرنشینان آن با آسودگی بیشتری سفر خواهند کرد. این اتوبوس ساعت 17 روز یکشنبه 25 مرداد از تهران حرکت خواهد کرد و پس از گذر از شهرهای قم، کاشان و اصفهان، صبح دوشنبه 26 مرداد به پاسارگاد خواهد رسید. شرکت کنندگان از استان های شمالی و شمال شرقی و شمال غربی کشور می توانند مستقلاٌ یا با همراهی منجمان آماتور شهر یا استان خود به تهران سفر کنند و از تهران به کاروان اعزامی رقابت صوفی از تهران بپیوندند.

هزینه سفر با این اتوبوس جداگانه دریافت خواهد شد. همچنین هزینه صرف غذا و صبحانه در بین راه (در مسیر رفت و برگشت از تهران به پاسارگاد) بر عهده خود شرکت کنندگان است. اما هزینه اسکان، غذا و کلیه نقل و انتقالات به مدت 4 روز در پاسارگاد و شیراز، چه برای شرکت در رقابت و چه برای بازدید و گردشگری در استان بر عهده حامیان و برگزار کنندگان سومین رقابت صوفی خواهد بود.

 شرکت کنندگانی که مایلند با این اتوبوس به سعادت شهر سفر کنند و یا بار مربوط به تلسکوپ خود را با آن به پاسارگاد بفرستند، برای هماهنگی و کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09329351581 (خانم مبرا) تماس بگیرند. 

اطلاعات بیشتر

سومین رقابت صوفی در تاریخ 27 و 28 مرداد 1388 (سه شنبه و چهارشنبه) در سعادت شهر شهرستان پاسارگاد در استان فارس برگزار می شود. طبق برنامه ریزی انجام شده درصورتی ابری شدن آسمان در شب برگزاری رقابت، اجرای برنامه رقابت به فردای آن روز یعنی 28 و 29 مرداد (چهارشنبه و پنجشنبه) موکول می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شهرستان پاسارگاد، اینجا کلیک کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سعادت شهر، اینجا کلیک کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مجموعه میراث جهانی پاسارگاد، اینجا کلیک کنید.

برای بررسی وضعیت آب و هوای پاسارگاد در روزهای باقی مانده تا رقابت اینجا کلیک کنید.

 همچنین در طول حضور در شهرستان پاسارگاد، برنامه‌های ویژه گردشگری در منطقه و نیز شیراز به همراه کارگاه‌ آموزشی تدارک دیده شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات برنامه‌ها و نحوه حضور در پاسارگاد منتظر اطلاعیه های بعدی باشید.

بدین منظور لازم است شرکت کنندگان در طی روز‌های باقیمانده تا زمان شروع رقابت‌ها هر روز به وبسایت انجمن نجوم ایران – شاخه آماتوری www.asiac.ir مراجعه و ایمیل‌های خود را نیز چک کنند.

شرکت‌کنندگان برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانند با پست الکترونیک دبیرخانه سومین رقابت صوفی به نشانی زیر تماس بگیرند: sufi.competition@gmail.com

برای دریافت فهرست اسامی اولیه پذیرفته شدگان در قالب فایل Word اینجا کلیک کنید.

 شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران

 
  • مهدیه

چه تعداد کهکشان تاکنون کشف شده؟

پنجشنبه, ۱۵ مرداد ۱۳۸۸، ۱۲:۵۳ ق.ظ
اخترشناسان فکر می کنند که صد ها میلیارد کهکشان در کائنات وجود دارد، اما شمار دقیق آن تا کنون مشخص نشده است . آیا لازم است اخترشناسان بدانند که چه تعداد کهکشان راما میشناسیم؟

 

 

میدان دید بینهایت عمیق هابل

 

آقای اید چرچویل دانشمند اخترشناس در دانشگاه ویسکانسین – مادیسون می گوید "ما تعداد دقیق کهکشان ها را نمی دانیم، اما میدانیم که بسیار زیاد اند". در یک تصویر گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل حدود 10 هزار کهکشان دیده می شود.

در کهکشان خود ما (کهکشان راه شیری) حدود 100 تا 300 میلیارد ستاره وجود دارد. از جمله فقط 8479 ستاره آن از زمین قابل دیدن می باشند. در یک شرایط خوب و از یک نقطه خاص تقریبأ 2500 ستاره با چشم غیر مسلح در شب دیده می شود. اما با بهتر شدن تلسکوپ های ما، شمار کهکشان ها هم بیشتر می شود و می توانیم بهتر به گذشته های دور تر بنگریم.

 

آقای چرچویل می گوید " بخاطر شمردن همه آنها، باید بتوانید خیلی دور به گذشته؛ یعنی عمیقتر به فضا بنگرید تا ببینید که کهکشان ها چه زمانی تشکیل شده اند. ما تا کنون به آن حد نرسیده ایم. تعداد کهکشان ها به خوبی مشخص نشده، اما زمانی به این هدف خواهیم رسید."

 

تخمین شمار موجود کهکشان ها در کائنات با شمردن اینکه چه تعداد کهکشان را می توانیم در یک منطقه کوچک از آسمان بنگیریم، بدست آمده است. سپس این تعداد را استفاده می کنیم تا حدس بزنیم که چه تعداد کهکشان در کل آسمان وجود دارد.

 

در حال حاضر، صد ها میلیارد کهکشان توسط میدان بی نهایت عمیق تلسکوپ فضایی هابل در مدت یکسال شمرده شده است. هابل با نشانه گرفتن به یک قسمت کوچک آسمان برای چند ماه؛ یعنی یک نقطه کوچک کمتر از یک دهم یک میلیونم آسمان را جستجو می کند، هابل تصویری را از فاصله 13 میلیارد سال نوری دور برای ما تهیه نمود.

 

 

میدان عمیق هابل

 

چرچویل می گوید "شما به آسمان مینگرید و با خود می گویید که چه تعداد کهکشان را می توانم ببینم؟ بعد معلوم می شود که چقدر شمار آن زیاد است". شما تعدادی از کهکشان در یک قسمت کوچک آسمان (به اندازه یک سانتی متر مربع) را بردارید و همه آسمان را با این قسمت کوچک ضرب کنید. در نتیجه می بینید که چقدر شمار کهکشان ها در آسمان زیاد است.

منبع:آسمان پارس

  • مهدیه

مریخ نورد فرصت یک شهاب سنگ پیدا کرد!

سه شنبه, ۱۳ مرداد ۱۳۸۸، ۰۹:۵۱ ب.ظ
 مریخ نورد فرصت چند روز پیش در حال کاوش بر روی سطح مریخ به یک تکه صخره با شکل بسیار عجیب برخورد کرد،که ممکن است یک شهاب سنگ باشد.این احتمالا شهاب سنگ که Block Island نامیده شده است در جهت مخالف مسیر مریخ نورد یافت شد و مجبور شد تا برای رسیدن به آن 250 متر را عقب گرد کند.
مریخ نورد فرصت چند روز پیش در حال کاوش بر روی سطح مریخ به یک تکه صخره با شکل بسیار عجیب برخورد کرد،که ممکن است یک شهاب سنگ باشد.این احتمالا شهاب سنگ که Block Island نامیده شده است در جهت مخالف مسیر مریخ نورد یافت شد و مجبور شد تا برای رسیدن به آن 250 متر را عقب گرد کند.مریخ نورد فرصت این صخره را با پرتوی ایکس ذرات آلفا مورد مطالعه قرار می دهد تا با درک بهتر از مواد سازنده ی آن تعیین کند که آیا آن واقعا یک شهاب سنگ است یا چیز دیگر.

در زیر تصویری رنگی و کامل که توسط مریخ نورد فرصت از این شهاب سنگ بدست آمده است را مشاهده می کنید Block Island از لحاظ ظاهری بسیار شبیه شهاب سنگ است و مانند آن بر روی زمین بسیار یافت می شود
 
منبع:آسمان شب ایران
  • مهدیه

برای مشاهده تصاویر بیشتر اینجا کلیک کنید.

  • مهدیه

کشف لکه های نورانی در جنوب اتمسفر ناهید

يكشنبه, ۱۱ مرداد ۱۳۸۸، ۰۱:۴۵ ق.ظ

یک منجم آماتور توانست با کمک تصاویر کاوشگر ونوس اکسپرس لکه های اسرارآمیزی درخشانی را در جنوب اتمسفر سیاره زهره شناسایی کند.


فرانک ملیلو، منجم آماتور آمریکایی بری اولین بار این لکه ها را که از زمینه خود پر نورتر بودند را از در طول موج فرابنفش مورد مشاهده و توجه قرار داد.

به گزارش آسمان پارس به نقل از نیوساینتیست تاکنون منشاء این لکه های اسرارآمیز نورانی مشخص نشده اما دانشمندان با ارائه فرضیه هایی در تلاش برای ارائه توضیحاتی در این خصوص هستند.

این تصاویر توسط ونوس اکسپرس، فضاپیمای اروپایی که در مداری به دور سیاره ناهید قرار دارد، گرفته شده است.

 

 

 

 

اولین فرضیه در مورد این لکه ها بیان می کند که نتیجه یک فوران آتشفشانی قوی هستند. 90 درصد از سطح سیاره زهره از جریانهای بازالتی گدازه های آتشفشانی پوشیده شده است و به همین علت این فرضیه نشان می دهد که آتشفشانهای فعالی در این سیاره وجود دارند با وجود آن که تاکنون هیچ یک از آنها رصد نشده اند.

در صورتی که این لکه حاصل یک آتشفشان باشد این نشان می دهد که این فوران آنچنان پرقدرت بوده که موفق به ایجاد لکه ای در ارتفاع 65 تا 70 کیلومتری از خاک این سیاره شده است.

فرضیه دوم بیان می کند که این لکه حاصل فعل و انفعال با جریانی از ذرات باردار ساطع شده از خورشید است.

برپایه فرضیه سوم این لکه می تواند ثمره ترکیب مواد درون اتمسفر باشد که این ترکیب موجب تمرکز مواد نورانی در جنوب اتمسفر شده است.

براساس گزارش نیوساینتیست، این لکه های اسرارآمیز به صورت دوره ای در اتمسفر سیاره زهره مشاهده می شوند. آخرین این مشاهدات در ژانویه 2007 اتفاق افتاد.

دانشمندان امیدوارند دستگاههای کاوشگر ونوس اکسپرس بتوانند راز این معما را حل کنند.

منبع:آسمان پارس

  • مهدیه

سحابی های سیاره نما

جمعه, ۹ مرداد ۱۳۸۸، ۱۲:۵۰ ق.ظ
یک سحابی نشری که اطراف بعضی ستاره ها قرار داردودر واقع ناشی از فرار مواد از  همان ستاره ها می باشد تقریبا" کروی شکل بوده واز آنجاییکه درتلسکوپها به شکل سیاره دیده می شود سحابی سیاره ای نام گرفته است.تاکنون بیش از 1500 عدد سحابی سیاره ای در کهکشان راه شیری فهرست بندی شده اند که احتمالا" یک دهم تعداد واقعی آنها در کهکشان باشد.شعاع آنها از ابعاد منظومه شمسی گرفته تاچند سال نوری می باشد.سحابی های سیاره ای کوچک در تصاویر مستقیم٬ به شکل نقطه دیده می شوندو فقط ازخطوط نشری طیف آنهاست که از ستاره قابل تفکیک هستند.

در سال 1785 چهار سال بعد از کشف اورانوس ویلیام هرشل بدلیل شباهت آنها به سیارات٬  نام سحابی سیاره ای را برای آنها انتخاب کرد.او ابتدا فکر کرد که این سحابیها توده ای متمرکز از چندین ستاره ٬مانند خوشه های کروی هستند چند سال بعد سحابی ngc 1514  را کشف نمود که به شکل ستاره ای از قدر 8 بود که دارای جوی کروی ودرخشان بود .او متوجه شد که ستاره دقیقا"در مرکز سحابی قرار دارد بعد از مدتی متقاعد شد که سحابی واقعا" وجود دارد وترکیبی از ستاره نیست.

ستاره های مرکزی سحابیهای سیاره ای ٬ ستاره هایی بسیار داغ هستند ودمای آنها بین 20000 درجه تا 100000 درجه وحتی بیشتر است.باتوجه به این دمای بالا درخشندگی آنها (بین 1/0 تا 100 برابر درخشندگی خورشید )کم است بنابراین باید ستاره هایی کوچک باشند  وبا توجه به این٬ تصور براین است که باید در حال تبدیل شدن به کوتوله سفید باشند.مواد تشکیل دهنده سحابی که از جنس گاز هیدروژن داغ است موادی هستند که مدتی پیش٬ زمانی که ستاره از نوع غول سرخ بوده از لایه های بیرونی آن با سرعت های حتی  بیش از 60 کیلومتر در ثانیه فرار کرده اند.در بعضی موارد ستاره مرکزی بعد از مدتی موادی را  به شکل باد ستاره ای قوی از خود بیرون می دهد  واین باد موجب انقباض مواد در لایه های داخلی تر سحابی شده ودرون سحابی به شکل پوسته ای کروی مشاهده می شود.

تنها ده درصد سحابیهای سیاره ای کروی هستند.حدود 70 درصد آنها دارای ساختمانی دوقطبی ودارای دو لب( lobe ) می باشند.در بقیه موارد وجود میدان های مغناطیسی٬ چرخش ٬ دوتایی بودن ستاره  ویا حضور توده های گازی می تواند به اشکال پیچیده تری منجر شوند.

بطور کلی سحابیهای سیاره ای به 6 دسته تقسیم شده اندکه با اعداد یونانی نشان داده می شوند.

I  - ستاره مانند

II- قرص مانند که به سه زیر دسته تقسیم می شوند a – بسمت مرکز روشنتر هستند b – منظم  c – دارای ساختمانی تاحدودی حلقه مانند

III- قرص نامنظم که به دو زیر دسته  تقسیم می شوند a – خیلی نامنظم b-دارای ساختمانی تا حدودی حلقه ای

IV- حلقه ای

V- نامنظم

VI – دارای ساختمانی آنومالی

درخشندگی سحابی سیاره ای ناشی از تابش نور ماوراءبنفش ستاره داغ مرکزی است.اتمهای گازهای سحابی توسط فوتونهای ماوراءبنفش با انرژی لازم یونیده می شوند.برای مثال اتمهای هیدروژن توسط فوتونهای باطول موج ۹۱/۲نانومتر یا کوتاهتر یونیده می شوند.وقتی یونها با الکترونهای جداشده ترکیب می شوند فوتونهایی با نور مطابق با چندین انرژی مجاز تولید می کنند.بنابراین هر فوتون ماوراءبنفش تولیدی از ستاره مرکزی  ورودی به سحابی  به طیفی گسترده از فوتونها منجر می شود.

هر ستاره ی مرکزی توانایی تولید نور برای یونیده کردن حجم خاصی از سحابی دارد.امکان دارد گستره سحابی آنقدر باشد که نور ماوراءبنفش ستاره نمی تواند موجب درخشنده شدن آن شود.درحقیقت درون هر سحابی می توان چندین ناحیه مجزا سحابی مشاهده نمود که هرکدام ناشی از یونیده شدن نوع خاصی اتم یا یون  است.بنابراین میتوان تفاوت ساختمان درونی سحابی را بکمک عکسهایی که با فیلترهای مجزا در طول موجهای متفاوت گرفته شده باشند احساس کرد.سحابی حلقوی M57  در صورت فلکی شلیاق نمونه خوبی است وتصاویر گرفته شده در طول موجهای آبی٬ سبز وقرمز از آن٬ گستره آنرا بزرگتر از آنچیزی که در نور مرئی قابل مشاهده است نشان می دهند چراکه هرکدام نشاندهنده نوع خاصی اتم یا یون هستند.برای دیدن سحابیهای سیاره ای بهتراست که از فیلترهای مناسب وبزرگنمایی های زیاد استفاده نمود.

تمام سحابیهای سیاره ای در حال انبساط هستندواین نکته را بدو روش می توان مشاهده کرد

روش اول :انتقال دوپلری در خطوط طیفی سحابی در امتداد خط دید که سرعتهای در حدود 20 کیلومتر در ثانیه را نشان می دهد.روش دوم: افزایش اندازه سحابی  با کمک عکسبرداری در دو زمان متفاوت چند ساله  در امتداد خط دیدبراحتی قابل لمس است.از اندازه گیری انبساط شعاعی ومماسی (اگر بتوانیم فرض کنیم که مساوی هستند) می توان در جهت اندازه گیری فاصله سحابی استفاده کرد.

با در نظر گرفتن اینکه باگذشت زمان سحابی منبسط شده وستاره مرکزی هم ضعیفتر می شود می توان عمر سحابیهای سیاره ای را در حد چند ده هزار سال نتیجه گیری کرد.از آنجاییکه حدود 10000 سحابی سیاره ای در کهکشان راه شیری وجود دارد می توان حدس زد که هر ساله چند عدد از آنها باید تولید شود.

نمونه های بارز سحابیهای سیاره ای سحابیهای زیر هستند:

سحابی پروانه ای  ٬سحابی دامبل ٬سحابی اسکیمو ٬سحابی هلیکس٬ سحابی جغد و سحابی زحل

سایتی جالب درباره سحابیهای سیاره ای در اینترنت با آدرس زیر وجود دارد

http://www.blackskies.org/

 

منبع:هفت آسمان

برای مشاهده تصاویر بیشتر از این نوع سحابی ها بر روی ادامه مطلب کلیک کنید.

  • مهدیه