مدار زمین، مدفن زباله‌های فضایی

براساس اطلاعات جمع‌آوری شده از پایگاه‌های فضایی تاکنون 6000 ماهواره به فضا پرتاب شده است که از میان این تعداد ماهواره‌های ارسالی که هریک از آنها در فواصل مختلفی نسبت به زمین و در مدارهای متفاوتی منتشر شده‌اند تنها حدود 800 ماهواره ارسالی در حال حاضر فعال هستند و ماهواره‌های دیگر قابل استفاده نبوده و بخشی از زباله‌های فضایی هستند که در مدارهای مختلف زمین روی هم انباشته شده‌اند تا بتدریج به صورت قطعات کوچک در فضا منتشر شده یا به سطح زمین برخورد کنند.

جالب است بدانید که براساس بررسی‌های انجام شده بیش از 19000 قطعه زباله فضایی که طول آنها بیش از 10 سانتی‌متر است در فضا وجود دارد و این در حالی است که برآورد شده است بیش از 500 هزار قطعه زباله فضایی با ابعاد یک تا 10 سانتی‌متر در مدارهای زمین در ارتفاعات مختلف که محل استقرار ماهواره‌ها، ایستگاه‌ها و سیستم‌های ارتباطی فضایی هستند نیز در فضا وجود داشته باشد. اما نکته قابل توجه این است که تعداد زباله‌های فضایی به ابعاد کمتر از یک سانتی‌متر نیز به بیش از یک میلیون قطعه زباله می‌رسد که مقدار قابل توجهی است. از سال 1957 میلادی تاکنون بیش از 4600 شاتل و کاوشگر فضایی به فضا پرتاب شده است که امروزه بخش عظیمی از زباله‌های فضایی را شامل می‌شوند. ایستگاه‌ فضایی Mir یکی از قدیمی‌ترین ایستگاه‌های فضایی روسی است که به عنوان اولین پایگاه از نسل سوم ایستگاه‌های فضایی تحقیقاتی شناخته شده و اولین پایگاهی است که توانسته است برای مدت زمانی طولانی به عنوان یک مرکز تحقیقاتی در فضا مستقر شود.

این پایگاه فضایی که رکورد طولانی‌ترین حضور مداوم انسان در فضا را به نام خود به ثبت رسانده است در 10 سال اول فعالیت خود در فضا منجر به رها شدن بیش از 200 قطعه زباله فضایی شده است که تعداد قابل توجهی از آنها کیسه‌های زباله‌ای بوده است که از این ایستگاه فضایی خارج و در فضا معلق شده است. قدیمی‌ترین زباله فضایی که در مدار زمین معلق و شناور است بقایایی از دومین ماهواره آمریکایی موسوم به ونگارد I است که به عنوان کهن‌ترین زباله فضایی شناخته شده است. انتشار زباله‌های فضایی می‌تواند پیامدهای نامطلوبی را به همراه داشته باشد. برای مثال یک قطره رنگی که از یک ماهواره در فضا رها شده بود پس از برخورد با پنجره یک شاتل فضایی حفره‌ای به اندازه

6/0 سانتی‌متر روی شیشه این پنجره ایجاد کرد. هر چه ابعاد و اندازه زباله‌های فضایی معلق در مدار زمین بزرگ‌تر باشد پیامدهای ناشی از برخورد آن با سطح زمین یا ماهواره‌ها و شاتل و حتی ایستگاه‌ها و پایگاه‌های مستقر در فضا نیز به مراتب خطرناک‌تر خواهد بود. بنابراین بهتر است ماهواره‌ها و شاتل‌های فضایی به‌گونه‌‌ای طراحی و ساخته شوند که پس از انهدام به ذرات و قطعات کوچک‌تری تقسیم شوند تا به این ترتیب پیامدهای ناشی از برخورد احتمالی آنها با دیگر اجسام فضایی به حداقل رسیده و آسیب‌های ناشی از این برخوردهای احتمالی نیز کاهش یابد.

منبع:photosfan